zondag 31 december 2017

2017 in boeken: deze maakten indruk

In 2017 achtervolgde één roman mij via reclames, stapels bij de boekhandel en abri’s met enorme posters. De wachtlijst bij de bieb bleek enorm, het wachten de moeite waard. Twee andere romans kreeg ik wat eerder te pakken, zij maakten echter ook indruk. Hoewel ik BooksandLiliane probeer te beperken tot recente literatuur kwam ik in 2017 in de ban van een trilogie die eerder aan mijn (of ieders?) aandacht was ontsnapt.

Jane Gardam schreef zo’n 15 jaar geleden de Old Filth Trilogy over drie expats in Brits Hongkong. Ik heb deze toen gemist maar heb nu de schade ingehaald. Zeker de twee romans over Edward en Betty Feathers maakten indruk op mij. Onderkoeld Brits met o zoveel onderdrukte emotie.
Amor Towles verraste mij met een charmante roman over een zo mogelijk nog charmantere hoofdpersoon. A Gentleman in Moscow boeide van begin tot einde, vermeed overbodige historische details zonder geschiedenis te verloochenen en gaf een prachtig beeld van een man die noodgedwongen zijn leven klein leefde en het op geheel eigen wijze groots maakte.



Sebastian Barry haalde met zijn Days Without End de Man Booker Shortlist en bleek een roman over oorlog en geweld geschreven te hebben waarin vooral het menselijke aspect domineerde. De juiste dosering van gruwelijkheden maakte dat ik van begin tot einde geraakt was door de twee hoofdpersonen, soldaten die hun liefde geheim moesten houden en tot het einde trouw bleven aan elkaar, zichzelf en vaderland. De prachtige schrijfstijl van Barry deed de rest.



Nathan Hill hypte in 2017. Zijn roman The Nix moest gelezen worden, en terecht.  Hill sloot zich aan bij meestervertellers als Dickens, Irving en Wolfe. Zijn roman boeide van begin tot einde, de ingewikkelde plot overtuigde en zat stevig in elkaar.




2017 heeft mij veel leesplezier bezorgd. Ik hoop dat mijn blogs hebben bijgedragen aan het leesplezier van anderen, ik zie uit naar een nieuw jaar met hopelijk veel prachtige boeken.


zaterdag 30 december 2017

2017 in boeken: de teleurstellingen

In 2017 kwamen teleurstellingen in meerdere maten. Zo waren er de romans die ik persoonlijk slecht vond, er waren ook de romans waarvan ik niet begreep waarom ze in enorme stapels in de winkels lagen. Of de romans van favoriete auteurs die niet aan mijn (te) hoge verwachtingen voldeden.

Jami Attenberg, Tracy Chevalier, Charlotte Wood, Gwendoline Riley en Maria Sempre behoorden tot de eerste categorie. All Grown Up en Today It Will Be Different ergerden me met hun hoofdpersonen die zich vooral druk maakten om hun eigen welzijn en die weinig tot geen zelfreflectie toebedeeld kregen van Attenberg en Sempre. Tracy Chevalier vertaalde Shakespeare’s Othello naar een weinig reële plot waardoor New Boy mij voor geen meter overtuigde. Van Riley’s First Love werd ik, ondanks het feit dat het goed geschreven was, gewoon akelig. De hoofdpersonen waren stuk voor stuk te realistisch nare mensen. Charlotte Wood tenslotte leverde met The Natural Way of Things een roman af waarvan ik tot nu nog steeds niet begrijp wat ze ermee bedoelde. De roman was of onovertuigend ironisch of bloedserieus in het afstraffen van een groep vrouwen voor hun gedrag. Ik hoop nog steeds op het eerste, anders heeft Wood geloof ik wat extreem-rechtse ideeën.







En dan de tweede categorie: veel ophef maar ik begrijp niet waarom. Prima romans maar wat mij betreft niet de top waar ze volgens de boekhandel of De Wereld Draait Door toe behoren. Zo ben ik ervan overtuigd dat Colson Whitehead boek van de maand geworden is DWDD omwille van het onderwerp niet op basis van de kwaliteit van zijn roman. Die was daarvoor te statisch, te één-dimensioneel. Datzelfde geldt voor Cirovici en The Book of Mirrors. Best een aardige roman, best wel spannend maar zeker niet de topper die alle ophef verdiende. Conversation With Friends van Sally Rooney tenslotte kon aan de overkant van de Noordzee op veel lof rekenen, ik snapte niet helemaal waarom. Mijn afkeer van passieve heldinnen, hoe 21e eeuws ‘into social media’ dan ook, maakte dat ik deze roman niet met bijster veel plezier las.





Tenslotte de auteurs waarvan ik hoge verwachtingen had maar die mij dit keer lichtelijk teleurstelden. Paul Auster's 4321 waar ik mij doorheen worstelde omdat ik vier keer met dezelfde geschiedenis met kleine variaties geconfronteerd werd. En dat terwijl ik überhaupt al niet zo van romans met teveel geschiedkundige feitjes houd. Ook Ali Smith voldeed niet helemaal aan mijn verwachtingen met Autumn. De roman kende veel pluspunten, de fantasierijke droomscènes bijvoorbeeld maar het hele Brexit-gebeuren werd er teveel met de haren bijgesleept.




Morgen: mijn favorieten in 2017

vrijdag 29 december 2017

2017 in Boeken - de verrassingen

Eén ding is zeker: 2017 was niet het jaar van de gewelddadige romans, het moge duidelijk zijn dat ik dat prettig vond. 2017 was ook niet het jaar van de roman die eruit sprong. Ja, ik heb aardig wat romans gelezen waarover ik te spreken was. Door BooksandLiliane heen bladerend kwam echter niet meteen een roman bovendrijven die voor mij met kop en schouder boven de rest uitstak. Aan het einde van het jaar kijk ik terug naar de romans die mij aangenaam verrasten, waarvan ik onder de indruk was, of juist niet. Ik kijk terug op een goed jaar in boeken. Vandaag neem ik jullie mee naar mijn verrassingen, morgen ga ik in op de teleurstellingen en overmorgen sluit ik het jaar af met de naar mijn mening beste romans van 2017.

De verrassingen

Vier schrijvers verrasten me, allemaal op hun eigen manier. Zo verwachtte ik een roman over de paardensport en werd getrakteerd op een uitstekende roman over racisme, discriminatie, vooroordelen, dierenmishandeling en eenzaamheid. C.E. Morgen leverde geen makkelijke roman aan, The Sport of Kings was bij vlagen zeer moeilijk te lezen, ze verraste me echter van begin tot einde.



Ayòbámi Adébáyò’s Stay With Me bleek een prachtige roman over verdriet, over het onvermogen van twee geliefden om elkaar te steunen op momenten dat dit o zo nodig was.



Eowyn Ivey bracht me naar Alaska met een roman waardoor ik me bijna letterlijk ter plaatse voelde en die sterk boog op oude rituelen en bijgeloof. The Bright Edge of the World was zeker niet de beste roman die ik dit jaar gelezen heb, ik heb er wel absoluut van genoten.


Karl Geary tenslotte is de laatste verrassing. Zijn Monpelier Road is de droevigste roman die ik in lange tijd gelezen heb. De onmacht van hoofdpersoon Sonny greep me letterlijk naar de keel, Geary zette zijn kansloosheid perfect neer.




zondag 24 december 2017

Karl Geary || Monpelier Parade


Ik geef een beetje weg over het einde

Wat een triest, triest verhaal, niet omdat een van de hoofdpersonen ALS heeft maar omdat de andere hoofdpersoon, puber Sonny geen schijn van kans heeft zelfs maar van een cent naar een stuiver te groeien.

Sonny groeit op in een arm gezin in Dublin. Het geld dat vader verdient gaat op aan paardenraces, moeder staat erbij en kijkt er (klagend) naar, Sonny's oudere broers zijn al jong gaan werken. Zijn ouders hebben ook wel in de gaten dat Sonny anders is en hebben ervoor gezorgd dat hij op een goede middelbare school is terechtgekomen. Hij heeft geen vrienden, is de vreemde eend in de bijt in zijn gezin en heeft geen clou. In tegendeel: hij snapt zo weinig van normale waarden dat hij zichzelf steeds verder de nesten in werkt.

Tijdens een klus waarbij hij zijn vader helpt, ontmoet Sonny Vera. Zij is een vrouw van middelbare leeftijd, hij valt als een blok voor haar: haar schoonheid maar ook haar duidelijk andere manieren trekken hem aan. Hij realiseert zich dat zij een dodelijke ziekte heeft, hij overziet de consequenties niet. Wanneer school en gezin steeds moeilijker worden en een stage bij de lokale slager het hoogst haalbare lijkt, vlucht Sonny letterlijk naar Vera. Met fatale uitkomst.

