Ik weet niet wat ik met Asymmetry moet. De roman is aan alle kanten de lucht ingeprezen. Ik vind de afzonderlijke delen sterk, ik weet echter niet waarom Halliday het verhaal van een jonge vrouw die de minnares wordt van een oude, gevierde schrijver koppelt aan dat van een Koerd die vastgehouden wordt op een Brits vliegveld. Ik vermoed omdat Halliday de disbalans tussen maar ook binnen beide werelden wil laten zien maar zucht, het gaat wat ver.
Asymmetry is opgesplitst in drie delen: Folly, het verhaal van liefdesaffaire tussen de bejaarde gelauwerde schrijver (waarin heel Amerika subiet Philip Roth herkende met wie Halliday een verhouding had), Madness over de Koerd die een tussenstop wil maken op Heathrow om een vriend te bezoeken maar wie de toegang tot het land geweigerd wordt. Dit leidt tot het persoonlijke verhaal van hem en zijn familie. Het verhaal sluit af met een interview met onze gelauwerde schrijver: welke muziek neem jij mee naar een onbewoond eiland?
Alle drie de delen, laten we daar even geen misverstand over bestaan zijn goed geschreven. Lisa Halliday is duidelijk een getalenteerd schrijfster. Ik vond het liefdesverhaal van Alice en Ezra Blazer prachtig en werd meegesleept in de geschiedenis van Amar Ala Jaafari en zijn broer Sami. Het is ook duidelijk dat in beide verhalen een gebrek aan evenwicht aan de orde is.
Er is geen balans in de relatie tussen Alice en Ezra. Hij is te oud voor een gelijkwaardige fysieke relatie, zij op sommige momenten te jong om de verleiding van zijn wijsheid maar ook zijn cadeaus te weerstaan. Tijdens het lezen kreeg ik echter nooit de indruk dat Ezra misbruik maakte van Alice. Ondanks alle ongelijkheid zit er een zeker evenwicht in hun relatie. Ezra en Alice stappen er met volledig bewust in, Alice is geen bleue jonge vrouw, ze staat stevig in het leven en weet waar ze aan begint.
Dat is in Madness anders. Daar zit het ontbreken van evenwicht niet zozeer in de relatie tussen personen als wel in de verhoudingen in de wereld, de machtsstrijden, de onbedoelde slachtoffers van strijd en oorlog. Amar heeft gekozen voor een leven in de VS, zijn broer kiest ervoor arts te zijn in Koerdisch Irak. De één maakt van dichtbij mee wat leven in oorlogsgebied inhoudt. De ander beleeft het vooral van veraf. Totdat hem de toegang geweigerd wordt tot een land waar hij jaren gewoond en gewerkt heeft, dan wordt het opeens persoonlijk.
Het interview aan het einde laat vooral zien dat oude schrijvers hun streken niet verliezen. Het laat zien dat Ezra behoefte heeft aan contact met vrouwen en sommige zaken, #MeToo bijvoorbeeld, niet echt serieus neemt. Na het in heftigheid toenemende Madness lijkt dit nog een ontspannend extraatje maar blijkt een gemene steek achteraf. Het interview zet de relatie tussen Ezra en Alice in een weer net ander, minder positief licht.
De evenwichtigheid in Asymmetry ontbreekt dus. Welbewust mag ik aannemen. Ik ga er gevoeglijk van uit dat Halliday precies wist waarom ze Folly en Madness aan elkaar koppelde. Al schrijvende realiseerde ik mij dat het trieste verhaal van Amar en Sami laat zien dat Alice en Ezra beide vanuit een zeer comfortabele positie hun relatie hebben. Voor hen zijn keuzes geen zaak van leven en dood, voor Amar en Sami wel. Juist het contrast met de persoonlijke probleempjes van het welvarende weldenkende deel van Amerika legt de vinger op de pijnlijke plek. De onevenwichtigheid in het ene leven is een luxe, in het andere iets dat door omstandigheden opgedrongen wordt.
Er is dus wel degelijk een relatie tussen Folly en Madness, het interview aan het einde benadrukt de ongelijkheid des te meer. Waar ik eerst aarzelde over de noodzaak Folly en Madness aan elkaar te verbinden, zag ik al schrijvende het licht. Asymmetry geeft haar geheimen niet meteen weer, het is een prachtige, gelaagde roman die de ongelijkheid in deze wereld benadrukt door contrast. Mooi.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten