zaterdag 31 december 2016

2016 in boeken


Voor degenen die mijn blog regelmatig volgen, zal het niet als een verrassing komen dat ik niet echt iets op heb met geweld. Ik was dan ook opgelucht, dat de boeken die ik in 2016 gelezen (niet noodzakelijkerwijs geschreven in dat jaar) veelal niet gewelddadig waren. De overdosis aan geweld die ik in 2015 tot mij had genomen, bleek dit jaar dan ook beperkt. Tot mijn grote blijdschap kwam ik dit jaar volop aan mijn trekken met meer beschouwende romans die het moeten hebben van hun subtiliteit. Het zal niemand verbazen dat mijn top drie voor dit jaar bestaat uit romans waarin teruggekeken wordt, waarin op subtiele wijze gehint wordt op een moeilijk verleden en waarin mensen centraal staan.

Verrassend
Degene die mij totaal verraste was Ann Leckie met haar Sword-trilogie. Ik ben bepaald geen fan van sci-fi maar haar boeken over een sterrenstelsel waar mensen in ruimteschepen veranderen en heersers zichzelf ontelbare keren klonen, fascineerde mij van begin tot einde. Inmiddels heb ik de boeken al vaker cadeau gegeven en hoor ik ook van de ontvangers enthousiaste geluiden terug. Een andere roman die positief verraste was The Girls van Emma Cline. Ik vreesde een door de hype opgeblazen roman en werd verwend met een goed geschreven roman die mij ook nog eens aan het denken zette. Ook ik had één van The Girls kunnen zijn.




Sorry, niet voor mij
Er zijn helaas ook boeken die ik achteraf niet persé had hoeven lezen. Mijn derde poging om Howard Jacobson te waarderen mislukte ook met Shylock, ik ben inmiddels tot de conclusie gekomen dat Jacobson mij niet ligt, ik laat zijn romans vanaf nu links liggen. De twee romans over het leven van Jesus geschreven door toch echt niemand anders dan JM Coetzee vielen mij zwaar tegen. Ik had zijn gebruikelijke wrange schrijfstijl gecombineerd met een pijnlijk schurend verhaal maar kreeg een filosofisch betoog. Helaas niet mijn pakkie-an.





Mijn favorieten
Mothering Sunday van Graham Swift had wat mij betreft dit jaar de Booker mogen winnen. Het is verbazingwekkend, dat de roman de longlist niet eens gehaald heeft. Kijkend naar het contrast met de winnaar snap ik het wel. Waar The Sellout vooral snel en ‘streetwise’ is, kiest Swift voor een gedetailleerde beschrijving van een allesbepalend moment in het leven van twee personen. Langzaam maar gestaag werkt hij toe naar de apotheose.




In  Lucy Barton neemt Elizabeth Strout ons ook mee in zo’n allesbepalende periode in het leven van haar hoofdpersoon. Geen grootse gebaren of gebeurtenissen maar een bijna verstild beeld van een complexe jeugd waarin het uiten van liefde niet aan de orde was. Strout schrijft bijna afstandelijk over Lucy Barton en benadrukt zo dat deze vrouw niet gemakkelijk te vatten is.


Madeleine Thien redde het wel naar de shortlist, ik had haar Do Not Say We have Nothing graag de Booker gegund. Thien vertelt een complex verhaal en slaagt erin haar hoofdpersonen met al hun fouten en tekortkomingen tot leven te wekken. Waar ik in eerdere romans over de Chineze revolutie volledig afhaakte op het totale gebrek aan zelfreflectie bij de hoofdpersonen relativeert Thien dat wat haar hoofdpersonen overkomt en de keuzes die zij maken.


vrijdag 30 december 2016

De lichtere kost ...

In 2016 heb ik ruim één boek per week gelezen en besproken in BooksandLiliane. Daar blijft het echter niet bij. Naast deze verantwoorde boeken neem ik namelijk ook nog aardig wat lichtere stof tot mij. Om te beginnen ben ik bepaald verslaafd aan Elizabeth George, Christopher Brookmyre en Robert Galbraith. Omdat zij alle drie dit jaar nieuwe romans uitbrachten, ben ik weer heerlijk aan mijn trekken gekomen. Detective Lynley en zijn compagnon Barbara Havers vervelen na zo’n 25 jaar nog steeds niet, journalist Jack Parlabane verliest zijn streken gelukkig nooit en Cormoran Strike lijkt een blijvertje. Om een of andere reden besloot ik ergens dit jaar dat tijd was voor Nicci French en haar kleurenserie. Strak geschreven zoals altijd maar af en toe net iets te voorspelbaar. Psychiater Frieda boeide tot aan het einde.  Tijdens mijn vakantie in Canada heb ik Louise Perry ontdekt en is een nieuwe verslaving ontstaan: haar inspecteur Gamache is de Frans-Canadese  versie van Barnaby in de Midsomer Murders. Hoewel zijn basis in Montreal ligt, vertoeft hij meer dan regelmatig in een lieflijk dorpje in de Canadese bossen waar aan de lopende banden lijken opduiken, wat geleidelijk aan leidt tot hechte vriendschappen met een klein groepje dorpsbewoners. Omdat zij elke roman weer opduiken, voegt Perry elk boek weer nieuwe informatie over deze mensen toe, en dat maakt de romans extra leuk. Ik wacht nu met smart op deel 7, het is gereserveerd bij de bieb. Een andere serie waar ik mij dit jaar op geworpen heb, valt vrees ik onder de categorie ‘geheime genoegens’: de ‘grave’-serie van Darynda Jones. Wat zal ik zeggen? Een vrouwelijke hoofdpersoon met voluptueuze vormen en ADHD die Magere Hein blijkt te zijn en verdwaalde doden naar het hiernamaals begeleidt. En verliefd is op de zoon van Satan, naar de aarde gestuurd om haar te vermorzelen. Klinkt goed, nietwaar? Als het om de liefde gaat en romans waarin het meisje aan het einde natuurlijk in de armen valt van de held, dan is Kathy Fforde natuurlijk nog steeds onovertroffen. Haar laatste romans ontberen de humor van haar eerste romans, het blijven echter heerlijke romans om eventjes bij weg te zwijmelen. Liefde, romantiek en de o zo Britse sfeer maken Fforde wat mij betreft tot een jaarlijks verplicht nummer, gelukkig voldoet ze met liefde aan die opdracht.








donderdag 29 december 2016

Rose Tremain || The Gustav Sonata

In The Gustav Sonata volgt Rose Tremain de vriendschap tussen twee mannen. Hun verschillende achtergronden, wensen en ambities komen naadloos bij elkaar. En passant maakt Tremain ook nog eens duidelijk dat de neutraliteit van een land probleemloos kan leiden tot het sluiten van de ogen voor de realiteit en het kiezen van partij. Zwitserland hield vanaf een bepaald moment op om Joden toe te laten die vluchtten voor het Nazi-regime. Gustav’s vader is één van de mensen die niet kon toezien hoe onschuldige mensen teruggestuurd werden naar Duitsland. Zijn echtgenote, Emilie, verwijt dit ‘de Joden’ de rest van haar leven: haar comfortabele leven als echtgenote van een politieagent komt abrupt tot een einde wanneer zijn daden leiden tot oneervol ontslag. Baby Gustav groeit op met een verbitterde moeder, die hem opvoedt maar niet van hem houdt. Het zorgt ervoor dat de volwassen Gustav nog steeds zijn uiterste best doet om de mensen om hem heen tevreden te stellen, hen een goed tehuis te bieden. Zijn beste vriend Anton lijkt een tevreden bestaan te leiden, maar lijdt onder het feit dat hij, een talentvol pianist, zijn plankenkoorts niet onder controle kan houden. Hij moet zich tevreden stellen met een leven als muziekleraar.
Tremain heeft haar roman opgedeeld in meerdere tijdsvlakken; zij laat Gustav en Anton zien als jonge kinderen en pakt daarna de draad weer op wanneer de mannen de vijftig naderen. Gustav’s ouders dienen om nog verder terug te gaan in de tijd en te laten zien hoe de Tweede Wereldoorlog ook mensen beïnvloedde die zogenaamd neutraal waren. Een korte scheiding waarin Emilie terugkeert naar haar ouderlijk tehuis maakt duidelijk waarom Emilie moeite heeft om van Gustav te houden: zij is zelf opgevoed door een totaal liefdeloze moeder. Toch bekruipt mij als lezer de indruk dat Emilie hoe dan ook niet echt een aardige vrouw was geworden. Gustav laat zien hoe het anders kan: hij ontfermt zich liefdevol over de mensen om hem heen en waakt over Anton. Dat hij meer dan platonische gevoelens voor zijn vriend heeft, is al vrij snel duidelijk. Hij zet hun vriendschap echter nooit op het spel.
The Gustav Sonata is geen roman van het grote gebaar, van de dramatische gebeurtenissen. Tremain blijft onderkoeld en neemt ons vrij beschrijvend mee in het leven van beide vrienden. The Gustav Sonata moet het vooral hebben van subtiliteit, iets waarvan ik – het moge inmiddels duidelijk zijn – een liefhebber ben. De combinatie van juist gekozen woorden in fraaie complexe zinnen met de opbouw van het verhaal maakt dat The Gustav Sonata werkt. Tremain laat zien hoe jeugd en opvoeding van invloed kunnen zijn op de levens van mensen. Ze laat ook zien dat wat voor de één werkt voor de ander beperkend en verstikkend kan zijn. Gustav lijkt op het eerste gezicht een saaie man, Tremain laat zien dat vriendschap en loyaliteit opwegen tegen een leven vol opwinding.


