zondag 30 september 2018

Esi Edugyan || Washington Black



Man Booker Shortlist 2018

Washington Black is een jonge slaaf die op wonderbaarlijke wijze zijn vrijheid krijgt en daarna emotioneel gebonden blijft aan zijn bevrijder. De roman eindigt wanneer Wash eindelijk bevrijder Titch kan loslaten, in de tussentijd maken wij kennis met een talentvolle jongeman met een wat wonderlijke af en toe lichtelijk ongeloofwaardige levensloop.

Wash groeit op op een plantage waar slavin Big Kit zich over hem ontfermt. Een nieuwe eigenaar blijkt wreed, de omstandigheden zijn beroerd. Dan arriveert Titch, de broer van de eigenaar, en neemt het leven van Wash een belangrijke wending. Hij mag Titch namelijk gaan helpen bij het bouwen van een luchtballon. Wash wordt weggerukt van Big Kit en wordt overgedragen aan de rijke, witte man. Die behandelt hem tot zijn stomme verbazing goed en ontdekt zelfs dat Wash een waanzinnig tekentalent heeft. Wash mag vanaf dat moment tekeningen maken voor een boek dat Titch schrijft.

Zonder iets te willen verklappen: Titch en Wash ontvluchten de plantage op wonderbaarlijke wijze en belanden uiteindelijk in Alaska. Daar laat Titch de knul achter. Hij moet het nu zelf uitzoeken. Avonturen, spannende ontwikkelingen, een verrassende nieuwe liefde en emotionele ontknopingen volgen. Wash ontwikkelt zich van een jong knulletje tot een volwassen getalenteerde man.

Wash ontmoet Tanna, de jonge dochter van een bioloog. Ook Tanna valt op: hoewel best wel mooi, kleedt ze zich niet vrouwelijk, ze toont meer interesses in biologie dan in de voor die tijd normale vrouwelijke bezigheden. Het tweetal blijkt voor elkaar gemaakt.

Washington Black is een roman over slavernij en ook weer niet. Esi Edugyan verwijst naar wreedheden, naar überhaupt het onrecht dat tot slaaf-gemaakten wordt aangedaan. In de roman staan hints naar vluchtroutes en naar de bewegingen in Europa en Amerika om slavernij af te schaffen. Wash ontmoet af en toe andere gevluchte slaven. Het is ook zeer duidelijk dat Wash is wie hij is door zijn verleden. De wreedheden die hij heeft meegemaakt, zijn constante vrees dat hij weer tot slaaf gemaakt wordt, de ongezonde relatie die hij met Titch en eigenlijk ook met zichzelf heeft: slavernij is de oorsprong en de oorzaak. En toch, Washington Black gaat vooral over de zoektocht van Wash naar zichzelf.

Washington Black is daarnaast een roman waarin deze rode draad verloren dreigt te gaan in de vele, vaak wel heel toevallige, ontwikkelingen. Voor de oppervlakkige lezer kan Washington Black al snel verworden tot een avonturenroman met wat mythische elementen. Omdat de hele roman door Wash verteld wordt, krijgen we daarnaast niets mee van wat er omgaat in Titch, in Tanna. Zij blijven een soortement bijfiguren en dat is jammer. De vele verwikkelingen leiden dan af van de zoektocht van Wash naar zichzelf, van de tegenwerking die hij als voormalig slaaf met een donkere huidskleur voortdurend ondervindt.

Esi Edugyan beschrijft de prachtige zoektocht van een jonge knul, getekend door het wrede leven dat hij geleid heeft. Hij moet ontdekken wie hij zelf is, hoe hij verder wil leven en hoe krachtig hij in het leven wil staan. Het is jammer dat die zoektocht af en toe verdrinkt in de vele soms ietwat ongeloofwaardige ontmoetingen en avonturen. De balans is af en toe ver te zoeken in Washington Black.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten