#ReadingWomenChallenge
De Women’s Prize for Fiction reikt dit jaar voor de 25e keer de prijs uit voor de beste roman geschreven door een vrouw. Om dit heuglijke feit te vieren worden dit jaar alle winnaars in het zonnetje gezet met de #ReadingWomenChallenge. Helen Dunmore, de winnaar in 1996, van toen nog de Orange Prize, trapt af met A Spell Of Winter.
A Spell of Winter straalt eenzaamheid uit. De hoofdpersoon, Cathy, woont met haar opa, broer Rob en hulp in de huishouding Kate ergens op het platteland, net voordat de Eerste Wereldoorlog uitbarst. Wanneer het boek begint, woont ze alleen in hun onderkomen landhuis, iedereen is weg. Dat broer Rob, net als veel andere mannen aan het front is of inmiddels al gesneuveld, is door de context meteen duidelijk. Al springend in de tijd vertelt Dunmore ons vervolgens het hele verhaal.
Groots is dat verhaal niet: verarmde grootgrondbezitters op het platteland, vader en moeder niet meer in beeld, zus en broer te veel aan elkaar gehecht, twee buitenstaanders, Miss Gallagher en mr Bullivant, die ontwikkelingen in gang zetten. Het is met name de, voor een deel zelf gekozen, eenzaamheid van Cathy die de roman bepaalt. Het is niet voor niets dat de roman voor een belangrijk deel speelt in haar lievelingsseizoen, de winter. IJzige koude en totale verlatenheid domineren. Dunmore heeft maar weinig nodig om de toon te zetten, haar beschrijvingen van de winterse natuur, het ijskoude landhuis en een jonge vrouw die het nooit warm krijgt voldoen.
De familieverhoudingen blijken al naar gelang de roman vordert behoorlijk complex. Cathy, het evenbeeld van haar moeder, het slachtoffer van die gelijkenis met een persoon die in ongenade is gevallen. Dat ze een meisje is en door haar geslacht beperkt in haar mogelijkheden, helpt natuurlijk niet mee. Zij is voorbestemd om te trouwen, liefst met een rijke man, Bullivant bijvoorbeeld, en een goede echtgenote te zijn. Broer Rob is degene op wiens schouders de verantwoordelijkheid voor het landgoed zou moeten komen te rusten. Een eeuw geleden de logische gang van zaken, ook toen niet altijd de gewenste gang van zaken. Cathy houdt van het landgoed, Rob is vooral geïnteresseerd in paarden en zichzelf. Ook wanneer hij zich over Cathy ontfermt, leidt de manier waarop uiteindelijk tot een drama.
Dunmore, in 2017 overleden, is een auteur die met kleine gebaren een wereld weet te schetsen. Zij is van de subtiliteit, van het op verfijnde wijze vertellen van een verhaal. Kleine gebaren, treffende situatieschetsen voldoen om een treffend beeld te schetsen. Dramatische gebeuren worden des te schrijnender, omdat Dunmore het klein houdt. En daardoor herkenbaar. Eenzaamheid en verdriet behoeven bij Dunmore geen grootse gebaren. Het volstaat om te constateren dat de buurjongens niet meer aanwezig zijn, dat andere mannen ontbreken om de grote leegte te duiden die ontstond door de Eerste Wereldoorlog. De manier waarop Cathy zich letterlijk en figuurlijk hult in de legerjas van Rob spreekt voor zich, geen grote woorden nodig.
Cathy is een vertederende hoofdpersoon. Dunmore schetst haar ontwikkeling van klein meisje naar jonge vrouw. Haar worsteling met haar familie, de te innige relatie met haar broer en het landgoed waarop zij wonen. Haar eenzame opvoeding met alleen een gouvernante maakt haar onvoldoende wereldwijs om te snappen wat er om haar heen gebeurt. Cathy creëert een wereld voor haarzelf. Nieuwe ontwikkelingen en de Eerste Wereldoorlog maken dat die wereld verandert. Zij houdt stand, gaat letterlijk met haar voeten in de klei staan voor het landgoed en komt langzaam maar zeker tot het besef dat er misschien meer op deze aarde is dan alleen haar kleine wereld. Gelukkig is er dan nog buurman Bullivant.
Ik heb meer romans van Dunmore gelezen en ze blinken allemaal uit door eenvoud, door een verfijndheid in het brengen van de harde werkelijkheid. A Spell of Winter is geen uitzondering. Ik heb genoten van de roman, ik snap helemaal waarom deze in 1996 de Orange Prize won. Een terechte winnaar. Nieuwe romans van Dunmore zullen helaas niet meer volgen, we zullen het moeten doen met de dertien romans die ze ons heeft nagelaten. Geniet ervan.
A Year of Reading Women
http://www.helendunmore.com
Geen opmerkingen:
Een reactie posten