zaterdag 7 maart 2015

Emily St. John Mandel || Station Eleven

In Station Eleven beschrijft Mandel wat er gebeurt wanneer een dodelijk griepvirus, de Georgian Flu, toeslaat en de wereldbevolking drastisch reduceert: de dingen die wij normaal vinden (denk: elektriciteit, stromend water, internet, vliegen, eten) zijn er niet meer. De overlevenden zijn teruggeworpen op hun eigen inventiviteit, agressiviteit of godsdienstwaanzin. Mandel volgt meerdere karakters in haar boek die allemaal één gemeenschappelijke bekende hebben: acteur Arthur Leander. Omdat ze niet allemaal de griep overleven, krijgen we van sommigen vooral achteruitblikken en van anderen achteruitblikken én momentopnames. Dat zorgt ervoor dat het boek levendig van opbouw is en het leven voor en na de griep vanuit meerdere kanten belicht. Ik moet bekennen dat ik het leven vóór de griep superieur vond aan het leven na de griep. De belevenissen van theatergroep Travelling Symphony en de strijd met The Prophet deden mij teveel denken aan Mad Max, The Road en Blade Runner, maar dan net niet. Ik was echter zeer te spreken over de wijze waarop Mandel beschrijft hoe Jeevan, Miranda of Clark zich voorbereiden op de dood of een leven na de griep. De scene waarin Miranda doodziek op een strand naar gestrande schepen kijkt en hoopt dat de bemanning buiten gevaar is, maakte op mij zeer veel indruk. Mandel oversteeg daar absoluut het clichématige. Ook de wijze waarop Clark, gestrand op een vliegveld, zijn leven samen met de andere overlevenden oppakt, is prachtig beschreven. Mandel verheerlijkt niets, ze laat duidelijk zien dat de overlevers overleven omdat ze harde keuzes maken. Het vliegtuig dat bewust aan de rand van het vliegveld wordt geparkeerd, laten Clark en de zijnen met rust, zij weten dat degenen aan boord besmet zijn met de griep. De man die een vrouw verkracht, wordt zonder pardon het bos ingestuurd, op weg naar een zekere dood. Clark verzamelt objecten van vroeger (I-phone, schoenen met hoge hakken) en langzaam maar zeker groeit zijn verzameling. Aan het einde van de roman arriveren de Travelling Symphonie en The Prophet bij het vliegveld en leveren daar hun laatste strijd; de profeet blijkt de enige zoon van Arthur. Toneelspeelster Kirsten, die ooit als kind op het toneel stond met Arthur, doneert daar het stripboek dat zij op de avond van Arthur's dood van hem had ontvangen: Station Eleven, geschreven door Arthur's ex Miranda. Een stripboek dat zeer veel gelijkenis toont met de wereld na de griep: een groep gestrande astronauten die elkaar bevechten omdat zij van mening verschillen over hun toekomst.
In Station Eleven komen op het einde alle lijntjes bij elkaar, letterlijk en figuurlijk. Slechts één personage ontbreekt: Jeevan. Ik vermoed dat hij in het dorp is dat vanuit de verkeerstoren van het vliegveld gesignaleerd is: het is verlicht, de eerste tekenen van beschaving komen weer terug.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten