zondag 25 augustus 2019

Max Porter || Lanny


Booker Prize Longlist 2019

Het daadwerkelijke verhaal is het niet het allerbelangrijkste in Lanny. De roman draait om relaties, vriendschappen, leven in een kleine dorpsgemeenschap, de waarheid over de beperktheid van je leven onder ogen zien, de angst om iemand die je liefhebt te verliezen. En nog belangrijker: Lanny draait vooral om prachtige taal. Laat daar geen misverstand over bestaan: Max Porter schrijft als geen ander.

Een korte samenvatting: Lanny’s ouders zijn verhuisd naar het platteland. Hij rijdt elke dag in zijn dure auto naar zijn werk, zij blijft thuis en doet een dappere poging een thriller te schrijven. Lanny gaat naar school en bezoekt regelmatig de excentrische dorpsberoemdheid, kunstenaar Pete. Op een dag verdwijnt Lanny, een kind met een rugzakje. Op dat moment wordt de relatie van zijn ouders op de proef gesteld, komen alle vooroordelen over Pete naar boven en wordt ‘nabuurschap’ daadwerkelijk getest.

Porter introduceert ook een mythisch element: Dead Papa Toothwort, een schepsel dat in de buurt van het dorp leeft en al lopend van vorm verandert: hij gebruikt alles wat hij tegenkomt, dopjes van flessen, bladeren, modder … Dead Papa Toothwort herkent Lanny als een gelijkgestemde, hij zoekt naar zijn stem in de kakofonie van geluiden die uit het dorp tot hem komen. Sommige dorpsbewoners geven hem de schuld wanneer Lanny verdwijnt.

Porter schrijft met grote klasse. Hij creëert nieuwe verbluffende woordcombinaties, hij speelt met de opmaak. De kakofonie van dorpsstemmen zie je als cursieve woorden die in bochten over de pagina dansen; wanneer hij zich opwindt worden de woorden dikker afgedrukt en lopen de regels dwars door elkaar heen. Het effect is betoverend.

In het eerste deel van de roman krijgt elke hoofdstuk de naam van de persoon uit wiens perspectief dan geschreven wordt. In het tweede deel, nadat Lanny is verdwenen, verandert het perspectief met elke paragraaf, de paragrafen worden aan elkaar gekoppeld met plustekens. De  lezer moet voortdurend alert blijven op wisselingen en goed kijken uit wiens perspectief nu geschreven wordt. Ook introduceert Porter nu het perspectief van dorpsbewoners. Dan wordt duidelijk hoe bevooroordeeld en veroordelend de dorpsbewoners echt zijn.

Lanny is soms poëtisch en liefhebbend, soms hard en wreed, soms magisch. Porter combineert het met gemak. Tegen het einde lopen realiteit en mythe in elkaar over. Het is niet langer mogelijk de twee van elkaar te onderscheiden: dagelijkse werkelijkheid en de mythische droomwereld van Dead Papa Toothwort zijn één geworden.

Lanny verdient het om langzaam gelezen te worden om zo lang mogelijk van alle mooie woordcombinaties en zinnen van Porter te genieten. Om je te verbazen over de perfecte manier waarop perspectief en opmaak elkaar versterken, over de mooie manier waarop realiteit en mythe een nieuwe wereld scheppen. Eentje die past bij de pure jongen Lanny. Lanny is een prachtige roman, die plek op de Booker Longlist is meer dan terecht.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten