zondag 14 oktober 2018

Robin Robertson || The Long Take




Man Booker Prize Shortlist 2018

Heel kort door de bocht: Robertson neemt ons mee in het leven van een oorlogsveteraan die na de Tweede Wereldoorlog probeert het geweld en de wreedheden die hij heeft gezien te verwerken maar daar niet in slaagt. Deze veteraan, Walker, is niet meer in staat thuis rust te vinden en vlucht. Eerst naar New York, daarna Los Angeles. Hij combineert een jachtig bestaan als journalist met toenemend drankgebruik. The Long Take is één lange beschrijving van zijn ondergang.

The Long Take is echter veel meer. Het is ook een roman die meerdere lagen ingenieus verbindt, die de lezer het contrast laat bemerken tussen het lot van de vele veteranen die getraumatiseerd eindigen als daklozen en de vluchtige, snelle wereld van film en filmsterren. Een roman ook die een verband legt tussen het rücksichtsloos en onachtzaam slopen van het oude om plaats te maken voor het nieuwe, het moderne én de slordige manier waarop Amerika omging en gaat met haar getraumatiseerde veteranen, met haar daklozen, met haar geschiedenis.

Robertson verwerkt de meerdere lagen ook weer op meerdere manieren. Er zijn vier verhaallijnen: de beschrijving van thuis, het leven in New York en LA, terugblikken op de oorlog en bijna journalistieke commentaren op de twee steden. Die verhalen kennen elk hun eigen typografie: cursieve alinea’s voor de terugblikken op thuis, oorlog en de commentaren, tekstopmaak die aan epische gedichten doet denken voor de scenes die in het nu spelen. Het maakt dat je alert moet zijn op de verhaallijnen, het maakt ook dat je het epische gedicht moet lezen met aandacht voor onverwachte afbrekingen van regels die de cadans van een zin verstoren.

Het epische gedicht gaat steeds meer trekken vertonen van een psychedelische nare droomwereld. Op deze manier verbindt Robertson het verval van hoofdpersoon Walker die ten onder gaat aan trauma en alcoholverslaving in woord, tekst en fysiek beeld. Hoe slechter het gaat hoe sporadischer de terugblikken op vroeger thuis, hoe uitgebreider het terugzien op de wreedheden van de Tweede Wereldoorlog.

The Long Take doet denken aan de epische gedichten van Walt Whitman. Robertson, hoewel Schots, sluit zo aan bij een lange traditie. Op een essentieel onderdeel wijkt hij echter af. Waar quotes van Whitman gebruikt worden om de loftrompet af te steken over Amerika, is The Long Take een lange kritiek. De roman speelt weliswaar in de jaren na de Tweede Wereldoorlog maar kan zo doorgetrokken worden naar de huidige tijd. Ook nu gaat Amerika niet goed met haar veteranen en daklozen, ook nu gaat economisch gewin (te) vaak voor.

Door te spelen met zijn verhaallijnen, door Walker zijn verhaal op een vrij afstandelijke manier te laten vertellen speelt Robertson ook met emotie. The Long Take is triest, het is al vrij snel duidelijk dat het niet goed gaat aflopen met Walker en veel van de mensen die hij ontmoet. The Long Take verwordt echter nergens tot sentiment, met als resultaat dat de rauwe werkelijkheid des te harder binnenkomt.

Ik was zeer onder de indruk van The Long Take. Ik vermoed dat het een roman gaat worden voor een beperkte groep lezers die niet opzien tegen de afwijkende vorm, de gelaagdheid en de complexiteit van de roman of moet ik zeggen gedicht. Ik heb van begin tot einde genoten. 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten