Kirsty Capes || Careless

 

Women’s Prize for Fiction Longlist 2022

Ik dacht dat ik een Young Adult-roman ging lezen en daardoor waren mijn verwachtingen niet zo heel hoog. Dat heb ik moeten bijstellen. Even afgezien van het feit dat Capes erg goed schrijft, raakt haar roman je op precies de juiste plekken. Hoofdpersoon Bess en haar hartsvriendin Eshal behoren zonder enige twijfel tot de top van indrukwekkende hoofdpersonen die ik de afgelopen jaren ben tegengekomen.

Bess is de echte hoofdpersoon. Zij vertelt het verhaal. Een bepaald niet eenvoudig verhaal. Met haar 15 jaar is ze een ervaringsdeskundige waar het gaat om pleegzorg. Hoewel ze al zo’n tien jaar in hetzelfde gezin verblijft, adopteren haar pleegouders haar niet. Dan kunnen ze namelijk niet al die uitgaven declareren die ze maken voor Bess. Iets dat Bess haarfijn in de gaten heeft. Net als het feit dat ‘natuurlijke’ dochter Clarissa ondanks alle goede bedoelingen steevast voorgetrokken wordt.

Wanneer we Bess ontmoeten komt ze er net achter dat ze zwanger is van Boy. Een 19-jarige knul die doet alsof hij de plaatselijke James Dean is en ondertussen niet verder komt dan vakken vullen in de supermarkt.  Een 15-jarige die volledig onder de indruk is van een niet bijster slimme en bepaald egoïstische 19-jarige, dat kan alleen maar mis gaan. Bess zet met deze Boy de relatie met haar pleegouders nog meer onder druk. Ze verwaarloost zelfs een tijdlang Eshal voor hem. En dat terwijl je als oudere, verstandige lezer van alle kanten ziet aankomen dat hij haar gaat laten vallen, dat hij de moeite niet waard is. Maar ja, zeg dat maar eens tegen een verliefde 15-jarige.

Het grote vraagstuk in Bess’  leven gaat zijn: abortus, adoptie of zelf opvoeden? De laatste twee opties houden onherroepelijk in dat ze de filmacademie waar ze dolgraag naartoe wil kan vergeten. Lees de roman vooral zelf om te ontdekken hoe haar pleegmoeder haar om de verkeerde redenen wil dwingen om het kind te houden, om te ontdekken welk proces doorgaat om uiteindelijk haar keuze te maken. Niet die van wie dan ook.

Eshal krijgt met een geheel ander probleem te maken. De zwangerschap van Bess zet haar ouders ertoe aan om vervroegd te starten met het zoeken naar een huwelijkspartner. Eshal groeit op in een liefdevol Pakistaans gezin; haar ontbreekt het niet aan aandacht, liefde en genegenheid. Het gezin is echter wel traditioneel. De ouders bepalen met wie jij trouwt en wanneer, niet jijzelf. Dus wordt het arme kind uitgehuwelijkt aan een puisterig knulletje en kan ook zij de studie diergeneeskunde op haar buik schrijven.

Capes combineert in Careless door de keuze voor haar hoofdpersonen en de wereld waarin zij leven twee moeilijke vraagstukken behendig en zonder dat je denkt ‘is dit niet wat veel van het goede?’. Bess en Eshal delen alles, kunnen niet zonder elkaar, hun werelden en alles wat daarin goed of slecht is raken elkaar continu. Beide meiden zijn in staat tot rake observaties. Omdat Bess de verteller is, komen die wat vaker uit haar mond dan uit die van Eshal. Opmerkingen bijvoorbeeld over haar keuzes in het leven maar ook over het negatieve effect dat het zorgsysteem op haar leven heeft. Zij realiseert zich dat ze aan de ene kant blij moet zijn dat ze al tien jaar een stabiel tehuis heeft maar het doet toch pijn dat haar pleegouders nooit bereid zijn volmondig voor haar te kiezen.

Careless is een roman over twee meiden en de problemen waarmee zij  op jonge leeftijd al geconfronteerd worden. Wat ondanks al die problemen overeind blijft is hun vriendschap, die is niet stuk te krijgen. Oftewel, Careless is een roman over volwassen worden waarin diepe, hechte vriendschap een grote rol speelt. Young Adult of niet, Careless heeft mij geraakt, de geweldige debutroman van Capes doet verlangen naar meer.