In The Topeka School vertelt Lerner het verhaal van Adam en zijn ouders Jonathan en Jane. Elk nieuw hoofdstuk wordt, in cursief, voorafgegaan door enkele pagina’s over Darren, een vroegere klasgenoot van Adam. Ik vermoed dat Lerner dit om twee redenen doet: in de eerste plaats duidelijk maken dat in de zonnige schooljeugd van Adam niet alles koek en ei was, in de tweede plaats laten zien dat in de academische omgeving van een bijna op een sekte lijkende opleiding psychologie geen plaats is voor afwijking.
Darren valt op, omdat zijn geest niet meegroeit met zijn lichaam. In de zogenaamd tolerante omgeving waarin hij opgroeit zou dit geen verschil mogen maken, toch merk je dat zijn klasgenoten hem niet accepteren, grapjes met hem uithalen die het betamelijke overschrijden en die op een gegeven ogenblik uit de hand lopen. Pas tegen het einde van de roman wordt duidelijk waarom onze eerste kennismaking met Darren in de gevangenis plaatsvindt. Hij is het slachtoffer geworden van een uit de hand gelopen grap.
In zijn nog geen 300 pagina’s tellende roman geeft Lerner zijn lezers veel mee. Zo is Topeka waar Jane en Jonathan werken zogenaamd een verlichte omgeving waar psychotherapie verplicht is. Alleen jammer dat het bijna incestueus plaatsvindt, onder ons. Relaties tussen collega’s, vrienden veranderen daardoor, in eerste instantie zonder dat men het in de gaten heeft, in relaties tussen behandelaar en behandelde. Wat het effect daarvan is merkt Jane wanneer zij een succesvol auteur wordt en haar vriendin / behandelaar Sima ouderwets en totaal niet verantwoord jaloers blijkt.
Ook de hobby van Adam roept vragen op. Hij is een zeer getalenteerd ‘debater’. Adam heeft de kunst van het meedogenloos spuien van stellingen in een razend tempo tot een kunst verheven. Wat hij zegt is van minder belang, zolang hij maar volgens de regels woorden uitspat en niet vergeet zijn tegenstanders in de verbale problemen te brengen. Dus oefent Adam en uit hij al zijn agressiviteit verbaal. Dat is namelijk wel een puntje van zorg voor psychotherapeuten-ouders Jane en Jonathan: hun zoon blijkt niet altijd in staat zijn emoties kalm te uiten. Soms explodeert Adam zonder enige reden. De oplossing, u raadt het al, nog meer psychotherapie.
Lerner heeft zijn roman slim opgebouwd. Hij start met een prikkelende introductie, laat achtereenvolgens zijn drie hoofdpersonen aan het woord, op andere momenten in hun levens, steeds afgewisseld met een kort intermezzo over Darren. Het effect is dat elke hoofdpersoon uit geheel eigen perspectief bijdraagt aan de vraag wat er met Darren is gebeurd maar ondertussen ook heel wat los laat over het ietwat dubieuze leven in Topeka. De afwisseling zorgt er bovendien voor dat Lerner de spanningsboog hoog houdt. Je weet als lezer dat hij ergens naar toewerkt, je weet ook dat niet duidelijk gaat worden wat er met Darren is gebeurd maar ook met de schijnbaar ‘normale’ mensen om hem heen. Lerner permitteert zich bovendien uitstapjes, onderwerpen die schijnbaar afleiden van de rode draad. In werkelijkheid voegen ze echter weer een bouwsteen toe.
Ik heb genoten van The Topeka School. Het is een slim opgebouwde roman met hoofdpersonen in een geforceerde situatie die in hun eigen persoonlijke omgeving blind blijken voor wat voor eenieder overduidelijk zou zijn. Ik vermoed dat Lerner inderdaad niet voor iedereen is, één fan heeft hij er nu in ieder geval bij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten