zondag 17 november 2019

Trent Dalton || Boy Swallows Universe

In Australie heeft Trent Dalton met deze roman vele prijzen gewonnen, in Europa lijkt die nog niet aanbeland. Vreemd: Boy Swallows Universe is een roman die een goed verhaal met schrijnende problematiek koppelt aan een groeiend ‘het komt helemaal goed’-gevoel en een plezier in schrijven dat van alle pagina’s afknalt.

Dalton is journalist. Ergens in de roman probeert hoofdpersoon Eli Bell een baantje te bemachtigen als misdaadverslaggever. Hij wordt afgewezen. Reden: hij schrijft te bloemrijk. Ik vermoed dat Trent Dalton al het uitbundige, bloemrijke taalgebruik dat hij voor de krant niet kan benutten op Boy Swallows Universe heeft losgelaten. Dat had vreselijk mis kunnen gaan, ware het niet dat Trent Dalton gelukkig goochelt met zinnen en beschikt over de broodnodige zelfbeheersing. Dus verblijdt hij zijn lezers met zinnen voorzien van tangconstructies met tangconstructies die nergens de bocht uit vliegen. Ze lopen consequent goed en voorzien de roman van vaart  en een gevoel van urgentie. De afwisseling met niet eens zozeer zinnen als woorden is effectief.

Eli Bell is de zoon van twee ouders die om het zachtjes uit te drukken niet bepaald geslaagd zijn in dit leven. Moeder woont samen met een nieuwe geliefde die haar een drugsverslaving bezorgt en daarna een lucratief baantje in de verkoop van drugs. Vader staat aan de zijlijn en blijkt later in de roman getraumatiseerd, met als gevolg een zware alcoholverslaving. De enige personen die Eli op positieve manier beïnvloeden zijn oudere broer August en ex-crimineel Slim. De laatste is door moeders ingeschakeld om op haar jonge zonen te letten. Gelukkig voor August en Eli staat Slim inmiddels buiten de criminele wereld en kan hij de jongens corrigeren waar nodig. En dat is zeker in het geval van Eli nodig.

Beide jongens hebben een probleem. August praat niet meer. Hij kan het wel, hij vertikt het echter. Het lijkt er bovendien op dat de jongen behept is met een soortement voorspellend vermogen. Hij tekent woorden en zinnen in de lucht die later in het leven van Eli en August opeens zin krijgen. De eerste keer dat hij daadwerkelijk iets zegt, ‘your end is a dead blue wren’, blijkt pas zo’n tweehonderd pagina’s later wat hij bedoelde met deze cryptische zin. Eli zit vol met goede bedoelingen, wil dolgraag journalist worden maar dreigt steeds over de rand te vallen. Indien hij kan helpen met de verkoop van drugs om ervoor te zorgen dat hij een mooi huis kan kopen voor zijn moeder zal hij dat zeker doen. Zijn zicht op wat kan is, mede door zijn omstandigheden, niet zo heel erg ontwikkeld. Voorbeeld doet volgen zullen we maar zeggen.

Het eerste deel van de roman is schrijnend. August en Eli zijn leuke, lieve knullen die in de omstandigheden waarin ze leven aan het kortste eind lijken te trekken. Een gewelddadige gebeurtenis zet hun leven danig op de kop: moeder verdwijnt achter de tralies, vader komt weer in beeld. Dit had het moment kunnen zijn waarop Trent had besloten alle registers open te trekken en de levens van August en Eli volledig te laten ontsporen. De schrijver heeft echter anders geoordeeld: vanaf het moment dat August en Eli bij hun vader intrekken gaat alles langzaam maar zeker weer beter. Ja, de wereld van de drugs verdwijnt nooit en ja, het is nog steeds duidelijk dat Brisbane in de jaren tachtig van de vorige eeuw een paradijs was voor criminele drugsbendes, August en Eli ontsnappen echter aan een carrière als beroepscrimineel.

In de laatste tweehonderd pagina’s van Boy Swallows Universe zien we Eli en August hun leven oppakken. Eli bemachtigt een baantje als correspondent voor de plaatselijke krant, ik zal niet verklappen hoe, dat is namelijk te leuk, en krijgt eindelijk contact met de journaliste die hij al jaren op afstand adoreert. Tegen het einde van de roman keert de eerdere gewelddadige gebeurtenis weer terug. Trent zet dan alle registers van spanning open, even lijkt het erop dat Eli alsnog, om de juiste redenen, ethisch incorrect gaat handelen. Maar, zoals al eerder gezegd, Boy Swallows Universe, heeft een groeiend ‘het gaat goed komen’- gehalte en zonder iets te verklappen kan ik melden dat het met August, Eli en hun ouders misschien niet helemaal maar toch wel behoorlijk goed gaat komen. Het is dat bij de ontknoping ook de nodige kritiek op zogenaamde steunpilaren van de maatschappij naar voren komt, anders was Boy Swallows Universe wel heel erg melig geëindigd. Zoals gezegd, Trent Dalton is gelukkig in staat gebleken zelfbeheersing te tonen. De combinatie van schrijnend en ‘het komt allemaal goed’ blijft gelukkig net op het juiste randje.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten