Er was een groot risico dat ik Sorrow and Bliss zuchtend naast me neer had gelegd. Weer zo’n roman over een jonge vrouw die haar leven niet op orde heeft, ondertussen verdomd succesvol blijkt te zijn en eigenlijk niets te klagen heeft. Dan blijkt al snel dat hoofdpersoon Martha wel degelijk reden tot klagen heeft.
De roman start op het feestje voor Martha’s 40e verjaardag. Het feestje dat zal leiden tot een breuk met haar echtgenoot Patrick. Vanaf dat moment neemt Mason ons mee terug in Martha’s leven en legt zij uit hoe eea zo gekomen is. Te beginnen met Martha’s ouders, allebei artistiek, allebei niet in staat om in hun levensonderhoud te voorzien, een moeder die haar dochter emotioneel behoorlijk verwaarloost. Martha’s tante is degene die het gezin financieel ondersteunt. Mason maakt meteen de moeilijke relatie tussen beide gezinnen duidelijk: afhankelijkheid, dankbaarheid (of niet), familieverplichtingen, eenvoudig is het niet.
Ergens in Martha’s pubertijd krijgt ze last van depressies. Psychologen en psychiaters worden bezocht, medicijnen worden geslikt, Martha blijft echter vanaf dat moment last houden van depressieve buien. Omdat Martha de ik-figuur is in de roman en we daardoor alleen haar perspectief krijgen, ontstaat daardoor het beeld van een vrouw die somber is, die van het ene toevallige baantje in het andere struikelt en vooral met dank aan familie en echtgenoot Patrick overleeft.
De breuk tussen Patrick en Martha is het breekpunt in de roman. Vanaf dat moment moet zij alleen aan de bak. En dat gaat niet van een leien dakje, Martha gaat zo op in haar eigen verdriet dat zij niet in de gaten heeft dat ze de grens van haar dierbaren overschrijft. Zelfs haar zus met wie ze een behoorlijk intensieve relatie heeft, geeft haar te kennen dat het genoeg geweest is. Een nieuw bezoek aan een psychiater zorgt voor een schok.
Waar eerder eigenlijk nooit een diagnose gesteld werd, blijkt deze man meteen te weten wat haar mankeert. Martha heeft ‘……..’ (een bewuste keuze van Mason om niet de aandacht te vestigen op een bestaand ziektebeeld). Indien die diagnose jaren eerder was gesteld, had Martha de juiste behandeling kunnen krijgen en, niet onbelangrijk, hadden zij en Patrick kinderen kunnen krijgen. Iets dat door andere psychiaters steeds afgeraden is. Haar moeder blijkt al lang geleden het zelfde vermoeden gehad te hebben; niet vreemd: haar halve familie leed eraan en zijzelf ook. Martha neemt haar dat hogelijk kwalijk en wil maanden niet met haar spreken. Begrijpelijk.
Sorrow and Bliss is een soortement volwassenwordingsroman maar dan eentje waarin de hoofdpersoon wat laat aan volwassen worden begint. Veertig is niet meteen de leeftijd die je dan in gedachten hebt. De roman verloopt na de breuk tussen Martha en Patrick en haar diagnose met het gebruikelijke patroon van dergelijke romans: probleem, probleem, probleem, bewustwording, nog meer bewustwording en dan langzaam maar zeker (in dit geval behoorlijk geholpen door medicijnen) de weg naar daadwerkelijke volwassenheid en herstel van de relaties met de andere volwassen in je omgeving. En dat doet Mason goed.
Sorrow and Bliss is een stevig opgebouwde, soepel geschreven roman die gestaag toewerkt naar de essentiële momenten in het leven van de hoofdpersoon. Op het moment dat zij de fase van volwassenheid ingaat, komt er letterlijk ruimte voor de stemmen van haar omgeving. Martha is dan pas daadwerkelijk in staat te horen wat zij zeggen, echt naar hen te luisteren. Dan komen – in de woorden van haar familie – de positieve en sterke kanten van Martha naar boven. Het feit dat zij zo iemand is die op een feestje onnadrukkelijk altijd het centrum van de aandacht is, het feit dat ze verdomd goed schrijft. Zij hopen allemaal dat volwassen Martha nu daadwerkelijk haar kracht laat zien. Volwassen Martha realiseert zich gelukkig dat ze kleine stapjes moet zetten en niet teveel tegelijkertijd moet oppakken.
Zoals gezegd, mijn eerste vrees dat Sorrow and Bliss over een verwend prinsesje zou gaan bleek ongegrond. Mason heeft een overtuigende roman geschreven die laat zien hoe diep een psychische stoornis ingrijpt in het leven van iemand en haar omgeving, zeker indien de diagnose uitblijft. Martha blijkt een kwetsbare heldin die in ieder geval mijn sympathie gekregen heeft. Ik had af en toe medelijden met haar omgeving die het nogal te verduren had maar Mason maakte gaandeweg onomstotelijk duidelijk dat Martha die sympathie verdiende.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten