zondag 19 november 2017

Amor Towles || A Gentleman in Moscow

A Gentleman draait niet om actie. Dat wil niet zeggen dat er niets gebeurt, het betekent vooral dat de roman van Towles draait om menselijke relaties, menselijk handelen. In dit geval het handelen van graaf Alexander Ilyich Rostov.

Deze graaf keert tijdens de Russische Revolutie terug naar Moskou, hij laat het veilige Parijs en redt zijn oma van de communisten. Dat hij vervolgens niet samen met haar het land verlaat blijft lange tijd onverklaard. Dat hij zich schijnbaar zonder protest levenslang laat opsluiten in een hotel ook. Pas in de loop van de roman blijken er zeer persoonlijke redenen aan ten grondslag te liggen.

De graaf wordt in verband met anti-staatsactiviteiten veroordeeld tot levenslang huisarrest in een luxe hotel. In dat hotel ziet hij de revolutie verder ontwikkelen, hij beleeft vanaf de zijlijn mee hoe prominenten pootje gelicht worden of juist verder omhoog klimmen. Zelf maakt hij van de nood een deugd en zet zijn natuurlijke talent als gastheer in in het restaurant van het hotel. Hij moet toezien hoe vrienden ten onder gaan in het geweld van de revolutie, hij ontwikkelt ter plekke nieuwe vriendschappen. Een van die vriendschappen beïnvloedt op verrassende wijze de rest van zijn leven.

De vraag 'waarom probeert hij niet te ontsnappen?' stelde ik mij tijdens het lezen meerdere malen. Totdat een incident duidelijk maakt dat na zo'n twintig jaar huisarrest hij nog steeds in de gaten gehouden wordt, hij is en blijft een staatsvijand (maar wel met een goede band met de bewaker)

Voor sommige mensen bevat A Gentleman misschien te weinig geschiedkundige feitjes. Ik vond de hoeveelheid precies voldoende. Towles geeft voldoende input om de context en geschiedenis te duiden maar nooit zoveel dat zijn roman verwordt tot een (te) saaie opsomming. De context dient vooral als achtergrond voor het leven van de graaf. Die graaf is een uitermate charmante en plezante persoon die ook tijdens zijn huisarrest diepe vriendschappen ontwikkelt. Zwartere kanten van zijn persoonlijkheid komen af en toe boven, ze maken hem menselijker.

A Gentleman lijkt op zijn hoofdpersoon: charmant en plezant maar met een diepere achtergrond die de roman boven een niemendalletje uittilt. De subtiliteit van de graaf wordt weerspiegeld in de subtiliteit van de roman. Towles laat zien dat iemand ook tijdens levenslang huisarrest trouw kan blijven aan zichzelf en zijn idealen, en zich af en toe verbaast over zijn eigen gedrag. De graaf die zich altijd voorstond op zijn spontaniteit blijkt op zijn oude dag dan opeens zeer gehecht aan zijn eigen gewoontes.  Vermakelijk.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten