Elizabeth Strout || Lucy by the Sea

Sommige mensen zullen Lucy Barton al kennen uit eerdere romans van Strout. In deze vierde roman over schrijfster Lucy neemt Strout ons mee naar een wereld die al bekend is uit de eerdere romans maar dit keer in een context die die hele wereld in 2020 overviel: Covid 19.

Lucy’s ex William is al snel doordrongen van het feit dat Covid 19 niet zo maar een griepje is maar een virus dat een spoor van dood achter zich zal laten. Hij dwingt Lucy die het allemaal nog niet zo vat om haar appartement in New York te verlaten en met hem hun intrek te nemen in een huis in een klein dorp ergens aan de zee. Lucy snapt pas langzaam dat haar wereld definitief verandert; zij gaat mokkend en tegenstribbelend met ex William mee.

Gebeurt er veel in Lucy by the Sea? Nee, bepaald niet. Of het moet de desastreuze zegetocht van Covid 19 door onze wereld zijn. Strout hoeft de beelden niet tot in detail te beschrijven; enkele woorden voldoen om die beelden die op ons netvlies gegrift staan weer tevoorschijn te toveren Gebeurt er veel in het leven van Lucy? Dat wel. Nieuwe vriendschappen ontstaan, oude relaties blijken levensvatbaarder dan ooit gedacht, familieleden maken allemaal hun eigen ontwikkelingen door.

Strout is geen schrijfster van het grote gebaar. Zij is degene die met prachtige formuleringen ons steeds meer verteld over een vrouw die haar vaste lezers inmiddels dierbaar geworden is. Feiten uit Lucy’s vroegere leven worden aangevuld, nieuwe zaken worden toegevoegd. Lucy ondertussen blijft die persoon wier mate van naïviteit blijft fascineren.

Lucy’s verhaal kabbelt door maar dient ondertussen ook om subtiel commentaar op de wereld te geven. Het feit dat William en Lucy in eerste instantie bepaald niet welkom werden geheten door de op hun eigen gezelschap gestelde dorpelingen, het feit dat Lucy’s zus steeds meer in de ban komt van een christelijke sekte die niets van vaccins wil weten, de vrouw die Lucy ontmoet bij de Voedselbank met wie Lucy maar niet in gesprek gaat over ene Donald Trump, de schoonouders van hun dochter die geen afstand willen houden van hun kinderen …

De wereld die Strout bouwt rondom Lucy is een wereld waarin normale dingen belangrijk zijn, waarin liefde en vriendschap tellen. Lucy bewoont deze wereld op haar manier. Zij is niet iemand die haar liefde en vriendschap snel weggeeft, ze is naar veel mensen ronduit afstandelijk. Het maakt haar herkenbaar en menselijk. Net zo als haar zorgen over William, haar dochters en haar andere geliefden; net als haar verdriet voor haar overleden echtgenoot David. Lucy is weliswaar een  beroemde schrijfster, ze is vooral een mens getekend door haar jeugd en haar leven.

Strout schrijft kleine, subtiele romans die desondanks treffend onze wereld beschrijven. Haar hoofdpersonen sluit jij misschien niet meteen in je hart, ze blijven er wel hangen – heel lang.

 

Booker Prize 2022: mijn favoriet

Morgen maakt de jury de winnaar van de Booker Prize 2022 bekend. Ik moet bekennen dat het grote verschil tussen de romans het moeilijk maakt om en favoriet te kiezen. Ik heb de hele short list gelezen en er zat niet één roman tussen die ik de prijs niet waardig achtte. Ik begreep ze misschien niet allemaal even goed, was niet altijd gecharmeerd van het genre maar ik waardeerde hun unieke bijdrage aan de wereld van literatuur.

Zoals trouwe lezers ondertussen wel weten ben ik geen fan van expliciete beschrijvingen van geweld. Twee van de romans op de short list beschrijven dictatuur en burgeroorlog in hun landen; de logisch daaraan gekoppelde beschrijvingen van geweld werkten niet voor mij. Om die reden vallen, ondanks alle positieve dingen die ik over de romans kan zeggen, Glory en The Seven Moons of Maali Almeida af.

Ik begreep helaas niets van Treacle. Het hielp niet dat de roman voor mijn gevoel wel heel erg tegen ‘fantasy’ aan schurkte. Ik kan me voorstellen dat liefhebbers van het genre deze roman zeer waardeerden, ik kon er weinig mee. Ook het aantal levende doden (of dode levenden) dat de pagina’s van The Trees bevolkte sprak me bepaald niet aan. Horror is al helemaal geen favoriet en hoewel ik ook in dit geval best zag dat de levende doden nodig waren voor de verhaallijn en de boodschap, haakte ik persoonlijk af toen hun aantallen per pagina groeiden.

Oh William! en Small Things passen beter bij mij. Het zijn ‘kleine’, bijna introverte romans met veel persoonlijke introspectie. Geen luidruchtige stemmen of hoofdpersonen, geen oproepen tot actie en geweld. Ik geef daar echt wel de voorkeur aan. Een keuze tussen beide romans is nog best lastig, ik heb van beide genoten. Uiteindelijk gaf het prachtige, kippenvel veroorzakende einde van Small Things de doorslag. Keegan slaagt erin een boodschap van hoop mee te geven aan een keuze die onherroepelijk negatieve gevolgen zal hebben voor het gezin van de hoofdpersoon. De enige keuze die hij kon maken.

 

Elizabeth Strout || Oh William!

In Oh William! keert Strout terug naar een eerdere hoofdpersoon, Lucy Barton. Heel wat jaartjes ouder inmiddels; succesvolle auteur, gescheiden, hertrouwd en inmiddels weduwe. Ex William is altijd een vast onderdeel van haar leven gebleven. Nadat zijn laatste relatie abrupt eindigt, doet hij weer een beroep op de vriendschap van Lucy. Een reeks van ogenschijnlijk onschuldige gebeurtenissen maakt dat Lucy met andere ogen naar hem en hun relatie gaat kijken. 

Oh William!  is net als andere Strout-romans geen aanrader voor mensen die veel actie willen. Oh William!  kabbelt een beetje voort, wat wordt benadrukt door de wijze waarop Lucy het verhaal vertelt. Zij is de verteller, de hele roman wordt gedragen door haar perspectief. De roman lijkt daardoor op een gesprek met iemand die alle tijd heeft, heerlijk aan het praten is, af en toe van de hak op de tak springt maar altijd weer terug komt bij dat ene onderwerp.

De ‘ik zit op de vertelstoel en neem eens uitvoerig de tijd om jullie op de hoogte te stellen'-stijl, maakt dat Lucy ons deelgenoot maakt van gebeurtenissen uit het verre verleden maar ook uit het heden. Zo keert ze in gedachten terug naar haar ouderlijk huis en laat ze informatie los over haar jeugd in een straatarm gezin, de problemen die dat jaren later nog opleverde omdat ze bepaalde dingen nooit heeft meegekregen in haar jeugd. Voor Lucy is welvaart geen vanzelfsprekend, het bezitten van luxere items iets waar ze zich nog steeds over verbaast.  

William komt wel uit een welgesteld gezin, voor hem zijn heel veel zaken de normaalste zaak ter wereld. Laat in de roman komt hij tot de ontdekking dat zijn moeder toen zij opgroeide zelfs nog armer was dan Lucy, voor hem komt dat als een schok. Lucy snapt hoe het geweest moet zijn om zo arm op te groeien. Zij vermoedt dat William zich mede tot haar aangetrokken voelde, omdat hij de verwantschap aanvoelde tussen zijn moeder en zijn ex-echtgenote. Dat ontkent hij. Hij is juist verliefd geworden op Lucy, omdat zij, in tegenstelling tot zijn moeder, altijd optimistisch was, altijd even enthousiast.

De alinea waarin William Lucy vertelt dat zij juist niet op zijn moeder lijkt, is cruciaal in de roman. De alinea laat namelijk zien dat Lucy een verkeerd zelfbeeld heeft maar ook dat William en Lucy elkaar eigenlijk nooit goed begrepen hebben. De laatste zinnen van de roman zijn tekenend. Strout laat Lucy uitroepen dat niemand elkaar kent, niet eens zichzelf. Het enige dat zij zeker weet is dat iedere mens een mysterie is voor zijn medemens.

Oh William!  boeit omdat Lucy ons al van de hak op de tak springend meeneemt in zaken die ons leven bepalen. De liefde die wij voelen voor anderen, de onbegrijpelijke besluiten die sommige van ons nemen voor de liefde, de geheimen die we voor elkaar hebben, hoe goed we elkaar ook denken te kennen.

Ik ben een fan van Strout’s bijna kabbelende stijl van schrijven. Zij is een meester in het laten vertellen van haar hoofdpersoon, een meester in het door de hoofdpersoon af en toe laten onthullen van waarheden met een hoofdletter. Strout neemt je aan de hand mee door het leven van haar personages, ogenschijnlijk kleine levens die synoniem staan van het leven, onbeduidend en van tijd tot tijd benauwend groot.