zondag 29 december 2019

Claire G. Coleman || Terra Nullius

Het is dat ik bij het downloaden van Terra Nullius had gelezen dat het om een soortement dystopie of SiFi zou gaan, anders had ik waarschijnlijk gedacht dat ik een geschiedenis van de kolonisatie van Australië aan het lezen was. Pas halverwege de roman blijken de koloniseerders geen Britten maar ‘aliens’.

In Terra Nullius belicht Coleman de kolonisatie van Australië, en zoals later blijkt de gehele wereld, vanuit meerdere oogpunten.  Die van de wezens die de aarde bezet houden en die van mensen. De eerste groep kan weer onderverdeeld worden in zij die vinden dat de originele bewoners van een planeet rechten hebben en zij die vinden dat de originele bewoners dieren zijn en hen daarom als slaaf behandelen. De meest opmerkelijke ‘alien’ is degene die na een slachtpartij zich afkeert van zijn soortgenoten en zich aansluit bij een groep mannen die rondtrekt door Australië, op zoek naar water en eten. En respijt van de aliens. Hun metgezel schaamt zich voor zijn soortgenoten en probeert met zijn eigen daden hun misdaden een beetje te compenseren.

De mensen die in het boek aan het woord komen zijn degenen die zijn ontsnapt aan de ‘aliens’. Eén van hen is recent gevlucht en is op zoek naar zijn oorspronkelijke tehuis, de anderen verstoppen zich voor de aliens en proberen zo goed mogelijk te overleven. Pas tegen het einde van de roman wordt het duidelijk dat de originele groep Australiërs, de Aboriginals, zich vanaf het begin van de invasie heeft teruggetrokken in de droge, onherbergzame gebieden waar zij al duizenden jaren hebben weten te overleven.

Rode draad in Terra Nullius zijn de ontsnappingspoging en de wreedheden van de meedogenloze non die een weeshuis runt. In dat weeshuis leert zij de kinderen van de originele bewoners, hersenloze dieren naar haar mening, hoe zij hun nieuwe meesters het beste kunnen dienen. Tot haar grote verbazing blijkt er een klacht ingediend tegen haar schrikbewind. Haar onvrede met de planeet waar zij moet wonen, die voor haar - een padachtige - veel en veel te warm is, spat van de pagina's af.

Terra Nullius laat door de overduidelijke vergelijking zien hoe fout het is om te denken dat sommige wezens/mensen superieur zijn aan anderen. De parallel met de kolonisatie van Australië en de misdagen jegens de Aboriginals ligt er dik bovenop.  Dat is ook meteen het zwakke punt van Terra Nullius. Coleman zaagt teveel van dik hout planken. Degenen die goed zijn, zijn meteen heel goed. Degenen die slecht zijn, meteen ook heel slecht. Er is weinig ruimte voor grijstinten in Terra Nullius. De boodschap van de roman ligt er zo dik bovenop dat het lichtelijk irriteert.

Op het moment dat Coleman de boodschap laat voor wat die is en het landschap beschrijft, de meedogenloze zon, de hitte, de droogte, laat ze zien dat ze goed schrijft. Je waant je ogenblikkelijk middenin de hitte van Australië en voelt die van de pagina’s afspringen. Naarmate de roman vordert neemt de boodschap in belang toe en verwordt Terra Nullius bijna tot een pamflet tegen kolonisatie, invasie, racisme en discriminatie. Jammer, de boodschap was ook overgekomen indien Coleman zich iets had ingehouden en zich vooral had geconcentreerd op mooie zinnen. Dat ze kan schrijven staat namelijk absoluut niet ter discussie. Haar liefde voor het land dat haar mensen al duizenden jaren voedt terecht aanwezig.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten