dinsdag 11 november 2014

Rachel Joyce || The Unlikely Pilgrimage of Harold Fry

The Unlikely Pilgrimage of Harold Fry valt in de categorie "Forrest Gump of De Oude Man die uit het Raam Klom", een moderne variant op een parabel waarin onze held allerlei ontberingen moet doorstaan of inzichtvolle ontmoetingen heeft. Waar ik bij Forrest en de Oude Man echter al snel het idee kreeg dat alles wel erg vergezocht was (en ik de Oude Man persoonlijk niet echt boeiend geschreven vond) slaagt Rachel Joyce er behoorlijk goed in om sentimentaliteit in toom te houden. Dat heeft vooral te maken met haar schrijfstijl, haar held en de mensen die hij ontmoet. Harold Fry is een saaie gepensioneerde senior die te grote uitdagingen in zijn leven altijd gemeden heeft, hij ontmoet doorsnee Britten die in meer of mindere mate doorsnee zaken met hem delen. Hij start totaal impulsief een lange wandeling, omdat hij hoopt dat hij op die manier ex-collega Queenie, lijdend aan terminale kanker, in leven kan houden. Tijdens zijn wandeling wordt hij zich bewust van zijn omgeving, hij geeft zichzelf ook de ruimte om na te denken over zijn leven. Zijn wandeling gaat gepaard met hoogte- en dieptepunten. De ontmoeting met een vrouwelijke oost-europese arts die hem belangeloos opneemt en zijn voeten verzorgt (Harold is gaan wandelen op een paar bootschoenen en zijn voeten liggen na een week letterlijk open) is een hoogtepunt. Prachtig beschreven en gevoelig zonder sentimenteel te worden. Tijdens de wandeling slaat de vertwijfeling meerdere malen toe en staat hij bijna op het punt terug te gaan naar huis. De eerste keer dat dit gebeurt, geeft een telefoontje met het verpleeghuis waar Queenie verzorgd wordt de doorslag. Zij weet dat hij komt en is daardoor opgeleefd. De tweede keer houdt echtgenote Maureen hem voor dat hij moet doorzetten; zij wil niet dat hij de rest van hun huwelijk geplaagd wordt door 'had ik maar ...'. Ook Maureen ondergaat haar 'wandeling'. Zij blijft thuis waar zij zich enigszins vertwijfeld afvraagt waarom Harold, vertrokken zonder ook maar iets te zeggen, is gaan wandelen. Ook zij gaat nadenken over gebeurtenissen in haar leven. Zij realiseert zich twee belangrijke zaken: ze houdt nog steeds van Harold en de zelfmoord van hun zoon die zij hem al 20 jaar verwijt, heeft niets met Harold te maken.
The Unlikely Pilgrimage is een moderne parabel. Dus ontdekt Harold planten, beesten en vogels die hij in al zijn jaren als vertegenwoordiger op de weg nooit gezien heeft. Ik vond het wat te Forrest Gump dat hij al na enkele weken al die planten uit zijn hoofd kende en zelfs wist welke hij zonder gevaar kon eten maar oké, het is tenslotte een parabel. Harold wordt halverwege zijn wandeling ontdekt en dankzij social media volgt heel Engeland zijn tocht van Devon naar Schotland. Hij trekt ook een groep volgers aan; laten we het er maar op houden dat deze mensen, met een enkele uitzondering, de keuze hadden tussen meelopen met Harold of meedoen aan Utopia. Dat zij na enkele weken Harold opzij schuiven en de wandeling overnemen, geeft aan dat zij niets snappen van zijn reden.
The Unlikely Pilgrimage is tenslotte goed geschreven. Rachel Joyce houdt haar schrijfstijl onder controle en houdt alles klein. Geen grootse woorden en belangrijke potentiële citaten maar liefdevolle beschrijvingen van het Engelse platteland en bijna onbenullige ontmoetingen met alledaagse mensen. En geen onwaarschijnlijk happy end: Queenie overlijdt snel nadat Harold haar bezocht heeft; met een tevreden uitdrukking op haar door een tumor mismaakte gezicht, dat wel. Dat Harold en Maureen elkaar door de wandeling weer vinden zit op het randje maar zou nog kunnen. Ook hun hereniging is klein: geen violen en verheven woorden maar twee mensen die aan een enkel woord en gebaar genoeg hebben om te begrijpen dat hun huwelijk weer een kans heeft. Gelukkig maar, ik vrees dat The Unlikely Pilgrimage anders een sentimentele draak was geworden. Nu is het een mooi geschreven parabel. Hoogstaande literatuur? Nee, daarvoor is het parabelgehalte te hoog. De Unlikely Pilgrimage is vooral een fijn boek om van te genieten met een lekkere warme kop thee op de bank.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten