Ann Leckie || Ancillary Justice

Sci-fi was voor mij altijd iets dat zich beperkte tot de tv en soms de film: Doctor Who volg ik nog steeds, de eerste drie Star War-films blijven geweldig en Star Trek is en blijft favoriet. Om een heel duidelijke reden: in Star Trek is de ‘alien’ niet als vanzelfsprekend gewelddadig en belust op oorlog met alles en iedereen. Natuurlijk waren er in Star Trek ook wezens die het wat minder goed met het heelal voor hadden, toch kun je stellen dat in deze serie het geloof in het goede in welk wezen dan ook het uitgangspunt was. Misschien dat ik daarom Ann Leckie de moeite waard vond. Ancillary Justice biedt geen zwart-witte oplossing voor een zwart-wit probleem, in de wereld van Leckie ligt eea ietwat genuanceerder. Zo is de hoofdpersoon geen mens maar een soort supercomputer samengesteld uit onderdelen van denkende, levende wezen. Deze computer is tegelijkertijd een ruimteschip, Justice of Toren, en één van de vele menselijke robots, One Esk, die via een soort ‘cloud’ gelinkt zijn aan Justice of Toren. Bedenker van de ‘ancillaries’ zijn de Radch, een volk met een strikt hiërarchische maatschappij die uitgaat van hun superioriteit en aangestuurd door een heerser, Anaander Minaai, die erin geslaagd is zichzelf vele malen te klonen. Ook hij / zij deelt zo een brein met vele lichamen. Eén van die lichamen blijkt echter in opstand gekomen tegen de agressieve wijze waarop de Raadchai werelden veroveren en rassen gebruiken als levende robot. Justice of Toren heeft dit ontdekt en heeft deze ontdekking moeten bekopen met vernieling. One Esk is de enige overlevende en zoekt nu zijn / haar weg in het heelal. Ik zal niet verklappen met welk doel One Esk onder de schuilnaam Breq op pad gaat en of dit lukt, wat ik wel kan melden is dat in Ancillary Justice juist One Esk de robot verrassende menselijke trekjes  toont, terwijl Anaander Minaai alle menselijkheid kwijt geraakt lijkt te zijn in de duizenden jaren van zijn / haar bestaan (oh ja, de Raadchai wereld kent geen geslachten). Leckie legt bovendien het manco van de Radch-wereld bloot in de Radch die zij ten ten tonele voert: Seivarden, Skaaiat en Awn, zij onttrekken zich aan de dictatuur van de Radch-cultuur en tonen zich goede vrienden die bereid zijn hun leven of carrière op te offeren voor de goede zaak.

Soms was Ancillary Justice knap ingewikkeld. Zeker op momenten dat Justice of Toren, One Elk en Elk’s lotgenoten samen opereerden was het niet eenvoudig uit elkaar te houden wie nu wat deed. Datzelfde geldt voor de vele vormen van Anaander Minaai. Aan de andere kant was het ook zeer intrigerend om te bedenken hoe zoiets zou werken en met One Esk / Breq te bedenken welke Anaander Minaai nu degene was die gevolgd zou moeten worden.  Ancillary Justice is meer dan een Sci-fi roman, het is een roman die de pijnlijke vinger legt op goed en kwaad. Ik vermoed dat ik deel twee binnenkort wel ga aanschaffen, ik wil namelijk weten hoe het gaat afgelopen met One Esk, Seivarden en Skaaiat.