vrijdag 23 december 2016

Beth Lewis >> The Wolf Road

Is The Wolf Road origineel? Nee, bepaald niet. Er zijn wel meer romans over een wereld waarin een al dan niet door mensen veroorzaakte ramp het leven op zijn kop heeft gezet. En er zijn ook wel meer romans over de eenling die tegen een onrecht ten strijde gaat en die onderweg onverwachte vriendschappen sluit. Hoofdpersoon Elka is dus niet origineel, dat wil niet zeggen dat ik als lezer niet geboeid was door haar geschiedenis, heden en toekomst. Dat komt vooral door de schrijfstijl van Lewis: vlot, toegespitst op een jonge vrouw die in de wildernis opgroeit en met een goed oog voor details. The Wolf Road volgt alle clichés maar doet dat wel op een goede manier. Lewis neemt de lezer aan de hand mee in Elka's letterlijke en figuurlijke zoektocht naar pleegvader Trapper. zij combineert ruige natuur, de vriendschap met een wolf en een op het eerste gezicht stads meisje, Penelope, en de onthullingen over Trapper op zo'n manier dat ze op een natuurlijke manier naar een apotheose toewerkt. The Wolf Road is eerlijk gezegd gewoon spannend. Alle clichés doen niet af aan het feit dat ik wil weten hoe Elka erin slaagt Trapper te vinden, dat ik wil weten hoe haar vriendschap met Penelope zich verder ontwikkelt en hoe ze zelf uit haar strijd komt. Ik heb The Wolf Road met veel plezier gelezen, ik durf een gok te wagen dat we Elka en Penelope over niet al te lange tijd ook op het witte doek kunnen gaan bewonderen. De roman vraagt om verfilming.


dinsdag 20 december 2016

J.M. Coetzee || The Childhood / Schoolyears of Jesus

Ik zal maar meteen met de deur in huis vallen: ik geloof niet dat ik deze Coetzees snap. Ik vermoed, dat de wereld waar de hoofdpersonen zich bevinden voor iets staat maar ik heb geen idee wat. Het is mij niet duidelijk of deze wereld waarin iedereen arriveert zonder herinneringen ons aardse leven is of het leven na de dood. In The Childhood leven de hoofdpersonen in een soort communistische heilstaat waar iedereen letterlijk op brood en bonen leeft, in The Schooldays introduceert Coetzee niet-aardse elementen. Zo voelen zesjarige David en zijn klasgenoten 'getallen' door ze te dansen. Ik vrees dat ik net als Davids voogd / verzorger geen flauw idee heb wat dat inhoudt. Het lijkt erop dat de twee romans een allegorie zijn, een parabel. Ze roepen meer vragen op dan ze beantwoorden, hun hoofdpersonen zijn types, er is niet of nauwelijks sprake van enige karakterontwikkeling. Simon is de gegronde, nuchtere man die, hoewel kritisch, meegaat met de mores van zijn maatschappij; Ines, de 'moeder' van David, is tegelijkertijd de oermoeder maar ook de egoïstische. David zelf is om heel eerlijk te zijn een pedant arrogant en betweterig jochie dat neerkijkt op de mensen die hem niet kunnen volgen. En aangezien hij behoorlijk intelligent is, zijn dat er nogal wat.
Ik weet niet waar Coetzee met deze romans naar toe wil. Het lijkt erop dat ze vooral vehikels zijn om filosofische ideeën tot ons te brengen. Dat is an sich prima maar ik vind het persoonlijk toch zo prettig indien in een roman ook roman-achtige zaken gebeuren. In dit geval weet ik niet wat ik met de hoofdpersonen of met de wereld waarin zij leven aanmoet. Ik snap niet waar Coetzee naartoe wil met als resultaat dat ik in The Schooldays afgehaakt ben. Ik vermoed dat ik me niet meer ga wagen aan de middelbare schooltijd van Jesus.






maandag 12 december 2016

Gavin McCrea || Mrs Engels

Mrs Engels begon sterk, met een eerste zin die Lizzie Burns aka Mrs Engels haarscherp neerzette. En toen zakte de roman als een plumpudding in. Ik hoopte op een vervolg met de pittige dame uit de eerste zin, zij bleek helaas minder vrijgevochten , nuchter en brutaal. En of we haar dat kwalijk kunnen nemen? Lizzie heeft namelijk de pech dat de man, die haar rond haar 20e ontmaagdt, haar ook een geslachtsziekte bezorgt, iets wat in het ziekenhuis wel erg rigoureus genezen wordt: haar baarmoeder wordt maar meteen verwijderd. Lizzie's zus woont inmiddels op kosten van Friedrich Engels in een mooi huis, Lizzie mag bij haar zus intrekken. Hun werk als fabrieksarbeiders kunnen zij staken. Zuslief overlijdt aan een combi van teveel miskramen en verdriet om het kind dat Friedrich bij een andere vrouw heeft verwekt, Friedrich en Lizzie besluiten dan vrij pragmatisch dat zij dan maar een stel zijn. Dertig jaar later voelt Lizzie zich nog steeds de mindere van haar zus, de op een na beste oplossing. Pas wanneer zij ook overlijdt, blijkt dat Friedrich wel degelijk van haar heeft gehouden. In de tussentijd hebben ze 30 jaar een huis gedeeld en veel lief en leed samen met de familie Marx. Vooral de relatie met die familie ligt moeilijk bij Lizzie. Zij snapt niet waarom Friedrich zich bijna slaafs opstelt naar de grote Karl Marx en ergert zich voortdurend aan Mrs Marx, een vrouw van goede komaf die het volledig normaal vindt dat het vermogen van Friedrich wordt besteed aan de goede zaak en daarmee dus aan de familie Marx. Naar mate de jaren verstrijken, voelt Lizzie zich steeds minder op haar plek in het milieu van straatarme belezen wereldverbeteraars en revolutionairen. Lizzie is de ik-figuur, zij deelt haar verhaal en al haar onzekerheden met de lezer. Ik vermoed dat McCrea geprobeerd heeft een gebalanceerd beeld van haar naar te zetten, maar ik vrees dat hij daar niet geheel in is geslaagd. Zeker zijn er vrouwen die sterk overkomen en ondertussen zeer onzeker zijn, McCrea slaagt er echter in zijn roman niet in om de kloof tussen wie Lizzy is en hoe ze overkomt goed te dichten. Aan de ene kant de vrouw die al jaren ongetrouwd met een man samenwoont, aan de andere kant de persoon die vlucht in drank en een oude liefde.  Het wringt en dat maakte dat ik mijn interesse in Lizzie dreigde te verliezen. Noch Lizzie Burns noch Mrs Engels overtuigen.


zondag 4 december 2016

Ron Rash || Above the Waterfall

Een dorp in de Appalachen en de inwoners zoals we ze lijken te kennen uit Amerikaanse series vormen het decor voor Above the Waterfall. De sheriff die oogluikend en tegen kleine betaling (zijn pensioenvoorziening zullen we maar zeggen) bepaalde overtredingen over het hoofd ziet, die alle inwoners van het dorp persoonlijk kent omdat hij er geboren en getogen is. Type ruwe bolster. De ondernemer die op tijd inzag dat juist de ongerepte natuur een Unique Selling Point was en een succesvolle Spa met vismogelijkheden is gestart; de misfit die tegen zijn zin nu net daar een goede baan kon krijgen; de ‘park ranger’ met een verleden die in de natuur en in gedichten probeert in het reine te komen met haar verleden en de oude, eenzame man die ervan wordt beschuldigd dat hij het viswater heeft vergiftigd. Maar ook de drugsverslaafde neef van de oude man die alleen maar op zijn erfenis uit is, zijn aan crack verslaafde vriendin en de regelmaat waarmee coke-laboratoria gevonden en ontmanteld worden. Het leven in Noord-Carolina draait allang niet meer alleen om agrarische werkzaamheden. Rash wisselt de ontluistering van het dorpse leven én de schoonheid van de natuur af; om en om gaan de hoofdstukken over wat er in het dagelijkse leven gebeurt én hoe Becky, de park ranger de natuur om haar heen ervaart. Harde werkelijkheid en lyrische indrukken wisselen elkaar effectief af. Wie uiteindelijk het water heeft vergiftigd, doet er niet zo toe, Rash laat vooral zien hoe mensen omgaan met de hardheid van het bestaan en welke weg ze hierin kiezen. Soms betekent dat opkomen voor je buren, soms betekent dat ze keihard aanpakken. Ik ben aangenaam verrast door deze voor mij onbekende schrijver. De lyrische delen zijn niet altijd even toegankelijk maar lonen zich de moeite door hun prachtige taalgebruik. Het contrast met de kale taal in de andere hoofdstukken maakt Above the Waterfall bijzonder.


zaterdag 26 november 2016

Lionel Shriver || The Mandibles

The Mandibles is een toekomstroman. Over enkele jaren gaan de VS failliet, raken aandelen, obligaties ed waardeloos en gaat de inflatie sneller dan geld bijgedrukt kan worden. De familie Mandible is één van de families die eronder lijdt. Ze gaan van stinkend rijk naar verpauperd in enkele maanden tijd. Geen ruime woningen, mooie flessen wijn en kwaliteitseten meer maar met zijn allen in een veel te krappe woning etend wat de schappen in de winkels toevallig schaffen, elk moment het risico lopend dat iemand anders hen zelfs beroofd van het schamele dak boven hun hoofd. De familieleden gaan elk anders om met wat hen overkomt. De één blijft stug doorgaan, de ander gooit zich met verve in de rol van overlever, weer een ander, een hoogleraar Economie, blijft roepen dat het allemaal wel weer goed komt en weer een ander pakt als vanzelfsprekend de rol van leider. In een tijdspanne van een kwart eeuw laat Shriver zien dat de VS veranderen in een land met goedkope arbeidskrachten, emigranten die terugkeren naar hun inmiddels rijke geboortelanden, huizen en bedrijven die worden opgekocht door buitenlanders, de jeugd die niet langer een veelbelovende toekomst heeft. Dit alles had kunnen leiden tot een boeiende roman, iets wat ik van Shriver, toch ooit de auteur van het briljante We Need To Talk About Kevin, wel had verwacht. De diepte van die roman wordt echter bij lange na niet gehaald. De Mandibles blijven clichés en doen wat er van hun cliché wordt verwacht, van enige spannende ontwikkeling is geen sprake. Voeg daar nog aan toe dat Shriver het nodig vindt veel financiële en economische informatie toe te voegen, zodat ik pagina’s lang het idee had dat ik me door de Financial Times moest worstelen en het moge duidelijk zijn: geen succes deze roman.


zondag 20 november 2016

Ian McGuire || The North Water

Veel gebeurt er niet in The North Water, en tegelijkertijd gebeurt er juist heel veel. Hoofdpersoon Sumner accepteert een baan op een walvisvaarder, reist met dit schip richting de Noordpool en keert weer terug. Hij blikt bovendien terug op de gebeurtenissen die tot zijn vertrek uit het leger, gestationeerd in India, heeft geleid. Sumner’s verhaal is echter meer. The North Water is ook de geschiedenis van een dubbeltje dat nooit dat kwartje zal worden, al is het maar omdat ‘the powers that be’ er wel voor waken dat dit ooit gebeurt. Dus loopt Sumner een aantal keer flink met zijn neus tegen de begrenzingen aan die hem door de maatschappij en de hebzucht van zijn meerderen worden opgelegd. En loopt hij zwaar het risico dat zijn eerste tocht met een walvisvaarder ook meteen zijn laatste wordt: de kapitein wordt geacht het schip te laten zinken opdat de reder een stevige verzekeringsuitkering kan opstrijken. Omringd door wat bepaald niet het puikje van de walvisvloot is, verdringt Sumner zijn teleurstellingen met grote dosissen opium. Dat hij nog iets van menselijkheid over houdt, lijkt een waar wonder. Dan vergaat het schip (helaas niet op de geplande manier) en moet Sumner zien te overleven. Hij belandt bij een missionaris die hem liefdevol opvangt, zelf blijkt hij steeds minder in staat enige menselijkheid te betrachten. Aan het einde van de roman kun je alleen maar hopen dat zijn ontberingen niet vooral psychische schade hebben aangebracht. De temperatuur in The North Water is letterlijk en figuurlijk onder het vriespunt. De prachtige beschrijvingen van de ijskoude natuur versterken de negatieve ontwikkeling die Sumner doormaakt. The North Water is zeker geen vrolijke roman. Je houdt er bepaald geen positief ‘hallelujah’-gevoel over de goedheid van de mensheid aan over, integendeel. Aan het eind blijkt overleven op een min of meer aangename manier vooral een kwestie van geluk en het lot een beetje naar je hand zetten. Ik vrees het ergste voor Sumner, Ian McGuire daarentegen zou wel eens een mooie carrière als schrijver tegemoet kunnen zien.



zondag 13 november 2016

Maggie O’Farrell || This Must Be The Place

Maggie O’Farrell staat altijd garant voor romans waarin menselijk handelen op kleine schaal centraal staat. Wat de hoofdpersonen van O’Farrell overkomt, zou ons allemaal kunnen overkomen. Zo ook in This Must Be The Place: de liefdesperikelen van Daniel en Claudette, hun huwelijk dat tegen moeilijkheden aanlopen, familieleden die overlijden, geen kinderen kunnen krijgen, het komt allemaal voorbij. Het meest uitzonderlijke aan deze roman is dat Claudette een voormalige filmster is die zich heeft teruggetrokken op het geïsoleerde platteland van Ierland; dat overkomt niet iedereen. De roman is niet lineair opgebouwd maar springt door de tijd; vertellers wisselen elkaar af, soms de hoofdpersonen, soms toevallige passanten. In één hoofdstuk vertellen de te koop aangeboden persoonlijke bezittingen van Claudette het verhaal van haar onstuimige carrière. Deze opzet werkt, omdat het O’Farrell de mogelijkheid biedt facetten uit het leven van haar hoofdpersonen vanuit meerdere standpunten te belichten. Tegen het einde leek de opzet echter uitgewerkt, de wisselingen in tijd en persoon kwamen te gekunsteld over. Ik betrapte mijzelf op de gedachte dat O’Farrell iets eerder had mogen afronden. Waar O’Farrell nog steeds onovertroffen in is, is de manier waarop zij ingetogen in de juiste woorden vertelt over persoonlijk leed. De passage waarin Claudette’s schoonzus Maeve vertelt over haar ongewenste kinderloosheid is gevoelig en verwoordt zonder sentimenteel te worden haar onmetelijke verdriet. Datzelfde geldt wanneer O’Farrell schrijft over de dood van Daniel’s dochter Phoebe. Het zijn dit soort pareltjes die O’Farrell maken tot de goede schrijfster die ze is. O’Farrell is van het kleine gebaar, van het precies op de juiste wijze verwoorden van een gebeurtenis of gevoel. Haar schrijftalent maakt dat emotie in haar romans nooit verwordt tot sentiment, zij bezit gewoon het vermogen om emotie op de juiste wijze onder woorden te brengen.



zondag 30 oktober 2016

Yaa Gyasi || Homegoing

In Homegoing beschrijft Yaa Gyasi de gevolgen van slavernij. Ze begint haar roman in de 17e eeuw in wat toen nog de Goudkust van Afrika heette, het huidige Ghana. Niet met het begin van slavernij, dat was helaas een gevestigde gewoonte onder de Fante en Asante, maar met de start van de grootschalige exploitatie. Zowel Fante en Asante zien mogelijkheden om hun macht en rijkdom te vergroten en werken samen met eerst de Britten maar daarna ook de Portugezen en Nederlanders om zoveel mogelijk slaven te vangen en naar Amerika te brengen. In deze situatie zijn er geen winnaars of verliezers: families werken aan de slavenhandel mee, ze worden er slachtoffer van. De slavernij is handel en alle betrokken partijen maken zich schuldig aan wandaden. Homegoing start met de geschiedenis van Effia en Esi, de één tegen haar zin uitgehuwelijkt aan een Britse officier, de ander gevangen en als slaaf verkocht. Gyasi beschrijft per hoofdstuk één persoon; hoe het met deze persoon verder afloopt, lezen we in de hoofdstukken die over zijn / haar kinderen of kleinkinderen gaan. Deze methode maakt dat Gyasi vrij gestructureerd de geschiedenis van de twee families kan doorlopen en ondertussen een goed beeld kan scheppen van de gevolgen van racisme en discriminatie, met name voor de afstammelingen van Esi die opgroeien in de VS. Het nadeel van de methode is dat elke persoon maar kort aandacht krijgt, en soms is dat gewoon te kort. Persoon en de periode waarin hij / zij leefde hadden dan een eigen roman verdiend, nu kan Gyasi onvoldoende de diepte ingaan en blijven de personen te vaak clichés. Gyasi kiest er voor om zich in de geschiedenis van Effia steeds meer te concentreren op het magische. Eén van haar afstammelingen heeft visioenen die haar duidelijk maken dat in haar familie slechte dingen zijn gebeurd. Zij wordt door haar dorp voor gek versleten en gemeden; haar zoon wordt bij haar weggehaald. Hij verhuist uiteindelijk met zijn gezin naar de VS en doceert daar. Het resultaat is dat Gyasi niet tot nauwelijks aandacht besteed aan het huidige Ghana. Het is hooguit de plek die Marjorie en Marcus, de rechtstreekse afstammelingen van Effia en Esi en inmiddels een stel, samen bezoeken en waar de tijd stil lijkt gestaan te hebben, en dat is zeker niet aan de orde.
Homegoing is een mooie roman die duidelijk maakt waar in het verleden en heden zaken behoorlijk misgegaan zijn. Het is ook een roman waarin Gyasi haar karakters prachtig neerzet. Ik hoop dat zij in een volgende roman bewijst dat ze haar karakters ook meer diepte kan geven.



zondag 23 oktober 2016

Emma Cline || The Girls

The Girls stond al een tijd om mijn lijstje; de roman over een sekteachtige groep gebaseerd op die van Charles Manson in de jaren zestig, inclusief brute moorden, kreeg alom lof. Nu ben ik altijd een beetje beducht voor dit soort gehypete romans: de hype gaat vaak meer om de boodschap dan om de kwaliteit van de roman zelf. In dit geval bleek mijn zorg onterecht: The Girls blijkt op alle fronten een goede roman. Cline formuleert prachtig en tovert vloeiende zinnen uit haar pen, haar keuze om volwassen, niet al te succesvolle Evie, terug te laten kijken op de zomer met de sekte werkt, haar hoofdpersonen hebben voldoende gelaagdheid om te overtuigen. Ik had geen enkel probleem om sekteleider  Russell voor me te zien: een egocentrische over het paard getilde slapjanus die zijn eigen ego opkrikt ten koste van anderen. In zijn sekte heerst hij over een groep jonge vrouwen die de grond aanbidden waar hij loopt, ondanks het feit dat hij ze verplicht ook seks te hebben met andere mannen en hen verbiedt hun kinderen lief te hebben. Cline beschrijft het proces waardoor Evie de sekte ingetrokken wordt op zo’n manier, dat volledig duidelijk wordt dat zij een perfect slachtoffer is maar dat dit voor elke willekeurige onzekere 15-jarige had kunnen gelden. Evie staat op die leeftijd niet sterk in haar schoenen, ze is nog niet in staat de gebreken van de sekte te zien. Ze ziet wat ze wil zien. Voor Evie zit de aantrekkingskracht van de sekte niet eens zozeer in Russell als wel in Suzanne, één van de drie vrouwen die uiteindelijk op zijn verzoek brute moorden plegen. Suzanne is wat Evie ooit zou willen zijn. De lezer leert een vrouw kennen die geen eigen mening meer heeft en die haar leven laat beheersen door de man die haar vol stopt met drugs, Evie ziet een persoon die zich niets van de maatschappij aantrekt en een vrij leven leidt met een groep gelijkgezinden. Ook wanneer de sekte begint te ontsporen, weigert Evie te zien dat het drugsgebruik, het vuil, het gebrek aan eten volledig uit de hand zijn gelopen. Zij wil nog steeds bij Suzanne zijn. Het is te danken aan een helder moment van die Suzanne, dat Evie niet betrokken wordt bij de moorden. Het had echter weinig gescheeld, iets wat Evie zich meer dan realiseert. Daar zit wat mij betreft ook de kracht van de roman. Cline maakt volledig aannemelijk, dat Evie geen uitzondering is, dat heel wat jonge meiden in die leeftijd (en ouder) potentieel slachtoffer zijn van de Russells van deze wereld. The Girls had kunnen ontaarden in een melodrama, Cline’s schrijftalent zorgt ervoor dat schrijfstijl, structuur en inhoud elkaar optimaal ondersteunen.


