Hanya Yanagihara || A Little Life

Ik moet ver in mijn geheugen teruggaan om een boek te vinden dat zo droevig is, zo troosteloos. Zelfs alle positieve passages in A Little Life draaien allemaal om hetzelfde: hoe ervoor te zorgen dat hoofdpersoon Jude gelukkig blijft en / of geen afscheid neemt van het leven. Zijn vrienden, zijn adoptieouders: zij willen er allemaal voor zorgen dat Jude gelukkig wordt, en dat blijkt helaas een onmogelijke opgave. Jude is zo vervormd door een jeugd vol mishandeling, misbruik en wreedheid dat gelukkig worden voor hem onmogelijk is. Hij is ervan overtuigd dat hij alle ellende verdiend heeft en heeft een totaal vertekend beeld van zichzelf; een normale relatie opbouwen met iemand blijkt onmogelijk. Op het moment dat hij erin toestemt met grote liefde Willem naar bed te gaan neemt zijn zelfmutilatie toe. Eén van zijn misbruikers heeft hem ooit geleerd zijn pijn te verdringen door zichzelf te snijden, Jude snijdt nog steeds regelmatig in zijn armen, tot op het obsessieve af in tijden van stress. Bij de moordpoging door een andere misbruiker is zijn rug zwaar beschadigd, met als resultaat dat Jude steeds meer moeite krijgt met lopen en steeds ernstigere open wonden krijgt op zijn benen, uiteindelijk leidend tot amputatie. De persoon Jude blijkt zo bijzonder dat een groep mensen er alles aan doet om zijn leven zo aangenaam mogelijk te maken. De jaren met Willem zijn enigszins gelukkig, na zijn dood is het een kwestie van tijd voordat Jude zichzelf van het leven berooft. Een ietwat slechtere schrijver had dit tranendal hopeloos laten ontsporen. Yanagihara heeft A Little Life zo vakkundig opgebouwd dat het nog enigszins goed gedoseerd wordt. Door bijvoorbeeld steeds van standpunt en ik-persoon te veranderen. Of omdat het leven van Jude stukje bij stukje tot ons komt. Het duurt tot ver in de roman, voordat de omvang van zijn misbruik duidelijk wordt. Op dat moment vraagt de lezer zich niet zozeer af of Jude ooit gelukkig wordt, als wel wanneer hij er een einde aan maakt. A Little Life is niet alleen droevig en troosteloos, sommige passages zijn meer dan gruwelijk. Ik heb de roman meerdere malen opzij belegd, omdat ik scènes niet wilde bevatten. Ik vroeg me steeds vaker af of Yanagihara de mate van ellende niet beter had kunnen doseren. Ik vermoed dat zij de boodschap over wilde brengen dat misbruik en mishandeling leiden tot getroebleerde mensen. Die boodschap was ook overgekomen met een fractie van wat Jude is overkomen; het is gewoon teveel. Daar komt nog bij dat Jude een beetje teveel weg heeft van een heilige: hij verstopt zijn lijden vakkundig, wordt zeer gewaardeerd en bemind door zijn vrienden en naasten en is ondanks alle ellende een beminnelijk persoon gebleven, misschien omdat hij zijn frustratie vooral op zichzelf uit kuurt? Dat Jude zo'n aardig persoon is, is een gegeven. De lezer heeft dit maar te accepteren. Ik vond dit een zwak element in de roman: de verheerlijking van Jude door zijn vrienden is te groot, buiten proportie. A Little Life blijft daardoor een roman die weliswaar knap geschreven is en op meerdere momenten ontroert maar die lijdt aan overdaad: teveel ellende voor één persoon, teveel bewondering voor één persoon. A Little Life is zeker geen slechte roman, maar wees gewaarschuwd, vrolijker word je er bepaald niet van. Het zal me niet verbazen indien de roman doorgaat naar de Booker Short List, maar dan vooral om het tranendalelement.