Emily St. John Mandel || Sea of Tranquility

Ergens halverwege het tweede hoofdstuk van Sea of Tranquility begon ik mijzelf af te vragen, ‘dat verhaal over die oplichters? Heb ik dat niet eerder gelezen?’. En ja hoor, St. John Mandel introduceert enkele van haar personages uit The Glass Hotel opnieuw. Slechts één van de slimme ingrepen die van Sea of Tranquility een geweldige roman maken.

St. John Mandel heeft een roman geschreven over tijd, tijd reizen en de intrigerende vraag, gesteld in 2041, of de mensheid echt bestaat of slechts een computerprogramma is. Een kleine storing in drie verschillende jaren maakt dat wetenschappers zich zorgen maken. Eén van de personages uit een Sea reist terug in tijd om uit te vinden wat de storingen heeft veroorzaakt. Gaspery-Jacques Roberts accepteert deze opdracht, zich niet realiserend welke impact deze zal hebben op zijn leven.

Roberts moet terug in de tijd: naar 1912, 2020 en 220. Hij moet daar alleen maar observeren en mag absoluut niets doen waardoor tijd verstoord kan raken. Eenmaal terug in tijd realiseert hij zich echter al snel dat dit betekent dat hij moet toezien hoe iemand op een psychiatrische afdeling belandt of naar een zekere dood veroorzaakt door een gevaarlijk nieuw virus. St.John Mandel zet haar lezers aan het denken: wat zou jij doen? Zou jij een vrouw ziek laten worden indien je haar ook aanraden aarde zsm te verlaten? Of zou jij een jongeman in de waan laten dat de storing die hij heeft gezien een symptoom van gekte is?

St. John Mandel zet haar lezers wel vaker aan het denken. Zij confronteert ons meteen wereld in de toekomst die geteisterd wordt door steeds meer en steeds dodelijkere virussen en combineert dat met de afschuwelijke effecten van kolonisatie: oorspronkelijke bewoners bezwijken massaal aan door westerlingen geïntroduceerde ziektes als mazelen en waterpokken. Haar laatste wereld lijkt al die ellende te hebben overwonnen, maar zal zich moeten wapenen tegen de vraag wat te doen indien wereld en mensheid slechts computersimulaties blijken te zijn. Dan zal keer op keer de vraag gesteld worden die Shakespeare onsterfelijk maakte: ‘to be or not to be’.

Sea of Tranquility is zo opgebouwd dat structuur de plot perfect ondersteund. De roman start in 1912, elk volgend deel brengt ons verder in tijd. En vanaf 2401 weer terug naar 1912. In elk deel is een rol weggelegd voor Roberts, elk deel is onderdeel van de verstoring. Pas op het allerlaatst ontdekken we de waarheid; een waarheid die voor de wetenschappers blijkbaar te voor de hand liggend was.

Sea of Tranquility gaat dus over tijd, over een wereld die voortdurend veranderd en tegelijkertijd stil lijkt te staan. Personages Roberts, Edwin St. John St. Andrew, Vincent en Mirella, auteur Olive Llewellyn leven allemaal in verschillende eeuwen, zelfs op verschillende planeten. Toch komen hun levens wonderbaarlijk overeen. Tijd lijkt niet zoveel verschil gemaakt te hebben.

St. John Mandel heeft een intrigerende roman geschreven die prachtige zinnen combineert met een vloeiende stijl die maakt dat je aan één stuk door wilt lezen. Een vloeiende stijl die maakt dat zij haar personages met een paar raak gekozen penseelstreken neerzet, dat wij een helder beeld krijgen van de verschillende perioden in tijd ondanks een minimum aan informatie.

Ik heb genoten van Sea of Tranquility. De roman boeide van begin tot einde, mijn enige klacht dat die maar 250 pagina’s omvatte. Ik had graag een heel dikke versie willen lezen, eentje die me meer tijd haf gegeven in Mandel’s wereld.