zondag 9 oktober 2016

Deborah Levy || Hot Milk

Shortlist 2016



Ik heb een lichtelijk probleem met Deborah Levy. Ze schrijft uitstekend, beheerst haar ‘pen’ meer dan goed maar om een of andere reden vindt ze het nodig om in luttele 200 pagina’s 3-4 uitermate gecompliceerde hoofdpersonen te schetsen. Ook Hot Milk maakt zich hieraan schuldig, ik krijg sterk de behoefte aan één ongecompliceerd iemand die wel normaal belast door het leven gaat. Voor alle duidelijkheid: ik ben er absoluut van overtuigd dat wij allemaal ons persoonlijke pakketje hebben, bij Levy zitten die persoonlijke pakketjes echter wel erg vol en voelt het gekunsteld dat in een tijdspanne van nog geen maand al die zeer gecompliceerde mensen elkaar ontmoeten. In dit geval gaat het om Sophia en haar moeder Rose die naar Almeria zijn afgereisd om daar een behandeling te zoeken voor Rose. Het woord hypochonder lijkt op haar van toepassing, hoewel er geen lichamelijke aanleiding is kan zij niet tot moeilijk lopen, ze slikt bovendien tabletten voor elke mogelijke klacht die iemand van in de 50 zou kunnen hebben. Dochter Sophia wordt volledig door de situatie onderdrukt, zij komt aan een eigen leven niet toe. Dat Sophia daarnaast alle kenmerken toont van de huidige generatie twintigers en maar geen keuzes lijkt te kunnen maken, helpt niet. Ik voelde mij overigens zeer oud toen ik over haar perikelen las: ik merk dat ik weinig geduld had met haar getwijfel en haar vooral toe wilde voegen: ‘get a grip!’. Door de mensen die Sophia ontmoet in Almeria en na een kort bezoek aan haar vader in Athene, een godsdienstfanaat die al zijn geld aan de kerk wil nalaten en niet aan zijn twee dochters en tweede echtgenote, valt er eindelijk een kwartje. Sophia begint zich langzaam maar zeker los te maken van haar moeder en gaat op zoek naar haar eigen leven, ze besluit bijvoorbeeld toch haar studie af te ronden. Aan het einde van de roman hint Levy op de daadwerkelijke ziekte van Rose, iets waar Rose zelf nog niet aan had gedacht. Haar diagnose biedt eindelijk ruimte aan een normalere moeder en dochter-relatie. Zoals gezegd, Levy schrijft prachtig en schetst haar hoofdpersonen op uitstekende wijze maar gut wat hebben ze het allemaal moeilijk.



Madeleine Thien || Do Not Say We Have Nothing

Man Booker Shortlist 2016



In de jaren 80 kwamen de eerste barstjes in het imago van communistisch China. Mao en zijn Culturele Revolutie bleken het land vooral naar de sodemieter geholpen te hebben. Ook voor niet-bijster geïnteresseerde en geïnformeerde westerlingen werd duidelijk dat een klein machtig kader de grote meute onderdrukte. Angst overheerste, honger en armoede waren alom aanwezig. Madeleine Thien laat haar ik-persoon het verhaal vertellen van haar vader, een klassiek geschoolde concertpianist die in Canada geen piano meer aanraakte. Het verhaal maakt duidelijk waarom. Ook hij is een kind van de revolutie, hij is onderdrukker en slachtoffer tegelijkertijd. Thien maakt zeer aannemelijk dat Mao en zijn consorten hun volk hersenspoelden en murw maakten, bijvoorbeeld door families bruut uit elkaar te halen. Het beeld dat zij schetst van de Rode Brigades is ontluisterend: opgehitste, totaal opgefokte jongeren die vooral bang zijn dat zij in de ogen van de anderen onvoldoende patriottisch zijn. Zij spelen een belangrijke rol in wat in bepaalde periodes aan de orde van de dag was:  gewelddadige ‘shaming en blaming’, slechts een enkeling hield tijdens die sessies zijn eigenwaarde. Dat Thien’s roman naast een goede weergave van de Chinese geschiedenis ook een prachtige roman geworden is, komt vooral door haar vermogen om mooi te schrijven en een bijna intiem portret van twee families te schetsen. Hoewel zij gruwelijke dingen beschrijft, is Thien tegelijkertijd in staat om ons mee te nemen in het lot van een kleine groep mensen. Zij is betrokken bij haar hoofdpersonen maar zet hen neer als mensen van vlees en bloed, met al hun goede en slechte kanten. Wat Thien vooral doet, is haar lezer confronteren met de eigen menselijkheid. Wie zijn wij dat we zouden kunnen zeggen dat wij wel in opstand gekomen waren, dat wij ons niet als makke schapen hadden laten onderdrukken? Thien laat ons meeleven met de mensen die ervaren hoe snel je in China ‘verdacht’ was maar ook met de mensen die toevallig aan de goede kant stonden maar nooit hebben kunnen accepteren welke rol zij hebben gespeeld. De zelfmoorden van twee hoofdpersonen maken dat duidelijk.
Ik was erg blij dat Thien nergens in de valkuil trapt waar bijvoorbeeld Lulu Wang zich ooit schuldig aan maakte: aan de ene kant de wreedheid van het communisme beschrijven en aan de andere kant bepaalde mensen totaal verheerlijken. Daar is bij Thien totaal geen sprake van; haar mensen zijn mensen, zij oordeelt niet, zij hemelt niet op. Mijn voorkeur voor de Booker, ik ben benieuwd of de jury mijn mening deelt.



Paul Beatty || The Sellout


Shortlist 2016

Hoe benadruk je dat een situatie niet klopt? Door om te draaien en te overdrijven. Dus wordt in The Sellout de hoofdpersoon aangeklaagd voor het bezitten van een slaaf en probeert hij de eigenwaarde van de zwarte inwoners van Dickens, LA, op te krikken door omgekeerd te discrimineren: hij tekent wijkgrenzen die niet meer bestaan, stimuleert jongeren op de middelbare school door tegenover de school reclames te plaatsen voor een nieuwe school (waarvoor veel schoolgeld verplicht is) en maakt zijn vriend Honorée blij door in de bus een bordje op te hangen met ‘sta op voor gehandicapten, ouderen en blanken’. Vanaf het moment dat het bordje er hangt daalt de agressie in de bus zienderogen. De omdraaiing en overdrijving werken: Beatty maakt probleemloos duidelijk waarom discriminatie niet deugt. Hij laat bovendien haarfijn zien waar zwarten – voor alle duidelijkheid: Beatty is niet politiek correct, in The Sellout is het een en al negers dat de klok slaat – slachtoffer zijn en zelf de fout ingaan. Hij schroomt zeker niet om dingen te noemen zoals ze zijn. Ik kan me zo maar voorstellen dat The Sellout in de Amerikaanse literatuur een rol gaat innemen omdat de roman door de draak te steken met zwarten juist hun lot benadrukt. Vind ik The Sellout daarom persoonlijk een goede roman? Bij vlagen. Dat heeft vooral te maken met het razende tempo waarin Beatty vertelt. En de hoeveelheid informatie die hij in één zin weet te proppen. Ik kan het nog het beste vergelijken met stand-up comedians als Chris Rock die hun publiek bestoken met een waterval aan woorden. Zeker in de proloog werkte dit wat mij betreft niet, al is het maar omdat ik door het tempo niet altijd de clou leek te vatten. In de latere hoofdstukken nam het tempo iets af en kreeg ik als lezer meer de tijd om kennis te maken met de hoofdpersoon en zijn omgeving. Ik vrees dat ik afgehaakt zou zijn indien Beatty het tempo van de proloog had voortgezet. Al met al, een roman die je aan het denken zet en die zeker blijft hangen. Of het om de literaire kwaliteit is of om de boodschap dat is een tweede, een kanshebber voor de Booker is deze roman zeker.


zaterdag 10 september 2016

Graham Swift || Mothering Sunday

Vreemd toch dat er romans zijn die je vanaf het eerste moment grijpen. Misschien zit het hem in de eerste zin” die meteen een dromerige bijna sprookjesachtige sfeer neerzet: Once upon a time, before the boys were killed and when there were more horses than cars …’. En dan de subtiele wending van een gesprek over het eigenaarschap van het vierde been van een racepaard naar ‘He had a hand on her leg’. Zonder veel woorden eraan vuil te maken, maakt Swift duidelijk dat er iets intiems gebeurt. En die intimiteit zet hij door, de hele roman lang. Swift geeft ons een prachtig inkijkje in wat de laatste ontmoeting tussen twee minnaars blijkt te zijn. De één een jongeman van goede komaf die na Wereldoorlog I op het punt staat voor geld te trouwen, de ander de dienstmeid van de buren. Hoewel van andere komaf, is duidelijk dat hun zeven jaar durende relatie, anders kan ik het toch echt niet noemen, uitgaat van gelijkheid – in ieder geval in bed. Swift beschrijft pagina’s lang hoe hij zich aankleedt en hoe zij, nadat hij naar zijn verloofde gesneld is, naakt door het lege huis drentelt en op haar gemak in de keuken een hartige taart eet. Door te variëren in zinslengte en voortdurend subtiel tussen heden en verleden te springen, creëert Swift een beschouwende bij tijd en wijle poëtische sfeer die past bij het moment van afscheid nemen van twee minnaars en de wetenschap dat dit moment één van de bepalende factoren is waardoor zij eerst in een boekwinkel gaat werken en daarna zelf boeken gaat schrijven, succesvol. Omdat zij, Jane, de hoofdpersoon is die beschouwt, laat hij haar ook naar de mensen in haar omgeving kijken alsof ze personages in een boek zijn. En gebruikt ze deze mensen later ook daadwerkelijk als rolmodel voor de personages in haar boeken. Realiteit en fictie gaan dan door elkaar lopen.
Naarmate de roman vordert gaat Swift meer in op de literatuur die Jane beïnvloedt, laat hij haar filosoferen over woorden, over hun betekenis en hun plek in de wereld. Mothering Sunday wordt daarom meer dan een momentopname in een onmogelijke liefde, Mothering Sunday is een roman over volwassen worden, over keuzes maken. In dit geval voor taal en literatuur. Dat Swift die taal zelf uitermate goed beheerst en gebruikt,versterkt de beschouwing van Jane. Ik vond Mothering Sunday prachtig, dat moge duidelijk zijn. Ik kan me echter heel goed voorstellen dat deze roman voor een grote groep mensen te beschouwend, te moeilijk en wellicht zelfs te saai is. Ik heb genoten van de prachtige taal en de subtiele wijze waarop Swift zijn hoofdpersoon laat vertellen.



vrijdag 9 september 2016

Graeme Macrae Burnett || His Bloody Project

Longlist ManBooker 2016



Snap ik waarom deze roman op de longlist van de ManBooker staat? Nee, niet echt. De opzet van de roman is bepaald niet origineel: we doen net alsof we een origineel manuscript van een 18e eeuwse moordenaar vinden en voegen daar dan nog zogenaamd authentieke verslagen aan toe, in dit geval van artsen en van een rechtszaak. Als de auteur van het manuscript dan zijn leven bijna letterlijk vastlegt, dan is het resultaat inderdaad verslaglegging. Dat in die verslaglegging de vinger pijnlijk wordt gelegd op het harde leven van pachtboeren eind 18e eeuw of op de misbruik die machtswellustelingen daarvan kunnen maken, voorkomt niet dat de roman zelf te geschiedkundig wordt. In His Bloody Project laat MacRae Burnet een jonge Schotse pachtboer vertellen hoe hij gekomen is tot de moord op de opzichter en zijn twee kinderen. De verslagen die MacRae Burnet toevoegt aan zijn relaas, onthullen feiten die de jongeman (bewust?) verzwijgt. Wat vooral opvalt is dat deze jongeman lichtelijke trekjes van een psychopaat vertoont. Hij toont geen berouw, vraagt zich niet af of de moorden voorkomen hadden kunnen worden en lijkt niet in staat zijn intellect, volgens zijn schoolmeester had hij makkelijk kunnen doorleren, in te zetten om zijn leven te verbeteren. Hij ziet voor zichzelf geen enkele mogelijkheid om zijn gehucht te ontgroeien en doet er ook niets aan om zijn omstandigheden te veranderen. Het enige dat in zijn voordeel spreekt is zijn liefde voor zijn moeder en zijn zus en het feit dat hij tijdens een jachtpartij voorkomt dat een adellijke nitwit een prachtig damhert neerschiet. Het zal niet als een verrassing komen, dat de jachtopzichter dat vooral als een reden ziet om hem op staande voet te ontslaan. Ik kan mij voorstellen dat mensen die van geschiedkundige romans houden van deze kunnen genieten, ik vond His Bloody Project vooral saai.


zondag 4 september 2016

Ottessa Moshfegh || Eileen

Eileen is een ingetogen roman over de moeilijke jeugd van een vrouw. Zij kijkt als zestiger terug naar de gebeurtenissen die ertoe leidden dat zij uiteindelijk het lef had om haar geboortedorp te verlaten. Inmiddels weet ze wie ze is en is ze tevreden over haar leven. Dat daar haken en ogen aan zitten, zo voelt zij zich altijd een beetje de buitenstaander, blijkt een combinatie van haar kille opvoeding en haar karakter. Het is duidelijk dat haar ouders nooit een prijs voor opvoeden gewonnen zouden hebben. Waar ze trots waren op hun levendige uitbundige oudste dochter, weten ze zich geen raad met een introverter kind. Hun reactie: haar belachelijk maken en haar straffen. Dat Eileen na de dood van haar moeder naar huis terugkeert om voor haar vader te zorgen is de normaalste zaak ter wereld; dat hij, zware alcoholist, dat op geen enkele manier waardeert ook. Dat Eileen thuis en op haar werk in haar eigen wereld vlucht is niet geheel vreemd. Toch laat Moshfegh ook zien dat Eileen zelf ook karaktertrekjes heeft die niet altijd even fijn zijn. Ze is om het maar zo te zeggen af en toe wat hoekig.
De komst van een nieuwe collega in de jeugdgevangenis waar Eileen werkt, zet haar wereld op de kop. Deze vrouw, Rebecca, ageert tegen de onmenselijke behandeling van de jonge mannen die zogenaamd heropgevoed worden. Ze overdondert Eileen door haar aandacht te geven en haar als mens te behandelen, het is maar de vraag of zij zich realiseert welk effect dat heeft op de ongelukkige jonge vrouw. Eileen ziet Rebecca in eerste instantie als haar verlosser, ze realiseert zich pas dat ook Rebecca niet perfect is wanneer deze haar in een onmogelijke situatie manoeuvreert. Een situatie die er wel toe leidt, dat Eileen iets meer eigenwaarde krijgt en daardoor eindelijk haar vader en dorp verlaat.
Eileen is een terugblik, gezien door de gekleurde ogen van de vertelster. Een vertelster die eerlijk genoeg is om ook haar eigen tekortkomingen te zien. Eileen laat ook in een fraaie zijlijn zien hoe wreed probleemjongeren in de jaren zestig nog werden behandeld in zogenaamde heropvoedingsgestichten. Moshfegh formuleert prachtig, ik heb genoten van haar mooie zinnen. Uiteindelijk blijft de roman net als haar hoofdpersoon net iets teveel op afstand.



zaterdag 20 augustus 2016

David Szalay || All That Man Is

Longlist ManBooker 2016



In acht verhalen schetst David Szalay een ontnuchterend beeld van een man. Hij neemt ons mee in de levens van acht verschillende mannen op verschillende momenten in hun levens: van puber tot bejaarde, waarbij de bejaarde de opa van de puber blijkt te zijn. De momenten waarop wij deze heren aantreffen zijn bepaald niet de meest hoogstaande uit hun leven. Toegegeven, de hoofdredacteur van het tijdschrift die met opzienbarend nieuws over een politicus komt, vindt dat misschien een geweldig moment in zijn leven, maar het gaat wel ten koste van zijn vriendschap met de politicus. Met één uitzondering schetst Szalay mannen zoals wij die zouden tegenkomen: niet bijzonder, niet geweldig, gewoon ‘gewoon’. De ene uitzondering, een succesvol ondernemer, is net tot de conclusie gekomen dat zijn leven de moeite niet meer waard is: zijn bedrijf is zo goed als failliet, hij is in een rechtszaak vernederd. Alle anderen modderen maar een beetje aan. Heel herkenbaar en daardoor vrij confronterend. Szalay maakt de wereld niet mooier dan zij is, hij beschrijft mannen zoals wij ze allemaal in ons dagelijks leven tegenkomen. Szalay kiest er echter wel degelijk voor om deze heren te presenteren op die bepaald niet hoogstaande momenten in hun leven, hij had ook geluksmomenten kunnen kiezen. Het is een bewuste keuze van de schrijver om dat niet te doen en ons te confronteren met de ontnuchterende momenten.  Het geheel is mooi maar lichtelijk deprimerend.


zondag 14 augustus 2016

Wyl Menmuir || The Many

Longlist ManBooker Prize 2016

Ik verklap de clou

The Many draait om een dode knul: Perran. Het is niet duidelijk of hij is verdronken of teveel vervuild water heeft ingeslikt. Het dorp waar hij woonde en werkte, heeft in ieder geval sinds zijn dood een verbod om buiten de grenzen, aangegeven door een rij van oude containerschepen, te vissen of het water in te gaan. Vissers halen steeds minder vis binnen, wat zij vangen is vaak zwaar mismaakt en vermagerd. Zo'n 10 jaar na de dood van Perran verhuist Timothy naar het dorp. Hij heeft het huis van Perran gekocht en knapt het op. Contact met de dorpelingen heeft hij in eerste instantie niet, één van de mensen met wie hij na verloop van tijd contact krijgt is Ethan, een visser. Deze neemt hem mee de zee op, samen passeren ze de containerschepen en vangen voor het eerst sinds tijden een volle boot. Timothy is dan geobsedeerd geraakt door Perran, hij probeert meer van hem te weten te krijgen en accepteert niet dat de dorpelingen niet over hem willen praten. Het gaat zelfs zo ver dat deze alles in zijn huis kort en klein slaan. Dan treft een vloedgolf het dorp en verschijnen scheuren in de bodem, de huizen, in de mensen. Menmuir onthult dan voor het eerst dat Timothy zwaar in de rouw is: zijn zoontje Perran is doodgeboren. De mysterieuze gebeurtenissen in The Many krijgen dan een plek. Het lijkt alsof Timothy in zijn droom is teruggekeerd naar het dorp waar hij ooit met zijn echtgenote overnacht heeft, toen al een ongastvrije plek. Zijn keuze voor dit dorp als ' escape to the country' is vanaf het begin bevreemdend. De matheid waarmee de dorpelingen hun lot accepteren, het feit dat Ethan door Timothy - op zijn manier - in protest begint te komen, het lijkt erop alsof dat alles een allegorie is voor het rouwproces dat Timothy doormaakt. Aan het einde duikt Ethan de zee in en bevrijdt zich letterlijk van de opgelegde ketens. Ook Timothy kan dan eindelijk weer benoemen dat Perran zijn zoon is. Wat ik nog niet geheel kan plaatsen, is de vervuiling en de controle daarop door buitenstaanders. Staat die vervuiling voor de ziekte waaraan Perran overlijdt, staat het voor het lichaam van zijn vrouw dat geen veilige plek gebleken is voor Perran? Ik weet het niet, ik weet wel dat het mij in eerste instantie op een totaal verkeerd been gezet heeft. Niet de vervuiling maar een rouwproces blijkt centraal te staan in de roman. Menmuir beschrijft niet de realiteit maar een droom, dat verklaart de magisch-realistische gebeurtenissen. Dat Menmuir daarnaast de sfeer van een ten dode opgeschreven vissersdorp wonderbaarlijk goed treft, is een bijkomend voordeel. Ik betwijfel of dit een roman is die aanslaat bij een groot lezerspubliek. Daarvoor is de schrijfstijl te sober en wekt het magisch-realisme te veel vervreemding op. Ook ik had er een nachtje slaapje voor nodig om tot de conclusie te komen dat alles draait om de rouw voor een doodgeboren kind en dat de verzonnen wereld langzaam maar zeker niet meer nodig is. Waar de titel overigens voor staat: geen flauw idee.


zaterdag 6 augustus 2016

Jessica Tom || Food Whore

Food Whore bewijst dat een goed blog niet automatisch leidt tot een goed boek. Tom heeft in haar blog jarenlang geschreven over eten en restaurants, haar wens om dit om te zetten naar een boek kan ik best begrijpen. Het resultaat is echter flauwe chicklit; Tom volgt braafjes het 'recept' voor geslaagde chicklit en houdt zich keurig aan voorgeschreven ingrediënten en hoeveelheden. Oftewel: keurig meisje trekt naar de grote stad om daar een opleiding te gaan volgen aan een prestigieuze opleiding op het gebied van voeding. Meisje krijgt niet de gewenste stage maar eentje die ze niet had doorgegeven. Ze mag gaan werken in een toprestaurant. Dit blijkt een list van de New York Times recensent die van de ene op de andere dag zijn smaak is verloren. Meisje gaat akkoord met zijn voorstel om voor hem te proeven en te verwoorden wat ze proeft (meisje is in beide natuurlijk een talent), in ruil daarvoor regelt hij de door haar gewenste stage. Naïef meisje laat zich verleiden door de macht van het woord, dure kleding en vier sterren-eten, meisje komt er te laat achter dat andere zaken in het leven belangrijker zijn. Meisje komt natuurlijk tot inzicht, kiest voor haar echte vrienden, wordt uiteindelijk beloond met die ene echte stage en ook de echt leuke vriend is in zicht. Dit had allemaal tot een amusante en vermakelijke roman kunnen leiden indien Tom meer schrijftalenten had gehad. Haar beperkte taalgevoel, het te braaf volgen van de regeltjes en de hoofdpersoon die maar niet tot leven wil komen - en eerlijk gezegd vooral irritant is - maken dat Food Whore blijft steken in middelmatigheid. Ik vermoed dat het succes van de roman in New York meer te maken heeft met het wereldje waarin de roman speelt (misschien dat sommige koks en restaurants gelijkenis vertonen met bestaande koks en restaurants) dan met de kwaliteit van de roman zelf. De restaurantrecensent van de New York Times sabelde de recepten waarmee de roman doorspekt is neer: een zichzelf respecterende chefkok zou ze niet durven presenteren. Ook op dat vlak maakt Food Whore de belofte dus niet waar.


zondag 31 juli 2016

Anne Tyler || Vinegar Girl

Anne Tyler || Vinegar Girl

Anne Tyler is de auteur die onderkoeld met onderhuids venijn familierelaties beschrijft. Ik zag dan ook uit naar haar versie van The Taming of the Shrew, Shakespeare’s ietwat gedateerde komedie over een kenau die aan de man moet. Genoeg familierelaties om op los te gaan. Ik heb het bange vermoeden dat Anne Tyler lichtelijk onder de indruk was van de opdracht die voor haar lag: vertaal dit flinterdunne verhaaltje op een eigentijdse manier en probeer daarbij de grootste toneelschrijver aller tijden te evenaren. Het probleem voor Tyler was wellicht ook nog dat anderen haar daarin zijn voorgegaan en daarmee geschiedenis hebben geschreven. Denk Kiss Me Kate maar ook de waarlijk briljante BBC-hervertelling uit 2005. Daarin lieten de BBC schrijvers zien dat een flinterdun verhaaltje best nog aardig kan uitpakken indien je maar durft los te laten. Dus konden kijkers genieten van een schmierende ambitieuze Katherine hard op weg om de tweede Britse prime minister te worden. Het enige dat nog ontbrak: een man. En die diende zich aan in de persoon van een verarmde adellijke losbol. De chemie tussen Shirley Henderson en Rufus Sewell deed de rest. En daar zit mijn probleem. Ook ik moest me losmaken. Niet zozeer van het Shakespeare origineel (ik heb dat volgens mij ooit heel vroeger gezien en dan ook nog in het Duits met overigens een geweldige Klaus Maria Brandauer als Petruccio) maar van de BBC-versie. De eerste helft van Vinegar Girl heb ik me vooral afgevraagd waarom Tyler gekozen heeft voor nogal platte overdrijving: zowel vader als Pjotr/Petruccio zijn bijna karikaturale wetenschappers die weinig op hebben met het dagelijkse leven, zus Bunny is de meer dan gemiddelde Amerikaanse puber, Kate de  bepaald wereldvreemde jonge vrouw die bij gebrek aan moeder haar zus heeft opgevoed, lichtelijk autistische trekjes vertoont en haar eigen weg ergens is kwijtgeraakt. Halverwege het boek begint dat thema belangrijker te worden en dan vindt Tyler me op haar weg. Kate is dan niet langer Pjotr’s manier om een verblijfsvergunning te krijgen maar Pjotr haar manier om afstand te nemen van haar vader en zus. Ik weet niet of Tyler Shakespeare maar in zo’n 150 pagina’s mocht hervertellen (zou het format kunnen zijn, niet waar?), ik was graag nog langer meegenomen door Tyler in de verandering die Kate doormaakt. Die is namelijk interessant en spannend en daarin laat Tyler zien waar zij goed in is: onderkoeld en lichtelijk venijnig schrijven over familie en relaties. Dat zij ook komisch kan zijn laat ze vooral zien in de geweldige huwelijksscene, die zo maar  geschreven zou kunnen zijn met de chemie tussen Sewell en Henderson in gedachten.




zaterdag 30 juli 2016

Julia Heaberlin || Black-Eyed Susans

Jaren geleden zijn in een veld de lichamen van 4 meisjes gevonden, bestrooid met Susannas met de Mooie Ogen. Eén van hen, Tessa, blijkt nog te leven. De dader lijkt gevonden, hij krijgt de doodstraf. De roman start enige maanden voordat die zal worden uitgevoerd. Een kleine groep mensen strijdt hard om de onschuld van de man te bewijzen, Tessa is één van hen. Zij is er inmiddels van overtuigd dat hij niet de schuldige is: er plant iemand regelmatig Susannas onder haar slaapkamerraam, dat moet de dader wel zijn, toch? Dit had ook een aflevering van de Midsummer Murders kunnen worden (die ik overigens al jarenlang met veel plezier kijk) maar Heaberlin heeft haar Black-Eyed Susans daarvoor te intelligent en met teveel inzicht in menselijke karakters opgebouwd. Dus springen we in tijd op en neer tussen volwassen Tessa en het jonge meisje dat net haar traumatische ervaring achter de rug heeft, komt er op 2/3e van de roman een slimme wending en is Tessa gelaagder dan de gemiddelde hoofdpersoon van een detective. Ik vrees dat op de kaft van de Nederlandse het inmiddels betekenisloze predicaat 'literaire thriller' staat, Black-Eyed Susans laat zien waarom dit predicaat ooit in het leven geroepen is. Black-Eyed Susans is een slim opgebouwde roman met een hoofdpersoon die in een zogenaamde psychologische roman niet had misstaan. Het is met recht een literaire thriller.


dinsdag 26 juli 2016

Tessa Hadley || The Past

Soms lees je zo'n roman waarvan je denkt 'best aardig maar ken ik dit niet al?'. Voor The Past geldt dat in hoge mate. In deze roman brengen vier broers en zusters met aanhang een laatste zomer door in het huis van hun grootouders op het Britser dan Britse platteland. Hun persoonlijkheden en hun onderlinge relaties waren bijna voorspelbaar. Zelfs het feit dat de Argentijnse echtgenote te maken krijgt met naweeën van de Junta was geen verrassing. Het lijkt alsof Hadley, een Amerikaanse, teveel Britse romans gelezen heeft en teveel naar Britse series gekeken heeft (een beetje flauw gezegd: haar hoofdpersonen zouden zo in de gemiddelde Britse detective terecht kunnen). Het valt niet te ontkennen dat Hadley mooi schrijft en dat zij haar personages en hun omgeving mooi neerzet maar daar blijft het dan bij. Aan het einde knalt de boel even voorspelbaar: natuurlijk maakt één van de vier ongewenste avances naar aanhang. Dat Hadley op één van de laatste pagina's nog even losjes verwijst naar een net ontdekt knobbeltje in een borst vind ik persoonlijk hoogst irritant: het gaat geen opvolging meer krijgen en lijkt alleen gebruikt om die zus wat minder oppervlakkig te laten lijken. Best aardig dus deze roman, maar om nu te zeggen dat die diepe indruk heeft gemaakt: nee. Misschien dat Hadley een volgende keer zou moeten proberen wat dichter bij huis te blijven en haar schrijftalenten moet loslaten op mensen die ze door en door kent. Haar uitstapje over de oceaan is blijven hangen in clichés.


maandag 11 juli 2016

David Vann || Caribou Island

Wees gewaarschuwd: Ik geef de plot weg

Zenders als Discovery zetten de inwoners van Alaska neer als echte pioniers: mensen die vrijwillig de drukte van de stad ontvluchten en in Alaska midden in de wildernis met eigen handen een leven opbouwen en alle ontberingen manmoedig doorstaan. Dat beeld haalt Vann vakkundig onderuit. Echtpaar Gary en Irene leeft al jaren een net zo middelmatig leven als de gemiddelde wereldburger. Dat dit vreet aan Gary wordt al snel duidelijk: hij is van plan op een onbewoond eiland een hut te bouwen en daar te gaan wonen. Geen voorzieningen, alleen hij en de natuur, en oh ja Irene. Het zal niemand verbazen dat de bouw van de hut het begin van het einde is. Gary blijkt vooral een twijfelaar op zoek naar een geromantiseerd beeld van leven in de wildernis met twee linkerhanden en 0,0 besef dat ook het bouwen van een hut op een onbewoond eiland wellicht enige planning behoefte. Dus stranden Irene en hij tijdens hevige regen en sneeuw op Caribou Island en bouwen ze een schots en scheve hut, omdat de onderdelen die Gary nodig blijkt te hebben op het eiland nu eenmaal niet te krijgen zijn. Het echtpaar worstelt, met de hut en met elkaar. De regen bezorgt Irene een stevige voorhoofdsholteontsteking die weigert weg te gaan. Dat deze psychisch is en vooral voortkomt uit angst moge duidelijk zijn. Dat die angst niet alleen veroorzaakt wordt omdat ze opziet tegen het wonen op een onbewoond eiland in een éénkamer hutje zonder gas, licht, water of een fatsoenlijk toilet wordt ook steeds duidelijker. Irene vermoedt dat Gary haar wil verlaten; de zware fysieke klus en haar zorgen maken dat ze steeds vaker terugdenkt aan de zelfmoord van haar moeder. Irene dendert op een zenuwinzinking aan en slechts één persoon die het in de gaten heeft, haar dochter Rhoda. Zij heeft haar eigen problemen met haar verloofde, een tandarts die de eerste tekenen van een midlife crisis vertoont en haar bedriegt met een knappe toeriste. Broer Mark blijkt ondertussen een realistische exponent van de gemiddelde inwoner van Alaska: geld verdienen, veel drinken en blowen, vooral niet te ver vooruitdenken. Op het moment dat Rhoda Mark zo ver heeft dat hij met haar meegaat naar Caribou Island is het te laat: Irene heeft Gary doodgeschoten met een pijl en boog en heeft zichzelf opgehangen.
Caribou Island is bepaald geen vrolijke roman. Het leven in Alaska gaat niet over rozen. David Vann schetst een beeld van de inwoners dat afwijkt van het geromantiseerde Discovery-beeld en geeft je niet echt het idee dat de gemiddelde relatie tot een gelukkig leven leidt, integendeel. Vann schrijft mooi en beschrijft het landschap maar ook de innerlijke overpeinzingen van het gezin prachtig. Toch merkte ik dat ik nooit helemaal gevangen werd door de roman. Daarvoor schepte Vann waarschijnlijk juist door zijn beschrijvende schrijfstijl te veel afstand, wat an sich dan wel weer knap is. Mijn onvermogen om me echt in te leven correspondeert daarmee met het onvermogen van Gary, Irene, Rhoda en Mark om vat te krijgen op elkaar en op het leven.



zondag 3 juli 2016

Howard Jacobson || Shylock Is My Name

Dit was mijn derde en laatste Jacobson. Ik weet dat er mensen zijn die in een deuk liggen om de man en die zijn humoristische romans zeer waarderen. Ik heb helaas geen enkele keer kunnen lachen om Shylock Is My Name. Het is dat er heus wel boeken, series en films zijn waarom ik hartelijk lach, anders zou ik nog aan mijn eigen gevoel voor humor gaan twijfelen. Zonder humor blijft een roman over die zwaar op de hand is en ruim 270 pagina's lang een boodschap brengt. Voor alle duidelijkheid: die boodschap staat - het is aan alle kanten duidelijk dat Jacobson tegen racisme en discriminatie is en dat hij oproept tot mededogen en vergeving, ongeacht huidskleur, afkomst of religie. Ik vat zijn roman maar op als een allegorie waarin de aloude strijd tussen Joden en Christenen symbool staat voor racisme en discriminatie in zijn algemeenheid (dat hoop ik tenminste maar, indien het echt alleen maar gaat om de strijd tussen Joden en Christenen ben ik het spoor bij Jacobson serieus bijster). Bij een allegorie horen waarschijnlijk karikaturale hoofdpersonen, nou, die zijn er. Met name rijkeluisdochter Anna Livia Plurabella Cleopatra A Thing of Beauty Is a Joy Forever Christine afgekort tot Plurabella, spant de kroon. Ze weet van gekkigheid echt niet wat ze doet en schroomt niet om een vijftienjarig meisje te koppelen aan een 2x zo oude man. De combinatie van zware kost gekoppeld aan de karikaturale personages leverde in mijn geval bepaald geen leesgenot op. De stichtelijke boodschap was wat mij betreft beter overgekomen indien Jacobson deze niet direct had gekoppeld aan de zorg van vaders voor hun puberale dochters. Welke vader dan ook zou zich terecht zorgen gemaakt hebben, indien zijn vijftienjarige dochter een relatie zou zijn gestart met een 30-jarige man. Dat staat volledig los van religie of afkomst. Dat in dit geval de dochter Joods is en de man niet heel erg Christen maakt eigenlijk niet uit.
Conclusie: ik vat Jacobson niet, ik vind hem het tegendeel van humoristisch. Ik vrees dat ik niet de juiste persoon ben om iemand te adviseren hem al dan niet te lezen. Een tip: heb je na tien pagina's nog steeds niet gelachen, geef het dan maar op en bespaar je de rest van de roman. Dan komt het ook tussen jou en Jacobson nooit meer goed.


zondag 26 juni 2016

Andrew Miller || The Crossing

Ik kan alleen iets over deze roman vertellen door de inhoud prijs te geven

Maud en Tim lijken een gelukkig gehuwd stel met een perfecte dochter, Zoe. Al vanaf het begin is echter duidelijk dat er gevaren op de loer liggen. Tim is de telg uit een zeer welgesteld gezin, Britser dan Brits. Dat pa echt meer drinkt dan goed voor hem is, ma moeite heeft om eea in goede banen te leiden en dat Tim zelf zich zonder veel succes op een carrière in de muziek stort (een trustfonds heeft zo zijn voordelen), wordt allemaal onder de mantel der liefde bedekt. Tim’s familie is daarnaast behoorlijk bevoordeeld: dat Maud, een succesvolle chemisch-biologe liever blijft werken dan fulltime voor haar kind te zorgen, stuit op een grote muur van onbegrip. Het helpt niet dat Maud weinig liefdevol opgevoed is door twee om het zwakjes uit te drukken kille ouders. Goed voorbeeld heeft ze dus bepaald niet gekregen. Waar Tim joviaal en gastvrij is (ook bij het uitnodigen van een minnares in zijn bed), is Maud extreem introvert en gesloten. Ze is zeker geen makkelijke, toegankelijke persoonlijkheid. Ze kan volledig opgaan in haar werk en in haar grote hobby, zeilen. Waar Tim’s familie dol is op Zoe, hebben de ouders van Maud nauwelijks interesse in hun enige kleinkind. Wanneer Zoe dodelijk verongelukt, keert Tim’s familie zich volledig tegen Maud. Het feit dat Maud zich in haar verdriet nog meer opsluit in zichzelf wordt vooral gezien als een bevestiging dat zij een ontaarde moeder is.  Er is geen enkel begrip voor haar pijn en haar manier van omgaan met dit hartverscheurende leed. Winton laat zeer overtuigend zien dat de o zo sociale familie op dat moment uitermate bekrompen opereert en schoondochter volledig in de kou laat staan.
Op zeker moment besluit Maud met haar zeilboot de oceaan over te steken. Niemand die op haar let en niemand die deze bepaald roekeloze beslissing kan beïnvloeden. De zeilboot raakt zwaar gehavend tijdens een orkaan, maar Maud overleeft en weet na enige dagen een kust te bereiken. En daar verliest Miller me. Ze belandt namelijk in een klein dorpje waar alleen kinderen wonen. Twee van deze kinderen besluiten om Mauds verdriet met hulp van een religieus ritueel met slangen te verdrijven, een daadwerkelijk fenomeen in het zuiden van de VS. Dat lukt, Maud kan opeens toegeven aan haar gevoelens. Ik vond deze wending in het verhaal te gekunsteld, te vergezocht. Ik had me zo maar kunnen voorstellen dat na dagen stuurloos op zee gedobberd te hebben, de eerste stap aan land hetzelfde effect had kunnen sorteren. Ik zie de toegevoegde waarde van het kinderdorp niet. Jammer, want The Crossing is voor de rest een prachtige roman over verdriet en de verschillende manieren waarop mensen daarmee omgaan.  



vrijdag 17 juni 2016

Kate Tempest || The Bricks that Built the Houses

Kate Tempest schrijft naast toneelstukken en romans ook poëzie, en dat is duidelijk in The Bricks. Woordkeuze, ritme, lengtes van zinnen, afwisseling: over alles is nagedacht en het klopt. Het resultaat is een roman die op inhoud én op stijl overtuigt. De ruige wereld waarin de hoofdpersonen zich begeven, wordt versterkt met stevige beeldspraak en bijna rapachtige opsommingen. Deze worden probleemloos afgewisseld met introverte teksten die de moedeloosheid en bijna-wanhoop van de hoofdpersonen weerspiegelen. De wereld waarin Tempest ons in introduceert is mij volledig vreemd: ik ben niet opgegroeid in een Londense volksbuurt, ik ben gelukkig ook niet gedwongen geweest in mijn levensonderhoud te voorzien met de verkoop van partydrugs in de City en op feesten. Voor hoofdpersoon Harry geldt dat wel: zij is gehecht aan haar eigen volksbuurt in Zuid-Londen en is vastbesloten daar ooit met de opbrengsten van haar drugshandel een ontmoetingscentrum te starten. Harry weet wat ze wil en streeft onwrikbaar haar doel na; je vraagt je af wat ze had kunnen bereiken indien ze als tiener even vastbesloten haar school had afgerond. Haar broer Pete en zijn vriendin Becky laten zien dat ook dit geen garantie is: hij heeft een universitaire titel maar rolt van het ene tijdelijke baantje in het andere, Becky was top van de klas in haar dansopleiding maar slaagt er niet in de felbegeerde plek in een modern dansgezelschap te krijgen. Waar Becky echter koppig doorgaat en langzaam maar zeker de aandacht trekt in de danswereld, heeft Pete de moed opgegeven. Hij misgunt Becky zelfs de weinige successen die ze heeft. Tempest beschrijft de jeugd van Harry, Pete en Becky en laat er geen misverstand over bestaan dat de transformatie van dubbeltje tot kwartje toch voor een belangrijk deel ook ligt aan de persoon in kwestie. De transformatie van volksbuurt tot ‘place to be’ illustreert dit subtiel.
Tempest start The Bricks met een vooruitblik naar een bepalend moment in het leven van de drie hoofdpersonen. Daarna gaat zij één jaar terug in de tijd en laat zien wat tot dat moment geleid heeft. En dan gaat het mis. De lezer snapt eindelijk waarom Harry en Becky de stad uitvluchten, maar het lijkt alsof Tempest dan zelf de geest geeft en het verhaal verder enigszins afraffelt. Of ze doet het bewust: alle gedoe is gedaan, ambities zijn niet behaald en iedereen gaat – enigszins gelaten of ‘Zen’ – verder: het leven in een notendop. Het effect is helaas dat ik ietwat teleurgesteld The Bricks dicht sloeg. Desondanks, ik leefde geheel mee met drugsdealer Harry en danseres / masseuse Becky en was aangenaam verrast door deze roman over de zelfkant van hun leven.


zaterdag 11 juni 2016

Lauren Groff || Fates and Furies

Ik vrees dat ik over deze roman niets kan zeggen zonder de clou weg te geven. Wil je die niet weten, dan kun je beter niet verder lezen. Neem wel van mij aan, dat deze roman meer dan de moeite van het lezen waard is.

In Fates and Furies neemt Groff ons mee in het leven van Lotto en Mathilde, een gelukkig getrouwd stel. Hij is na een mislukte carrière als acteur een succesvol schrijver van toneelstukken geworden, zij is zijn steun en toeverlaat. Omdat zijn moeder hun huwelijk niet zit zitten, heeft zij Lotto onterft. De eerste jaren leeft het stel dan ook in bittere armoede, Mathilde's baan betaalt de rekeningen. Met de toneelstukken komt eindelijk het succes en het geld. Kinderen hebben ze nooit gekregen, iets waar vooral Lotto onder lijdt. Tegen het einde van Fates krijgt hij te horen dat Mathilde in hun moeilijke beginjaren een relatie heeft gehad met haar werkgever. In eerste instantie lijkt het erop dat Lotto haar verlaat en zelfs zelfmoord pleegt. Aan het begin van Furies blijkt dat hij overleden is aan een hersenbloeding, hij heeft Mathilde nooit laten weten dat hij de waarheid weet. In Furies blijkt dat wat hij heeft gehoord nog maar een fractie is van de waarheid over Mathilde. Haar ouders hebben haar uit hun leven verbannen na de dubieuze rol die de 4-jarige Mathilde heeft gespeeld bij de dood van haar jongere broertje. Zij woont eerst bij haar oma, een prostituee in Parijs en daarna bij haar oom een Canada. Hoewel hij meer dan genoeg geld heeft, is hij slechts bereid in Mathilde's onderhoud te voorzien tot haar 18e. Haar keuze om de universiteit te betalen is bepaald niet gebruikelijk: zij laat zich onderhouden door een oudere minnaar. Aan het einde van haar studietijd zoekt zij naar een volgende geldschieter en haar blik valt dan op Lotto. Waar Mathilde geen rekening mee heeft gehouden is dat ze smoorverliefd op hem wordt. Het is even een tegenvaller dat moeders de kas dichtdraait, maar Mathilde neemt fijntjes wraak: ze zorgt ervoor dat Lotto en zijn moeder elkaar nooit meer zien. Mathilde is dus bepaald geen fijn mens en toch vond ik haar veel aardiger zodra duidelijk werd dat ze haar fouten en haar onzekerheden had.Bovendien blijkt dat zij wel hard gestraft is voor een daad waarvan maar de vraag is in hoeverre ze door had wat ze deed. In haar latere leven laat ze ondanks haar absoluut aanwezige onvolkomenheden zien dat haar ouders haar te zwaar gestraft hebben.

Groff combineert in de roman korte zinnen met kleurrijke beelden die een levendig geheel vormen. Deze stijl past goed bij de flamboyante Lotto en het leven vol drugs drank en genot dat hij en Mathilde leiden. Door de roman in twee delen op te splitsen en deel één te wijden aan Lotto en twee aan Mathilde zorgt Groff ervoor dat de waarheid over Mathilde als een complete verrassing komt. Het maakt bovendien dat zijn voortijdige dood geen spelbreker is. Fates and Furies is een slimme goed geschreven roman over een succesvol huwelijk gebaseerd op één grote leugen.




zondag 29 mei 2016

Elizabeth Strout || My Name is Lucy Barton



My Name is Lucy Barton telt slechts 140 pages, maar in die pagina's laat Strout ons op weergaloze wijze kennis maken met Lucy Barton: haar armoedige jeugd, haar opvoeding die af en toe oncomfortabel tegen verwaarlozing en mishandeling aanschuurt, haar worsteling om haar plek te vinden in de comfortabele middenklasse, haar getroebleerde verhouding met haar ouders en de liefde voor haar familie. Lucy Barton vertelt haar eigen verhaal al terugkijkend op een langdurig verblijf in het ziekenhuis. De komst van haar moeder naar dat ziekenhuis maakt dat zij terugblikt op haar jeugd. Het maakt ook dat ze nadenkt over het contrast tussen de liefde die beide vrouwen overduidelijk voelen en het totale onvermogen om normaal om te kunnen gaan met die liefde.
Lucy Barton is een roman vol subtiele verwijzingen. Strout is niet de schrijver die ons confronteert met expliciet beschreven wreedheden, zij hint. Het meest expliciet is zij nog in haar beschrijving van een nacht die Lucy doorbrengt opgesloten in een koude en donkere vrachtwagen, samen met een slang. Strout laat ons kennismaken met een vrouw die ondanks alles houdt van haar ouders. Zij laat de worsteling zien die Lucy doormaakt in de poging haar moeder te behagen en tegelijkertijd haar onafhankelijkheid te bewaren. Strout maakt in Lucy Barton ook duidelijk, dat liefde vele, vaak rationeel onbegrijpelijke vormen kent.
My Name is Lucy Barton is eenvoudig, direct en tegelijkertijd subtiel. Voor mij werkt die subtiliteit, sterker nog, juist omdat Strout weigert expliciet te worden en veel overlaat aan de verbeelding van haar lezers, komen bepaalde gebeurtenissen uit Lucy's jeugd extra hard aan. Strout kiest ervoor haar lezers niet murw te slaan met expliciete beschrijvingen van mishandeling en geweld. De persoon Lucy, die jaren later nog steeds niet door heeft wat sociaal wenselijk gedrag is en nog steeds probeert haar moeder te behagen, is voldoende. Strout heeft een knappe prestatie geleverd door in luttele 140 pagina's een beeld te creëren van een vrouw die jaren nodig heeft gehad om te ontsnappen aan de wreedheden van haar jeugd. Ik persoonlijk ben erg blij dat ze het niet nodig heeft gevonden die wreedheden uitgebreid te beschrijven. Ik geef de voorkeur aan subtiliteit.