Geary is erin geslaagd de ongelijke relatie tussen puber en volwassen vrouw aannemelijk te maken. Het feit dat Vera ziek is, maakt dat Sonny gezien kan worden als een wanhoopsdaad niet als pure verleiding. Zij heeft waarschijnlijk niet in de gaten welk effect haar voorkomendheid heeft op een eenzame, wanhopige puber. Zij is daarvoor te veel bezig met haar eigen dood, haar eigen leed. Een onverwachte draai aan het einde maakt haar relatie met Sonny nog wranger.

De wereld van Sonny wordt door Geary meer dan levensecht neergezet. Hij slaagt erin het disfunctioneren van het gezin, de vervlogen dromen, de laag-gespannen verwachtingen  realistisch te duiden. Inclusief het sprankje hoop voor Sonny dat in de loop van de roman ook dooft.

Geary schrijft daarnaast prachtig, soms rauw soms bijna poëtisch. Dat laatste maakt dat Sonny gezien kan worden als een kind met potentie. Zijn verlangen naar de wereld van Vera wordt door de prachtige beschrijvingen van wat Sonny ziet, zijn reflecties van de wereld om hem heen absoluut aannemelijk.

Monpelier Parade eindigt triest: Vera sterft, Sonny ziet geen enkele uitkomst meer. Het open einde doet het ergste vermoeden maar Geary biedt nog een kleine uitwijkmogelijkheid. Monpelier Parade is een prachtige roman, diep triest om meerdere redenen. Geary heeft mij laten huiveren en genieten tegelijkertijd.



maandag 18 december 2017

Rhidian Brook || The Aftermath

The Aftermath komt wat aarzelend op gang. Het lijkt net alsof Brook her eigen roman niet volledig onder controle heeft. Te fragmentarisch, teveel schijnbaar onderbonden personages. Na 1/3e komt de vaart erop eens in en krijgt The Aftermath mijn volledige aandacht. Om het aan het einde weer redelijk te verpesten.

In The Aftermath neemt Brook ons mee naar Hamburg vlak na de Tweede Wereldoorlog. De Britten hebben opdracht het leven weer op gang te krijgen, officier Lewis Morgan is onderdeel van de krijgsmacht die dit voor elkaar moet krijgen. Het is al snel duidelijk dat hij gelooft in samen leven en samen werken en niet in blijven straffen. Zijn echtgenote Rachel heeft moeite met deze genereuze opstelling; zij snapt niet waarom haar echtgenoot ervoor kiest het chauffeursappartement van hun ruim bemeten geconfisqueerde villa te laten bewonen door de eigenaren, de Luberts. Zij wordt nog teveel beheerst door het verdriet om de dood van haar oudste zoon.

Brook beschrijft de chaos en honger, de families die door de Geallieerden bewust gescheiden worden, het onbegrip over en weer. De Duitsers zien Britten die in hun land een luizenleventje leiden, de Britten op hun beurt zien veel geld naar hun overwonnen vijand gaan terwijl het eigen land op rantsoen staat. Kleine fracties blijven Hitler trouw en plegen, totaal high op amfetaminen aanslagen. Lewis is een uitzondering in het geheel, hij is een van de weinigen die doorheeft dat er een omslag moet komen. Persoonlijk verdriet is ondergeschikt aan het grote doel. Pas wanneer een aanslag hem persoonlijk raakt, geeft hij ruimte aan zijn gevoelens.

Stefan Lubert dient twee doelen: hij is de goede Duitser niet besmet met een Nazi-verleden, hij is degene die Rachel doet beseffen dat haar verdriet niet haar leven moet beheersen. Het zal geen verwondering wekken dat de twee een relatie krijgen, en ook weer eindigen zodat zowel Lubert als Rachel weer met hun wederhelften verenigd kunnen worden. Tja, en toen werd The Aftermath te suikerzoet voor mij. Na een sterk middendeel kon Brook de verleiding niet weerstaan om haar roman als een Amerikaanse feel-good film te laten eindigen. Niks mis met dat soort films maar niet nu.



zondag 10 december 2017

Penelope Lively || Family Album

In eerste instantie lijkt er weinig mis met de kinderrijke familie die in de Victoriaanse villa Allersmead woont. Het wekt hooguit wat verbazing dat oudste dochter Gina na een bijna verplicht weekend met haar nieuwe vriend niet weet hoe snel ze weer weg kan komen. In de loop van de roman laat Lively ons kennis maken met haar ouders, broers en zussen. Een familieovereenkomst blijkt al snel: tot grote verbazing van moederkloek Alison komen de kinderen nauwelijks nog thuis.

Lively switcht regelmatig tussen de broers en zussen, laat hen terugkijken naar het verleden en onthult zo stap voor stap heden en verleden van de familie. Wat op het oog een hechte familie lijkt, blijkt in de praktijk redelijk onthecht. Kinderen wonen of werken in het buitenland en bezoeken hun ouders zelden, de oudste zoon slaagt er met dank aan verslavingen juist niet in het ouderlijk huis te ontvluchten.

De relatie tussen beide ouders blijkt verre van ideaal. Het heeft er veel van weg dat moeders ooit een huwelijk geforceerd heeft met een zwangerschap. Zes kinderen later is duidelijk dat deze twee mensen totaal niet bij elkaar passen. Hij een pseudo-wetenschapper die met dank aan een erfenis zich kan wijden aan pseudo-wetenschappelijke boeken, zij een moederkloek die vooral houdt van het principe van kinderen. Hoeveel ze daadwerkelijk van haar kinderen houdt is de vraag.

Het beeld van het ouderlijk huis, een prachtige Victoriaanse villa met voldoende ruimte voor het gezin en de au-pair, staat synoniem voor de familie. Het huis raakt naar mate de jaren volgen steeds verder in verval, de kinderen gaan hun eigen weg, de carrière van vaders raakt steeds verder in de slop door een afnemende vraag aan zijn werk, moeders start tot ieders verbazing met succesvol kookklassen.

Ouders en kinderen praten niet over gevoelens, deze delen ze hooguit schoorvoetend met hun geliefden. Het geheim van de familie blijft tot een laat moment de olifant in de kamer. De lezer heeft dan al lang in de gaten dat er een reden is dat de au-pair blijft ook nadat alle kinderen zijn uitgevlogen.

Lively schetst geen romantisch beeld van de familie, integendeel, ze onthult langzaam maar zeker de voor deze familie typische disfunctionaliteit. Ze laat zien waar ouders een steek hebben laten vallen, waar de kinderen elkaar vonden of niet. Lively schetst bepaald niet het beeld van een gelukkige familie dat moeders hoog probeert te houden. Pas tegen het einde komen de kinderen, via de mail dat wel, elkaar nader en wordt de olifant eindelijk benoemd. Ze blijven echter op gepaste afstand, Lively begaat gelukkig niet de fout om haar nuchtere, lichtelijk cynische roman te laten eindigen met een roze ' feel good' scène.



zondag 3 december 2017

Megan Hunter || The End We Start From

Hunter heeft een miniroman geschreven. 127 pagina's met korte alinea's en veel witregels, die wel 127 pagina's boeien van begin tot einde. In een Groot Brittannië waar klimaatverandering een groot deel van het land onder water heeft gezet, laat Hunter zien wat het effect is op het leven van een 'normaal' echtpaar.

R, ik en hun pasgeboren zoontje Z slaan op de vlucht voor de overstroming. In eerste instantie wijken ze uit naar de ouders van R, noodgedwongen kunnen ze ook daar niet blijven. Wat volgt is een wereld van vluchten, opvangkampen, scheiding, ontsnapping en hoop.

Ik ontpopt zich in de roman tot een oermoeder. Het welzijn van Z gaat voor alles. Haar relatie met R wordt ondergeschikt aan die met haar zoon, hoewel het ook aan alle kanten duidelijk is dat ze niet zonder R kan en wil. Haar hulpeloze kind gaat echter voor.

Hoewel de roman speelt in de toekomst is die toekomst slechts de aanleiding voor een roman over de kracht van relaties, de onbreekbare band tussen mensen. Ik sluit zich aan bij andere moeders, ze sluit deals met hen om in de barre omstandigheden te kunnen overleven. The End We Start From laat zien dat in extreme omstandigheden mensen op elkaar kunnen vertrouwen, de roman hint ook op de andere kant: rellen, bewuste wreedheden, wantrouwen. Hunter verbloemt niets.

Hunter heeft weinig woorden om een wereld vol angst en chaos neer te zetten of de liefde tussen moeder en kind. Zij overtuigt juist door de beperktheid van haar tekst. Geen woord is overbodig, geen woord doet er niet toe. Hunter heeft een kunstwerkje afgeleverd waarin uiteindelijk liefde en hoop belangrijker blijken dan de effecten van de overstroming.