Women’s Prize for Fiction Longlist 2019
Luiselli heeft een complexe roman geschreven over een actueel onderwerp: kinderen die geen toegang krijgen tot de Verenigde Staten, gescheiden worden van ouders en familie. Door verschillende perspectieven, poëzie en verhaallijnen te combineren slaagt Luiselli erin dit thema feitelijk en tegelijkertijd persoonlijk te maken. Luiselli zelf noemt haar roman een dialoog tussen teksten, verwijzingen naar bronnen zijn intertekstuele markeerpunten (haar woorden).
De hoofdpersonen vormen een samengesteld gezin met hun twee kinderen. Zij ontmoeten wanneer ze in opdracht New Yorkse geluiden opnemen, gaan samenwonen en groeien uit elkaar wanneer ze elke taal die in New York gesproken wordt opgenomen hebben. Hij wil op zoek naar geluiden die gerelateerd zijn aan de laatste Apaches, zij helpt zoeken naar twee Mexicaanse meisjes die op weg naar Amerika spoorloos verdwenen zijn. Ze vertrekken op een reis door de Appalachen, in de wetenschap dat hun huwelijk aan het stranden is. Het is alleen nog niet uitgesproken. Ze nemen allemaal een doos mee op de reis, een doos die relevante documenten bevat. Luiselli gebruikt de inhoud om van perspectief te kunnen wijzigen.
De roman start met het perspectief van de echtgenote. Zij vertelt over haar kant van de relatie, de zoektocht van haar echtgenoot naar iets dat zij niet kan bevatten. De reis start in Trump-land, zij geeft haar indruk van zijn kiezers. De mensen die volmondig op Trump gestemd hebben en wantrouwend staan tegenover welke vreemdeling dan ook. Wij worden deelgenoot van haar angst, haar bezorgdheid, haar verontwaardiging over het lot van de verdwenen kinderen. Onderdeel van een politiek spel dat over hun ruggen gespeeld wordt. Eén van de dozen bevat een elegie, die van de verdwenen kinderen. Een eerste perspectiefwisseling vindt plaats: van de betrokken echtgenote naar een neutrale verteller die de reis van kinderen op weg naar de States beschrijft. Dit keiharde verhaal wordt gelardeerd met elementen van mythe en folklore.
Terwijl de familie verder reist, zuigt Luiselli de lezer het verhaal van de verdwenen kinderen in. Het is niet langer duidelijk of we de fictieve elegie lezen of het feitelijke relaas van de twee meisjes. Dan vindt een volgende perspectiefwijziging plaats: zijn jonge zoon neemt over. Niet alleen krijgen we nu te maken met het perspectief van een jong kind, Luiselli kan het verhaal nu ook persoonlijk maken. Wanneer de jongen en zijn jongeren stiefzusje besluiten zelf op zoek te gaan naar de twee Mexicaanse meisjes krijgen de verdwenen kinderen ogenblikkelijk een gezicht. Het verhaal van de verdwenen kinderen is niet langer anoniem.
Op een gegeven moment is het niet meer geheel duidelijk of we een feitelijk relaas lezen of een droom. Luiselli heeft feit, mythe en droom kundig samengevoegd. Verhalen lopen steeds meer door elkaar heen. Haar gebruik van quotes uit liedjes, gedichten en romans voegt verdere complexiteit toe. Op een bepaald moment vreesde ik dat actualiteit de overhand zou krijgen, om meteen verrast te worden door het perspectief van een jong kind.
Lost Children Archive is een complexe roman. Die complexiteit is geen doel op zich maar dient een doel. De vele lagen die Luiselli vakkundig met elkaar verbindt zorgen voor een roman die feitelijk, persoonlijk en dromerig is. Ik was onder de indruk van de complexiteit en het effect dat hierdoor bewerkstelligt werd. Ik was ook onder de indruk van de wijze waarop Luiselli erin slaagde naamloze kinderen een naam te geven. Lost Children Archive is hartverwarmend en ijzingwekkend tegelijkertijd