In de Tweede Wereldoorlog was 'temporary gentleman' de bijnaam van de legerofficieren die onontplofte bommen demonteerden. Zij liepen een groot risico op een 'kort, tijdelijk' bestaan. Hoofdpersoon Jack McNulty is één van die officieren. Ik vermoed dat Barry zijn roman deze titel gegeven heeft, omdat Jack ook op andere manieren tijdelijk is. Zo is hij door zijn werk - hij is ingenieur en legt wegen en bruggen aan - vaak in het buitenland, hij kijkt opzij voor het vele drinken van zijn echtgenote Mai en ziet niet welke problemen dit veroorzaakt in de opvoeding van zijn twee dochters. Op het moment van schrijven verblijft hij in Ghana, het land is net zelfstandig geworden en officieel heeft Jack er niets meer te zoeken. Hij stelt zijn terugreis naar Ierland echter uit, omdat hij weet dat hij daar niets meer heeft. Mai is inmiddels overleden, zijn twee dochters van hem vervreemdt. In Ghana start Jack een dagboek waarin hij vooral zijn liefde voor Mai betuigt. Die is namelijk absoluut niet tijdelijk: Jack viel als een blok voor Mai en is nooit opgehouden met van haar te houden. Dat hij voor haar bepaald niet de perfecte echtgenoot zou blijken te zijn, realiseert hij zich door hun geschiedenis op te schrijven. Niet het feit dat hij van eenvoudige komaf was en Mai niet, wel omdat Jack zo mogelijk nog meer drinkt dan Mai, wel omdat Jack wegvlucht en Mai alleen laat met haar postnatale depressie, haar zelfmoordpogingen en haar vlucht in de drank. Het is schrijnend om te lezen hoe Jack aan de ene kant zoveel van zijn echtgenote houdt en haar aan de andere kant zo in de kou laat staan.
Ik heb twee problemen met The Temporary Gentleman. Wat mij betreft wordt Ghana er zo'n beetje met de haren bijgesleept. Het is toevallig het laatste land waar hij gewerkt heeft en daarom is hij er. Ik verwachtte dat de verzelfstandiging van Ghana een relevante rol zou spelen in de roman, dat gebeurde echter nauwelijks. Wat mij betreft had Jack in een willekeurig dorp in een willekeurig land kunnen zitten. Mijn tweede probleem met The Temporary Gentleman is het taalgebruik. Ik las in de recenties, de roman kwam in veel van de eindejaarslijstjes terug - dat lezers vooral onder de indruk waren van het poëtische taalgebruik. Ik dacht echter te vaak bij mijzelf: prachtige zin maar die ene bijzin is net teveel. Barry gebruikt lange zinnen met veel bijzinnen en het lijkt alsof hij onvoldoende in staat is geweest om zichzelf in te dammen. Op mij kwamen veel zinnen daardoor te gekunsteld over, teveel de pronkstukjes van een man die van woorden houdt. Door af en toe vijf, zes woorden weg te laten had Barry wat mij betreft inderdaad poëzie geschreven, nu kreeg ik teveel de indruk dat hij vooral poëzie wílde schrijven. Ik genoot van de momenten waarop Barry zichzelf onder controle had, dan schrijft hij prachtig en gevoelig. Wie weet, het einde van The Temporary Gentleman is zo open dat er wellicht nog een vervolg komt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten