zaterdag 26 juli 2014

Helen Dunmore || The Lie


 Hoofdpersoon Daniel is uit Wereldoorlog 1 teruggekeerd: hij heeft zijn beste vriend Frederick in de loopgraven zien sterven en lijdt zelf duidelijk aan wat toen 'shell shock' heette en inmiddels PTST. Hij ziet de geest van Frederick, hij ruikt de indringende geur van de modder in de loopgraven. Omdat hij noch huis noch baan heeft, laat een oude buurvrouw hem op haar land wonen. Wanneer zij sterft, belooft hij haar dat hij haar op datzelfde land zal begraven. Hij vertelt aan de dorpsgenoten dat ze ziek is en dat hij daarom haar huis en tuin onderhoudt. Hij begrijpt al snel dat deze leugen hem zal gaan achtervolgen. Geteisterd door nachtmerries en vol onzekerheid over de toekomst probeert hij zijn leven weer op te pakken. Frederick's zus Felicia helpt hem daarbij. De twee groeien naar elkaar toe en snappen dat ze elkaar nodig hebben in hun gemis van broer en vriend. En dan raken werkelijkheid en nachtmerrie elkaar op indrukwekkende wijze.

Wat ik prachtig vind aan The Lie is dat Dunmore op subtiele wijze heden en verleden vermengd. Een enkel woord triggert herinneringen en dan is de lezer van het ene op het andere moment met Daniel in de barakken of de loopgraven. Op die manier bouwt Dunmore de toedracht over Frederick's dood gestaag op en wordt steeds duidelijker waarom Daniel zo door nachtmerries geplaagd wordt: de fysieke explosie die Frederick doodt en Daniel een enorm schuldcomplex bezorgd. Nu zou er nazorg zijn, toen was Daniel één van de vele mannen die konden worden opgeofferd en die na de oorlog aan hun lot werden overgelaten.
 De vriendschap tussen Daniel en Frederick is bijzonder: de eerste arm en al jong aan het werk, de ander rijk en geschoold. De één wordt soldaat, de ander officier; beide hebben op hun eigen manier in de gaten dat hun vriendschap verder gaat. De één leidt een bij voorbaat gedoemde aanval, de ander volgt en kan niet voorkomen dat zijn beste vriend zwaargewond raakt en later sterft. De vraag wie hier nu eigenlijk schuldig is wordt door Dunmore zo subtiel gesteld en niet beantwoord. Een indrukwekkend en aangrijpend boek is het resultaat.

 Foto's: Fort de Vechten, 27 juli 2014 / Liliane Ruyters











Geen opmerkingen:

Een reactie posten