zondag 19 januari 2020

Téa Obreht || Inland

Téa Obreht brengt op ingenieuze wijze de levensloop van twee mensen samen die elkaar bij leven nooit ontmoeten. De verzengende hitte en de genadeloze droogte van Arizona voegen een extra laag toe aan het leven van die twee mensen en de roman.

Bij zijn overlijden begint de zwerftocht van Lurie. Samen met twee broers, Donovan en Hobbs, kiest hij al snel voor het criminele pad. Nadat hij iemand heeft vermoord, slaat hij op de vlucht. Tijdens deze vlucht belandt hij bijeen groep mannen van Arabische afkomst die kamelen naar Amerika hebben gebracht. Lurie valt onder ban de dieren en sluit zich aan bij de mannen. Zijn hele verhaal, in ik-vorm verteld, wordt verteld aan Burke, de kameel met wie hij al jaren rondreist. Hij onthult ontberingen, vriendschap, momenten van diep geluk maar ook wanhoop. Aan het begin van Inland lijkt een einde gekomen aan de omzwervingen van Lurie en Burke. Hoe en waarom wordt pas op het allerlaatst duidelijk.

Het perspectief van Lurie wordt afgewisseld met dat van Nora, moeder van vier woonachtig in een onmogelijk droog deel van Arizona. Niet geschreven in ik-vorm maar met een verteller in derde persoon. Nora's echtgenoot Emmett is op pad voor water, zij hoopt tegen beter weten in dat hem niets overkomen is. Ondertussen baart jongste zoon Toby haar zorgen met zijn gepraat over een beest dat rond het huis sluipt, aangemoedigd door Jodie, de armlastige helderziende dochter van een overleden familielid. Dan lijken ook haar zonen Rob en Dolan verdwenen en weet Nora niet meer hoe ze het heeft. Politieke en financiële spelletjes blijken de koers van haar leven ongewild te beïnvloeden. Bang en vermoeid deelt zij haar zorgen met haar dochter Evelyn, vele jaren geleden bevangen en overleden door zonnesteek. Ze kan waarheid en realiteit niet langer ontkennen.

Al lezende vroeg ik me af en toe af of Obreht met haar roman, spelend in het Wilde Westen ergens in de 19e eeuw, een parallel wilde trekken met de huidige geschiedenis. Politieke spelletjes, hebzucht van leiders, discriminatie en vooroordelen, watertekort, kansen die voor het oprapen lijken te liggen in het groene gras aan de andere kant…  Obreht tovert alles uit de kast. Op zo’n manier dat het nergens geforceerd overkomt. De parallellen met de huidige tijd zijn aanwezig, Inland is ook zonder eigentijdse herkenning meer dan de moeite waard.

Obreht legt het rusteloze leven van Lurie, de liefde die hij koestert voor de enige constante factor in zijn leven, Burke, op prachtige wijze vast. Je voelt de onrust van Lurie, zijn onvermogen om ergens langer te blijven, zijn vertwijfeling wanneer het lot een loopje met hem neemt en hem wanneer hij zijn rust gevonden lijkt te hebben, toch weer op pad stuurt. Nora komt naar voren als een vrouw die gewend is aan een hard leven, die bereid is moeilijke beslissingen te nemen, die als een leeuwin vecht voor haar echtgenoot en kinderen maar huisgenote Jodie niet al te fijntjes behandeld. Obreht beschrijft haar groeiende angst om echtgenoot Emmett, haar pogingen om haar gezin te behoeden voor rampen, haar onvermogen om de waarheid onder ogen te zien maar ook de opofferingen die zij zich getroost. Aan het einde van de roman heeft zij al in geen dagen meer normaal gedronken, is eten erbij ingeschoten.

Obreht schrijft prachtig. Het landschap, de blakerende zon en de verzengende droogte komen in prachtige volzinnen met treffende beeldspraak tot leven. Net als het leven in de 19 eeuwse plaatsjes met alle hectiek of juist desolaatheid, vuil, ziekte, angst voor vreemdelingen en een verbijsterende hoeveelheid geweld. Opgegroeid met oude Hollywood-westerns herkende ik de sfeer meteen, Obreht voegt een geweldige extra laag toe met haar prachtige schrijfstijl.

Obreht zoog mij mee in haar roman. Van de eerste Dickensachtige pagina’s over het leven in vieze, duistere sloppenwijken in havens tot de keiharde wereld van het wilde westen waarin doetjes niet konden overleven, waar schoonheid vaak in onverwachte dingen zat. Die Obreht dan weer op weergaloze wijze verwoordde. Toen ik de laatste bladzijde van Inland omsloeg, was ik teleurgesteld. Ik zat zo in het verhaal dat het voor mij nog veel langer had mogen duren.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten