Lydia Millet || A Children’s Bible

Finalist 2020

Lydia Millet, Amerikaanse auteur van een groot aantal romans, bleek aan mijn aandacht ontsnapt.  A Children’s Bible bleek dit jaar genomineerd voor de Pullitzer en leek daarom een mooi moment om kennis te maken met Millet. Die kennismaking beviel. 

In A Children’s Bible brengt een groep bevriende volwassenen samen met hun kinderen de vakantie door in een groot landhuis, van alle gemakken voorzien. Vanaf het begin laten de volwassenen de kinderen aan hun lot over; de alcohol vloeit rijkelijk, drugs zijn altijd binnen handbereik. De oudere kinderen besluiten een eigen spel te spelen: zo weinig mogelijk contact met de ouders, zo lang mogelijk onduidelijk laten wie jouw ouders zijn. Het spel begint misschien onschuldig maar wordt door sommige pubers wel heel erg fanatiek gespeeld. 

Dan blijkt dat de ouders wellicht een reden hebben om zich elke dag te bezatten en geen aandacht aan hun kinderen te besteden. Er lijkt iets gaande in de wereld om hen heen. Een enorme storm die het landhuis zwaar beschadigd blijkt slechts één van de tekenen van opwarming. In de Verenigde Staten valt niet meer te ontkennen dat er iets met het klimaat is.

A Children’s Bible kan opgesplitst worden in twee delen. In het eerste deel lijkt het spel dat de jeugd speelt vooral bedoeld om de tijd te verdrijven. Een dreigende ondertoon is vanaf het begin duidelijk, die kan nog te maken hebben met het lichtelijk liederlijk en onvolwassen gedrag van de ouders. De storm vormt een ommekeer die duidelijk maakt dat de wereld van de ouders en de kinderen in gevaar is. En, daar zijn de kinderen heel stellig in, dat komt door diezelfde ouders die erop los geleefd hebben zonder ooit te denken aan de aarde, vervuiling of opwarming. De vage dreiging uit het begin maakt plaats voor keiharde feiten en gebeurtenissen. De toekomstroman is gearriveerd.

A Children’s Bible wordt verteld vanuit het perspectief van één van de pubers, Eve. Zij spelt het spel met verve, zondert zich zoveel mogelijk van haar falende ouders af, wil alleen iets van haar jongere broertje Jack weten. Het eerste teken dat er iets speelt in de buitenwereld, is een opmerking van Eve dat zij Jack vreselijk zal moeten teleurstellen. Ze moet hem laten weten dat het niet meer goed gaat komen met de dieren waar hij zoveel om geeft, pinguïns bijvoorbeeld. Eve is een typische puber. Aan de ene kant tekenen van een nog onvolwassen brein, aan de andere kant een zeer groot verantwoordelijkheidsgevoel naar haar broertje en vrienden. 

Eve en Jack hebben een duidelijke rol in de roman. Eve vertelt, neemt ons mee in de gebeurtenissen. Jack is een profeet in de dop. Hij redt dieren waar hij kan en brengt zijn eigen leven in gevaar om ze voor de storm te beschutten. Zijn bron van inspiratie blijkt steeds meer een kinderbijbel. Aan die bijbel geeft hij wel een heel verrassende interpretatie. Eentje die misschien ooit de mensheid weer kan verlossen (maar dan moeten ze wel nog wat jaartjes geduld hebben). 

A Children’s Bible mengt elementen van psychologische en toekomstroman. De gespannen verhouding tussen de ouders en hun kinderen speelt een grote rol maar ook de wijze waarop in de wereld gereageerd wordt op overstromingen, voedseltekort en dergelijke. Psychologie en dystopie ontmoeten elkaar daar waar de schuldvraag speelt. Voor de kinderen is het duidelijk: hun ouders, lees alle volwassenen, hebben de ellende veroorzaakt. In de roman laten die volwassenen helaas weinig verantwoordelijkheidsgevoel zien, ze dansen vooral op de vulkaan. We zullen het maar aan het onvolwassen brein van de pubers wijten dat ze niet in de gaten hebben dat ze zelf toch ook graag en met liefde gebruik maken van alle geneugten van het moderne leven. Wat moet een puber tenslotte zonder smart phone en games? 

Ik was vooral onder de indruk van de wijze waarop Millet in Eve’s vertelstijl de dreiging inbouwt. Eve observeert, stelt vast, deelt zonder verfraaiingen feiten aan ons mede. Haar vocabulaire en zinsopbouw past bij een puber;  het geeft de roman vaart, maakt dat je de onderhuidse angst en emoties voelt. Tegen het einde gaat deze toon over naar een ietwat belerende. De ouders kunnen dan niets goeds meer doen, Eve moet duidelijk nog leren dat er ook zoiets is als reflectie op het eigen handelen. De boodschap wint het dan kort van de rest.

Desalniettemin, mijn kennismaking met Millet stelde niet teleur. Afgezien van het net ietwat te bevoogdende einde heb ik genoten van de roman waarin zij psychologie en toekomst probleemloos verweeft. Zeker de moeite waard.