Booker Prize Shortlist 2020
Brandon Taylor heeft een volgend verhaal toegevoegd aan de vele groeien-tot-volwassenheid verhalen die al bestaan. Wat maakt deze bijdrage zo speciaal dat de Booker jury Real Life shortlist-vaardig vond? Ik moet eerlijk bekennen dat ik, ondanks het feit dat ik genoten heb van de roman, het toch niet helemaal eens met jurylid Lee Child die in een podcast het woord ‘fabulous’ regelmatig liet vallen.
Het grote verschil tussen Real Life en een groot aantal andere romans in het genre is hoofdpersoon Wallace. Dit keer geen Amerikaanse jongeman uit de witte middenklasse op zoek naar zichzelf vanuit een best wel goede uitgangspositie. Die van Wallace is belabberd: Afrikaans-Amerikaans, homo, opgegroeid in een trailerpark met alcoholistische ouders, een middelbare school die bepaald niet behoorde tot de top in Amerika en helaas voor hem geen uitstekende sporter. Toch is hij erin geslaagd om een beurs te krijgen en leren we hem kennen op het moment dat hij met onderzoek voor een master bezig is.
Wallace heeft een groep vrienden met wie hij vooral hun gezamenlijke studie biologie deelt. Aan het begin van de roman blijkt dat Wallace steeds meer het contact met deze groep dreigt te verliezen. De dood van zijn vader enkele maanden eerder maar ook het gevoel dat hij niet pas in de wereld van de universiteit (in zijn geval ook nog eens gedomineerd door wat zeer dominante en ambitieuze vrouwen) zorgen voor iets wat best een depressie genoemd mag worden. Voeg daaraan toe de ontluikende liefde voor tot dan toe hetero Miller en het moge duidelijk zijn dat Wallace’s wereld op zijn kop staat.
Gaandeweg speelt ook zijn verleden steeds meer op. Zo durft hij met Miller bepaalde zaken uit een verleden van misbruik en mishandeling te delen. Ondanks hun verschillende achtergronden en Miller’s eigen worsteling met zijn onverwachte gevoelens voor een man, vinden zij elkaar in een soortement koppig vasthouden aan elkaar. In de wereld van beurzen en carrière-bepalende onderzoeken komt Wallace’s dip bepaald niet uit. Zijn begeleidster is alleen geïnteresseerd in resultaat en doet geen enkele poging zich te verplaatsen in een jonge knul die duidelijk worstelt in een voor hem onbekende wereld, Voor hem 100 anderen zullen we maar zeggen. Wallace’s vrienden zwijgen in gezelschap altijd net op die momenten dat ze misschien voor hem hadden moeten opkomen, laten hem daarna standaard weten hoe erg ze het vonden.
Taylor neemt ons mee in de dagelijkse wereld van Wallace. Dus krijgen we zeker in de eerste hoofdstukken heel veel details over het onderzoek dat hij verricht. Ik zal jullie er niet mee lastig vallen. Daarnaast komen er steeds meer voorbeelden naar boven die laten zien dat Wallace als Afrikaans-Amerikaanse man te maken krijgt met institutioneel racisme. Er valt altijd wel een opmerking die schuurt. Wallace past niet meer in zijn oude wereld maar heeft duidelijk zijn plek in een andere wereld nog niet gevonden. Eén heel praktisch voorbeeld: bij etentjes mag hij vooral geen 'soulfood' meenemen, vegan is het toverwoord.
Wallace worstelt en Taylor beschrijft deze worsteling mooi. Ik moet zeggen dat ik onder de indruk was van de bijna poëtische sfeer die Taylor weet op te roepen. Het landerige onbeweeglijke van laatste hete zomerdagen is bijna fysiek tastbaar. Taylor kiest ervoor gruwelijkheden uit het verleden van Wallace wel te benoemen maar niet tot in pijnlijk detail te beschrijven. In de relatie met Miller keren patronen uit het verleden terug. Of Taylor nu uitblinkt in het beschrijven van Wallace’s emoties? Hm, daar verviel Taylor net wat vaak in algemeenheden.
Real Life eindigt hoopvol. Het is niet zeker of Wallace en Miller samen een toekomst hebben. Dat ze samen iets overwonnen hebben is wel aan alle kanten duidelijk. Het laatste hoofdstuk kijkt terug in de tijd, een tijd toen Wallace nog optimistisch begon aan zijn nieuwe studie. De optimistische hoop van toen blijft hangen.
Verdient Real Life een nominatie voor de Shortlist of de Booker Prize zelf? Ik heb het idee dat Taylor een uitstekende eerste roman heeft geschreven maar de jury misschien net een ietsiepietsie te politiek correct geweest is met de keuze voor Taylor. Real Life steekt niet met kop en schouders boven andere romans uit, wat mij betreft toch echt wel een vereiste voor de Booker Prize.