Wat mij betreft had Tóibín na het magistrale eerste deel van zijn roman mogen stoppen: het verdriet en de wanhoop van koningin Clytemnestra springen van de pagina af, beroeren je. Daarna wordt alles alleen maar steeds vlakker.
Ik kende het verhaal niet maar Tóibín hervertelt de mythe van Agamemnon, Clytemnestra, Iphigenia, Electra en Orestes. In het kort: Agamemnon offert dochter Iphigenia aan de goden op in de hoop dat haar dood hem een zege in oorlog zal opleveren; Clytemnestra is zo verscheurd door verdriet en wraakgevoelens dat zij haar echtgenoot bij zijn thuiskomst doodt; dochter Electra snapt de gevoelens van haar moeder niet en zet bij zijn terugkeer na jarenlange ontvoering haar broer Orestes aan om Clytemnestra te vermoorden.
House of Names begint op het moment dat Agamemnon zijn dochter opoffert. De wil van zijn echtgenote schuift hij rücksichtslos opzij. Wat volgt zijn ruim 100 pagina's rauw verdriet en wanhoop, de gedachte aan wraak verblind Clytemnestra volledig. Zij schuift er letterlijk alles, ook de zorg voor haar ietwat labiele dochter Electra, voor opzij. Na dit eerste deel vol rauwe emotie stapt Tóibín over naar het verhaal van Orestes en dan begint het probleem voor zijn roman. De verwikkelingen zijn nog steeds interessant - hoe Orestes en zijn vriend / minnaar Leander ontsnappen aan hun ontvoerders, jarenlang verstopt leven en dan bij terugkeer een totaal veranderde wereld aantreffen - maar Orestes is bepaald niet de krachtige persoon die Clytemnestra in al haar verdriet wel is. Hij heeft geen eigen ideeën, hij volgt braafjes Leander en later Electra. Hij verwordt tot een niet bijster slimme toehoorder in zijn eigen wereld.
Wat House of Names ondanks Orestes toch nog interessant maakt, is dat Tóibín laat zien hoe miscommunicatie leidt tot misverstanden, misleidingen en moord. Het niet-begrijpen van elkaar loopt als een rode draad door de gehele roman en leidt van begin tot einde tot geweld. Er waren momenten dat je tegen Clytemnestra, Electra of Orestes had willen verzuchten 'vraag je nu toch eens af waarom je moeder/dochter/zus/broer zo reageert?'.
Ik sta in dubio of ik het einde van de roman nu wel of niet waardeer. House of Names eindigt met de geboorte van Leanders neefje. Orestes en hij wachten samen op nieuws. Voor het eerst lijkt het alsof de innige vriendschap die zij tijdens hun gevangenschap hadden weer telt. Waar House of Names begon met geweld, eindigt de roman met hoop. Je zou kunnen zeggen dat de roman aan het einde wat stilletjes wegebt, je kunt je ook concentreren op de krachtige boodschap van hoop. In deze roman over rauwe emotie en miscommunicatie is dat misschien wel de betere keuze.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten