Man Booker Longlist 2018
Ik moet iets over de inhoud zeggen, sorry
Wat zal ik zeggen? Durf ik een kritisch woord te uiten over de laatste roman van de man die met The English Patient onlangs de Golden Booker won? De beste van de finalisten uit 50 jaar Man Booker Prize history? Ja dus, ik vond het jongensboekgehalte te hoog, de opzet deed me enigszins fronsend teveel aan The English Patient denken.
Om daar maar mee te beginnen, daarbij zwaar rekening houdend dat ik Ondaatje misschien schromelijk tekort doe omdat in mijn geheugen de film eerder naar boven komt dan het boek, de beginsituatie die met veel terugblikken langzaam maar zeker de vele vragen beantwoordt, kwam me behoorlijk bekend voor. Nu is het geen zwaargewonde patiënt maar een jonge knul, Nathaniel, die ons vertelt dat zijn ouders voor het werk van zijn vader naar het buitenland gaan, hem en zijn zus Rachel in afwachting van de start van kostschool in handen latend van een tot die tijd onbekende goede vriend, Walter aka The Moth. Vervolgens blijkt moeder Rose helemaal niet vertrokken naar Azië maar naar een onbekende bestemming, de goede vriend haalt de ene vriend na de andere in huis, de kinderen krijgen een mate van vrijheid die niet geheel te plaatsen is.
Dan worden broer en zus bijna ontvoerd en blijkt hun moeder een spionne. Net na de Tweede Wereldoorlog blijkt er nog heel wat spionagewerk te verrichten zijn voor het Britse koninkrijk, zij verwaarloost haar plicht voor koning en land niet. Rachel vergeeft het haar moeder nooit dat zij voorrang gaf aan haar plicht (en mogen we aannemen, een zekere verslaving aan spanning en risico) en vertrekt naar kostschool, met alle negatieve gevolgen voor de relatie met Nathaniel. Deze loopt keer op keer weg van kostschool totdat zijn moeder hem in huis neemt. Daar woont hij totdat zij overlijdt. Als volwassen man sluit ook hij zich aan bij Buitenlandse Zaken, al is het maar omdat hij daar toegang krijgt tot de geschiedenis van zijn moeder.
Heen en weer springend door de tijd, wisselend van perspectief, legt Ondaatje de waarheid bloot. De lezer komt steeds meer te weten over Rose en de mensen met wie zij in de oorlog heeft samengewerkt, en aan wiens hoede zij haar kinderen heeft toevertrouwd: Walter, Norman (the Darter), Olive Lawrence en Marsh Felon. Het wordt steeds duidelijker welke rol zij in het leven van Rose speelden en welke heldendaden zij in en vlak na de oorlog verricht hebben.
En op dat aspect lijkt Warlight wat mij betreft teveel op een spannend jongensboek. Die hele sfeer van stoere mannen en vrouwen die alles trotseren om hun land te redden van de vijand. Denk aan het vervoeren van ontplofbare grondstoffen voor bommen door nachtelijk Londen, achter vijandelijke linies informatie zoeken, met een zweefvliegtuigje midden in de nacht wind en stroming boven de Noordzee meten, verwondingen doorstaan en gewoon doorgaan. Dat vraagstuk van een vrouw die niet alleen voldoening haalt uit het moederschap maar ook een eigen leven wenst te leven had toch ook op andere manier ingevuld kunnen worden? Of zou Ondaatje misschien stiekem denken dat ‘king and country’ de enige reden kunnen zijn om niet alleen voor je kinderen en het huishouden te kiezen?
En dan te bedenken dat Ondaatje natuurlijk wel grossiert in prachtig taalgebruik, de roman kunstig en doorwrocht opbouwt en erin slaagt een typisch Britse sfeer neer te zetten. Maar toch, dat hele wereldje van stoere spionnen, van mij had het niet gehoeven. Verder dan de Man Booker Longlist hoeft van mij dus ook niet zo nodig.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten