zaterdag 13 september 2014

David Mitchell || The Bone Clocks

Long List Man Booker Prize 2014

Toegegeven, ik houd van dikke pillen waarin op een Dickensiaanse manier verschillende verhaallijnen naadloos aan elkaar worden geweven. Mitchell is zo'n schrijver die dat tot in de puntjes beheerst. The Bone Clocks is opgedeeld in zes delen die zich afspelen in 1984, 1991, 2004, 2015, 2025 en in 2043. Het boek begint met recalcitrante puber Holly Sykes die van huis wegloopt, omdat haar moeder niet wil dat ze met haar tien jaar oudere vriend omgaat (lees: heftige sex heeft). Het boek eindigt met een bejaarde Holly die weet dat haar galblaaskanker is teruggekeerd. In de tachtig jaar die het boek omvat neemt Mitchell ons mee in een reis door Holly's leven, soms met haar in de hoofdrol soms met iemand anders. Het is een reis die al vrij snel een rare wending krijgt: Holly hoort stemmen en krijgt visioenen, ze is bovendien getuige van een gevecht tussen twee vijanden die over bovennatuurlijke krachten blijken te beschikken. Dit gevecht is de andere rode draad in het boek en komt in elk deel wel op een of andere manier terug. Soms subtiel, soms heftig. In de wereld van The Bone Clocks leven 'Atemporals', mensen die keer op keer sterven en steeds opnieuw weer tot leven komen. Zij beginnen opnieuw in een ander lichaam, vaak dat van een jong iemand die ook net gestorven is: Jacko, het broertje van Holly bijvoorbeeld, sterft aan hersenvliesontsteking maar zonder dat de familie het in de gaten heeft wordt hij 'overgenomen' door een 'atemporal'. De andere groep, 'Anchorites', kiest voor het eeuwige leven maar ten koste van andere mensen: zij drinken de ziel van hun slachtoffers en voorkomen zo dat zij ouder worden. In de loop van het boek onthult Mitchell steeds meer over de 'Atemporals en Anchorites' en wordt steeds duidelijker welke rol Holly in het geheel speelt. Een divers geheel van personages die allemaal zo hun eigen rol spelen in het gevecht, maakt de roman niet alleen nog net dat tikkeltje ingewikkelder maar ook intrigerender. Er is slechts één moment dat ik bij mij zelf dacht 'vind ik dit nog wel leuk?' en dat is wanneer in 2025 Atemporals en Anchorites daadwerkelijk met elkaar gaan vechten. Vechten en 'fantasy' samen werkt voor mij niet zo. Mitchell sloeg vervolgens grandioos weer terug met het laatste deel. In dat deel is de Westerse wereld vervallen tot armoede, anarchie en een atoomramp dreigen. Holly woont met haar kleinkinderen aan de Ierse kust en moet daar zien te overleven. Wanneer de autoriteiten hun dorp opgeven, storten milities zich op de weinige kostbaarheden die mensen nog hebben. De scene waarin een jonge knul vertelt hoe milities dorpelingen en elkaar vermoorden greep mij letterlijk bij de keel. Holly  krijgt de kans haar kleinkinderen te redden met hulp van één van de Atemporals. Zelf blijft zij achter in Ierland, bang voor wat de toekomst gaat brengen maar in de wetenschap dat die voor haar kleinkinderen weer perspectief biedt. The Bone Clocks is niet alleen een spannend verhaal het is ook een allegorie. Goed <=> kwaad, 'the powers that be' <=> de grote massa, arm <=> rijk, zij die manipuleren <=> slachtoffers dat is de eigenlijke rode draad van het verhaal. Of het nu gaat om Thatcher's Engeland, de oorlog in Irak of de verwoeste Westerse wereld van 2043. Het knappe van Mitchell is dat bij hem niet alles zwart-wit is. Holly is geen heilige die alleen maar goed doet, ze is een mens van vlees en bloed. Het blijkt vooral wanneer de personages uit het 'kwade' kamp even een glimps van hun andere kant laten zien. Dus redt één van de Anchorites Holly, omdat hij ooit lang geleden echt van haar hield en ontvangt zij van een ruwe militie-officier drie zelfmoordtabletten zodat ze aan totale anarchie kan ontsnappen. Het leven is nu eenmaal niet zwart-wit en Mitchell laat dat prachtig zien.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten