The Dictionary is zo’n roman die een beetje blijft hangen tussen vooral melodrama en serieus. Het onderwerp waaraan Williams raakt is namelijk zeker serieus. De manier waarop ze het aanvliegt misschien net een tikkeltje te licht …?
Hoofdpersoon in The Dictionary is Esme. Bij de start van de roman is ze nog een kind. Haar vader werkt voor de Oxford Dictionary, in 1901 nog volop in de maak. Omdat Esme’s moeder is overleden neemt hij zijn dochter vaak mee naar de schuur waar hij en zijn collega’s werken aan het woordenboek. Die schuur stond daadwerkelijk in de tuin van Sir James Murray, één van de hoofdredacteuren.
Esme houdt vreselijk veel van haar vader en vindt het heerlijk om met hem mee te gaan naar zijn werk. Daar komt bruut een einde aan wanneer de lexicografen vermoeden dat zij af en toe papiertjes met daarop woorden en hun betekenis meeneemt. Helemaal ongelijk hebben ze daarin niet. Esme verzamelt namelijk woorden die op de grond beland zijn of in de prullenmand. Bondmaid is het eerste woord dat in haar groeiende verzameling belandt.
Na wat perikelen op school waarmee ik niemand zal vermoeien (mishandeling op een Schotse kostschool, hoe vreemd) belandt Esme uiteindelijk ook bij het team van haar vader. Zij mag in eerste instantie heen en weer fietsen tussen de schuur en de universiteit, gaandeweg krijgt ze steeds belangrijker taken. Ondertussen verzamelt ze woorden die het woordenboek niet halen. Veelal woorden die op straat, op markt, in minder verfijnde huishoudens om het zo maar even te stellen tot het dagelijkse spraakgebruik horen. Voor de heren bij het woordenboek tellen ze niet mee.
En dan komen we zo dus bij het serieuze aspect van The Dictionary. Williams laat ons door Esme kennismaken met de strijd van de suffragettes, één van haar vriendinnen heeft zich bij hen aangesloten. Willams laat ons door de ogen van Esme ook zien dat ook in het accepteren van woorden sprake is van discriminatie van vrouwen. Hoewel de dochters van Murray in deze roman dappere pogingen doen om bepaalde woorden geaccepteerd te krijgen, weigeren de heren lexicograaf ze op te nemen. Niet voldoende serieus, te plat, te gewoontjes.
Williams laat dus zien dat de keuze voor woorden die opgenomen worden in de Oxford Dictionary mede bepaald is door mannelijke dominantie. Zit wat in. Het verbaast mij in ieder geval niet. Esme’s verzameling van woorden die voornamelijk gebruikt worden door vrouwen levert ergens in de roman een eigen, ietwat dunner, woordenboek op: The Dictionary of Lost Words.
Hoe dat woordenboek tot stand komt is onderdeel van het melodrama. Esme heeft twee liefdesaffaires, eentje met één van de drukkers van het officiële woordenboek. Hij schenkt haar een uniek door hemzelf gezet en gedrukt woordenboek vlak voordat hij vertrekt naar Frankrijk om mee te vechten in de Eerste Wereldoorlog. Het melodrama leidt uiteindelijk tot een einde waarvan ik echt dacht ‘het zal wel, dit ligt er veel te dik op’.
Oftewel. The Dictionary is een prettig leesbare, vermakelijke
roman die een serieus onderwerp belicht, iets waar Williams best wel goed in
slaagt. Het melodrama eromheen maakt het allemaal net iets moeilijker om de
roman geheel serieus te nemen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten