zondag 27 januari 2019

Kate Atkinson || Transcription

Welkom in de wereld van MI5! Niet die van de helden die de dood trotseren voor ‘kroon en vaderland’ maar die van degenen die dag in dag uit saaie gesprekken tussen mogelijke verraders uittypen. Kate Atkinson laat ons kennis maken met Juliet Armstrong, een soortement van spion.

Bij de aanvang van de Tweede Wereldoorlog is Juliet Armstrong een jonge vrouw die geworven wordt door MI5. Haar wereld? Luisteren naar en letterlijk uittypen van gesprekken tussen Nazi-sympathisanten. Op het moment dat ze echte actie ziet gaat het ogenblikkelijk vreselijk verkeerd, Juliet opzadelend met een levenslang schuldgevoel. Haar wereld vol spionnen is ontdaan van alle romantiek, aantrekkingskracht of glorieuze heldendaden. Het werken voor MI5 is vooral saai, met iets van spanning door een mogelijke prille liefde.

Kate Atkinson neemt ons niet in chronologische volgorde door Juliets leven heen. Ze start tegen het einde en springt heen en weer tussen de jaren veertig en vijftig. In de laatste jaren heeft Juliet een baan bij de BBC, een plek waar een verrassend groot aantal ex-spionnen zijn beland. Zij is verantwoordelijk voor educatieve programma’s. Het is echter duidelijk dat ze weinig voldoening krijgt uit haar werk. Het wordt gaandeweg ook duidelijk dat haar leven bij MI5 haar achtervolgt. Iemand probeert wraak op haar te nemen voor iets dat gebeurt is in die korte tijd dat Juliet echt moest spioneren.

Atkinson onthult de waarheid niet zomaar. Keer op keer verrast ze haar lezers met onverwachte wendingen. Niemand is op het eerste gezicht wie hij is. De laatste wending verraste mij volledig (maar dan moet ik wel bekennen dat ik nooit doorheb wie de dader is in whodunnit’s, misschien ben ik niet helemaal de juiste persoon om het verrassingselement te beoordelen in Transcription).

Wat ik zeer waardeerde in Transcription is dat Atkinson de geheime dienst heeft ontdaan van alle glorie. Zij laat ons de meer realistische kant zien: saaie dagen vol met saaie gesprekken tussen mogelijke verdachten, uittypen en aanvullen wat je niet verstaat, menselijke spionnen met kleine of grote menselijke problemen die voor geen meter lijken op James Bond en de zijnen. Atkinson heeft haar uiterste best gedaan om MI5 normaal te maken. Om ons dan vervolgens te verrassen met zaken die bepaald niet alledaags zijn.

Ik mocht Juliet Armstrong, met al haar haken en ogen. Ze is geen idealistische held, ze waagt haar leven niet om dat van anderen te redden. Ze is geen schoonheid maar een doorsnee naïef meisje. Omdat ze al jong haar zaken zelf moest regelen heeft ze een realistische kijk op het leven ontwikkeld. Juliet is geen warme persoonlijkheid, ze is iemand die het leven accepteert zoals het is. Pas tegen het einde van de roman onthult Atkinson dat ene ideaal dat Juliet toch nastreefde. 

Ik ben al van het prille begin een Atkinson-fan. Ook Transcription stelt niet teleur maar levert de kwaliteit in structuur, opbouw en schrijfstijl die Atkinson keer op keer levert. Ik vond Transcription dan ook geweldig.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten