Paulette Jiles || News of the World

Superorigineel is News of the World bepaald niet. Jiles is niet de eerste die een roman heeft geschreven over de bijzondere relatie die zich ontwikkelt tussen een volwassene en een kind. Op weg naar een verre bestemming met ontberingen en gevaren in het vooruitzicht. Jiles is er wel in geslaagd mij in ieder geval in de ban te brengen van Captain Kidd, een veteraan uit de Burgeroorlog, en Johanna, op haar zesde gevangen genomen door Kiowa’s.

Johanna is door de Kiowa’s teruggebracht, omdat deze in de gaten hebben gekregen dat een blanke gevangene hen niet helpt in het verkrijgen van grond en spullen van de Amerikaanse regering. Johanna heeft dus eerst haar biologische ouders verloren en moet nu afscheid nemen van haar Kiowa-moeder. Kidd zal haar tegen betaling terugbrengen naar haar oom en tante. Een lange gevaarlijke reis door Texas waar de Burgeroorlog nog na-ijlt. Zonder al te nadrukkelijk te worden, laat Jiles door kleine dingen zien hoe het dagelijks leven nog jaren en jaren beïnvloed wordt door oorlog en de periode van bandeloosheid die daarna uitbreekt.

Het spreekt voor zich dat Kidd en Johanna vele gevaren doorstaan en steeds nader tot elkaar groeien. Jiles verrast door van tijd tot tijd onverwacht het perspectief van Johanna in de groep te gooien, behoorlijk beïnvloed door de zes jaar die ze doorgebracht heeft op de prairie maar wel zeer creatief. Op haar dubbelgebruik van dollarcenten zou ik in ieder geval niet zo snel gekomen zijn.

Kidd realiseert zich al snel dat Johanna nooit meer helemaal zal wennen aan de Westerse wereld, daarvoor heeft het leven op de prairie haar teveel beïnvloedt. Ze houdt van het zwervende leven, ze vindt het niet meer dan normaal dat je zuinig omgaat met grondstoffen, ze heeft weinig besef van mijn en dijn. Deze terechte zorg van Kidd voegt een wrang laagje toe aan de roman en voorkomt dat deze te zoetsappig wordt.

Het beroep van Kidd voegt ook een laagje toe aan de roman, in ieder geval voor mij. De voormalige drukker is door de oorlog alles kwijtgeraakt en trekt nu door Texas. In de dorpen waar hij komt leest hij de krant voor. Mensen betalen om naar hem te luisteren, hij kiest per dorp het nieuws dat hij voorleest. Een beroep dat wij ons in deze tijd echt niet meer kunnen voorstellen. Een beroep dat je ook doet beseffen dat de wijze waarop slechts een kleine 1,5 eeuw de wereld beleefd werd totaal maar dan ook totaal gewijzigd is.

Ook zonder het einde te onthullen kan de goede lezer dit wel invullen. Kidd en Johanna hebben elkaar gezocht en gevonden. Haar jaren bij de Kiowa’s zorgen ervoor dat ze nooit zal voldoen aan de eisen die de ‘beschaafde’ wereld aan haar stelt. Hen wacht een best wel mooie toekomst maar steeds met dat wrange randje. Dat is het knappe aan News of the World en Jiles: zij voorkomt steeds dat haar roman net te zoetsappig wordt. News of the World is geen meesterwerk maar zeker de moeite waard.