Zevin’s roman is een succes. Ik kan me er wel iets bij voorstellen. De roman is misschien net een ietsiepietsie aan de lichte kant maar Zevin slaagt er wel degelijk in om een aantal relevante thema’s aan de orde te stellen. En dat allemaal in een wereld die voor mij echt Verweggistan is, die van games.
Tomorrow and Tomorrow and Tomorrow is vooral een roman over vriendschap. Vriendschap die net zo belangrijk kan zijn als romantische liefde en grote invloed kan hebben op iemand’s leven. Sadie en Sam hebben zo’n vriendschap: vanaf het allereerste moment. In Tomorrow neemt Zevin ons mee in de hoogte- en dieptepunten van die vriendschap, laat ze zien hoe twee mensen ongelooflijk diep verbonden kunnen zijn in een relatie en er dan toch in slagen elkaar helemaal niet te begrijpen.
Zevin laat zien hoe deze en elke relatie afhankelijk is van openheid en vooral doorvragen. Er is een aantal momenten waarop Sam en Sadie uit elkaar groeien. Momenten die worden veroorzaakt door aannames die niet gecheckt worden. Sam en Sadie kwetsen elkaar op die momenten zonder in de gaten te hebben dat ze handelen op basis van foutieve informatie. Het komt helaas bij geen van beide op om even te vragen wat er nu daadwerkelijk speelde. Er is een game nodig om de twee op een gegeven ogenblik met elkaar in gesprek te brengen.
De relatie van Sam en Sadie is niet de enige die een rol speelt in Tomorrow. Sam en Sadie leven tenslotte niet in een isolement, ze ontmoeten allebei andere mensen met wie ze hechte vriendschappen opbouwen, diepe liefdesrelaties of degelijke professionele banden. Marx is het personage dat op één of andere manier Sam en Sadie blijft verbinden: omdat hij met hen beide een bedrijf opzet, omdat hij een soort bloedbroederband voelt met Sam en smoorverliefd wordt op Sadie.
Sam en Sadie ontmoeten elkaar door een game. Games blijven een cruciaal element in leven; hun creatieve en technische talent maakt dat ze succesvolle games ontwikkelen. Marx is degene die het bedrijf runt; hij is misschien niet het talent van het drietal maar maakt het wel mogelijk dat Sam en Sadie hun talenten kunnen ontwikkelen. Een rol die hij met liefde oppakt maar die niet altijd evenzeer gewaardeerd wordt door Sam en Sadie.
Er is niet echt sprake van karakterontwikkeling in Tomorrow. Omdat we Sam en Zadie in hun pubertijd ontmoeten en hen jaren blijven volgen, is het natuurlijk duidelijk dat ze opgroeien en ontwikkelen. In Tomorrow is de manier waarop mensen met elkaar omgaan, hoe ze met elkaar interacteren, elkaar waarderen (of niet) van groter belang. In die onderlinge relaties zit de ontwikkeling in Tomorrow niet in de individuen zelf.
Zevin heeft geen lineaire roman geschreven. Ze kijkt terug in de tijd en springt voortdurend heen en weer tussen verleden, heden en toekomst. Er zelfs één hoofdstuk waarin Sam en Sadie elkaar ontmoeten in een game, en in die game weer naar elkaar toegroeien. Het maakt op een of andere manier dat je als lezer alleen maar nieuwsgieriger wordt naar de redenen dat Sam en Sadie (tijdelijk) uit elkaar groeien, hoe ze elkaar vervolgens weer vinden.
Racisme is een element dat in Tomorrow steeds op de achtergrond speelt. Sam en Marx hebben een Aziatische achtergrond, Sadie is Joods. In hun games spelen ras maar ook gender geen rol; in één van hun populairste games schetst met name Sam een ideale wereld waarin mannen met mannen kunnen trouwen, vrouwen met vrouwen, lang voordat dit daadwerkelijk kan in de USA. Hij is zijn tijd ver vooruit, krijgt nog voor de tijdens van social media te maken met haat en bedreigingen.
Tomorrow speelt niet voor niets in de wereld van games. Die wereld kan namelijk iets dat de gewone wereld niet kan: gewoon weer opnieuw beginnen als het misgaat. Het is niet voor niets dat zowel Sam als Sadie wegvluchten in populaire games wanneer het werkelijke leven te zwaar wordt. Het is echt Marx, degene die ‘alleen maar organiseert’, die door een quote van Shakespeare duidt wat een game is: “It’s tomorrow, and tomorrow, and tomorrow. It’s the possibility of infinite rebirth infinite redemption. The idea that if you keep on playing, you could win. No loss is permanent, because nothing is permanent, never”. En laat dat nu de kern zijn van deze roman: niets is permanent maar je kunt het wel steeds opnieuw proberen, ook in diepe vriendschappen.
“Tomorrow,
and tomorrow, and tomorrow”
(from Macbeth, spoken by Macbeth)
Tomorrow, and tomorrow, and
tomorrow,
Creeps in this petty pace from
day to day,
To the last syllable of
recorded time;
And all our yesterdays have
lighted fools
The way to dusty death. Out,
out, brief candle!
Life's but a walking shadow, a
poor player,
That struts and frets his hour
upon the stage,
And then is heard no more. It
is a tale
Told by an idiot, full of sound and fury,
Signifying nothing.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten